Юрматы кантоны

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Юрматы кантоны
Юрматы кантоны
Ил Башҡортостан автономияһы
Башҡортостан АССР-ы
Үҙәге Ергән (1918 йылдан), Петровское (1919 йылдың мартынан) һәм Воскресенск (1919 йылдың ноябренән) ауылдары
Ойошторолған 1919
Майҙаны 6 313 км²
Халҡы 94 974 кеше (1920)
Рәсми телдәр башҡорт теле

Юрматы кантоны (рус. Юрматынский кантон) — Башҡортостан кантоны.

Административ үҙәге — Ергән (1918 йылдан), Петровское (1919 йылдың мартынан) һәм Воскресенск (1919 йылдың ноябренән) ауылдары.

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1917 йылдың декабрендә III Бөтә башҡорт ойоштороу ҡоролтайы «Башҡортостандың автономиялы идараһы тураһында» ҡарарын ҡабул итә, уға ярашлы Башҡортостан мөхтәриәте туғыҙ кантондан тора: Барын-Табын, Бөрйән-Түңгәүер, Ете ырыу, Иҫкен-Ҡатай, Ҡыпсаҡ, Ҡыуаҡан, Тамъян, Туҡ-Соран һәм Үҫәргән[1][2]. 1919 йылдың башына ҡарата Башҡортостан мөхтәриәте 13 кантондан тора: Арғаяш, Бөрйән-Түңгәүер, Дыуан, Ете ырыу, Көҙәй, Ҡошсо, Ҡыпсаҡ, Табын, Тамъян-Ҡатай, Туҡ-Соран, Үҫәргән, Юрматы һәм Ялан[3].

1919 йылдың 20 мартындағы «Үҙәк Совет власы менән Башҡорт хөкүмәте араһында Башҡорт совет автономияһы тураһында килешеү»гә ярашлы республика территорияһы 13 кантондан тора, уның араһында Юрматы кантоны ла була.

1922 йылдың 5 октябрендә кантон бөтөрөлә, уның территорияһы Стәрлетамаҡ кантоны составына инә.

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1920 йылда — 94 974 кеше (1920).

Башҡортостан кантондары, 1920

География[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Майҙаны — 6 313 км² (1922). Төньяҡта — Табын кантоны, төньяҡ-көнсығышта — Тамьян-Ҡатай кантоны, көньяҡ-көнсығышта - Бөрйән-Түңгәүер кантоны, көньяҡта һәм көнбайышта Ҡыпсаҡ-Ете ырыу кантоны, көнбайышта Өфө губернаһы менән сиктәш була.

Кантон башҡармаһы (ревкомы) рәйестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. История башкирского народа: в 7 т./ гл. ред. М. М. Кульшарипов; Ин-т истории, языка и литературы УНЦ РАН. — Уфа: Гилем, 2010. — Т. V. — С. 128. — 468 с.
  2. Әсфәндиәров Ә. З. Кантон // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  3. Азнагулов В. Г., Хамитова З. Г. Парламентаризм в Башкортостане: история и современность. — Уфа: ГРИ «Башкортостан», 2005. — С. 72. — 304 с.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]