Нельсон Мандела

Һылтанмаларҙы төҙәтергә
Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Нельсон Ролилахла Мандела
коса Nelson Rolihlahla Mandela
Нельсон Ролилахла Мандела
Флаг
Флаг
 КАР президенты
Флаг
Флаг
10 май 1994 йыл — 14 июнь 1999 йыл
Вице-президент: Табо Мбеки
Фредерик Виллем де Клерк
Алдан килеүсе: Фредерик Виллем де Клерк
Дауамсы: Табо Мбеки
Ҡушылмаусылар хәрәкәтенең генераль секретаре
3 сентябрь 1998 йыл — 14 июнь 1999 йыл
Алдан килеүсе: Андрес Пастрана Аранго
Дауамсы: Табо Мбеки
Африка милли конгресы президенты
5 июль 1991 йыл — 17 декабрь 1997 йыл
Алдан килеүсе: Оливер Тамбо
Дауамсы: Табо Мбеки
 
Дине: методизм[d]
Тыуған: 18 июль 1918({{padleft:1918|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:18|2|0}})
Мфезо, Умтатға яҡын , Көньяҡ-Африка Союзы
Үлгән: 5 декабрь 2013({{padleft:2013|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:5|2|0}}) (95 йәш)
Йоханнесбург, Көньяҡ Африка Республикаһы
Ерләнгән: Цгуну[d][1]
Исеме: коса Rolihllahla Mandela
Атаһы: Гадла Генри Мандела
Әсәһе: Нонгапи Носекени
Ҡатыны: 1. Мандела Эвелин
2. Мандела Винни
3. Машел Граса
Балалары: 2 ул һәм 4 ҡыҙ
Партия: Африка милли конгресы
Белеме: Университет Витватерсранда[d]
Университет Форт-Хэр[d]
Университет Южной Африки[d]
Лондон университеты
 
Сайт: nelsonmandela.org
 
Автограф:
 
Наградалары:
Нобель премияһы — 1993 Донъяның Нобель премияһы (1993)
Золотой орден Компаньонов Оливера Тамбо (ЮАР) Медаль Изитваландве
Орден Заслуг
Орден Заслуг
Рыцарь/Дама Справедливости Ордена Святого Иоанна (Великобритания)
Рыцарь/Дама Справедливости Ордена Святого Иоанна (Великобритания)
Медаль Золотого юбилея королевы Елизаветы II
Медаль Золотого юбилея королевы Елизаветы II
Канада ордены компаньоны
Канада ордены компаньоны
Австралия ордены компаньоны
Австралия ордены компаньоны
 Фил ордены кавалерҙары
Изге Олаф Ҙур тәре ордены кавалеры
Изге Олаф Ҙур тәре ордены кавалеры
Президент Азатлыҡ миҙалы
Президент Азатлыҡ миҙалы
«Нил мәрйене» ордены
«Нил мәрйене» ордены
Орден Князя Ярослава Мудрого І степени
Орден Князя Ярослава Мудрого І степени
Большой Крест Национального ордена Мали
Большой Крест Национального ордена Мали
Кавалер Большого креста ордена Инфанта дона Энрике
Кавалер Большого креста ордена Инфанта дона Энрике
Серафимдар ордены кавалеры
Серафимдар ордены кавалеры

Хата: 2 юлдың аҙағындағы һылтанма дөрөҫ түгел.

«Нишан-е-Пакистан» ордены
Бхарат Ратна
Бхарат Ратна
Плайя-Хирон Милли ордены
Плайя-Хирон Милли ордены
Большой крест ордена Заслуг (Венгрия)
Большой крест ордена Заслуг (Венгрия)
Кавалер Большого креста ордена Золотого льва Нассау
Кавалер Большого креста ордена Золотого льва Нассау
 Большой крест ордена Ацтекского орла
Хосе Марти Милли ордены
Хосе Марти Милли ордены
Ямайка ордены кавалеры
Ямайка ордены кавалеры
Гана Йондоҙы ордены компаньоны
Гана Йондоҙы ордены компаньоны
Йылмайыу ордены
Йылмайыу ордены
Орден «Звезда дружбы народов» 1 степени
Орден «Звезда дружбы народов» 1 степени
 Дуҫлыҡ ордены — 1995
Международная Ленинская премия «За укрепление мира между народами» — 1990

Не́льсон Роли́лахла Манде́ла (коса Nelson Rolihlahla Mandela, [xoˈliɬaɬa manˈdeːla][2]; 18 июль 1918 йыл, Мфезо, Умтатаға яҡын[3] — 5 декабрь 2013 йыл, Йоханнесбург[4][5]) — Көньяҡ Африка Республикаһының 8-се президенты (беренсе ҡара тәнле президент) 10 май 1994 йылдан 14 июнь 1999 йылғаса, кеше хоҡуҡтарын яҡлаусы билдәле әүҙем шәхес. Апартеид ваҡытында 27 йыл төрмәлә ултыра. Тыныслыҡ өсөн Нобель премияһы лауреаты.

Бала сағы һәм үҫмер йылдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Нельсон Мандела 1918 йылдың 18 июлендә Умтатанан алыҫ булмаған Мфезонан алыҫ булмаған бәләкәй генә ауылда тыуған[6]. Уның ғаиләһе тембу династияһының коса) субэтник йәмғиәтенең кесе ботағы иҫәпләнә. Был Көньяҡ Африка Республикаһының Транскей регионындағы Көнсығыш-Кап провинцияһы[6]. Әсәһе яғынан койсан тамырҙары бар[7]. Уның атаһы яғынан ҡарт олатаһы (1832 йылда үлгән) тембула хаким булған[8]. Балаларының Мандела исемлеһе Нельсондың олатаһы була, фамилияһы шунан алынған. Шулай ҙа Мандела нәҫеле хаимдәр тармағының кесе ботағы иҫәпләнһә лә, уларға тәхет вариҫлығы бирелмәгән[9].

Нельсон Мандела 1937 йылда[10].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. ↑ Nelson Mandela buried at Qunu ancestral home (ингл.) // BBC News Online — 2013.
  2. ↑ Шулай уҡ уҡыу өсөн Ролихлахла варианты таралған
  3. ↑ Биография Нельсона Манделы. РИА Новости (8 июнь 2013). Архивировано 10 июнь 2013 года.
  4. ↑ Умер Нельсон Мандела, lenta.ru  (Тикшерелеү көнө: 6 декабрь 2013)
  5. ↑ Экс-президент ЮАР Нельсон Мандела скончался в возрасте 95 лет, РИА Новости (06.12.2013). 5 декабрь 2013 тикшерелгән.
  6. ↑ 6,0 6,1 South Africa: Celebrating Mandela At 90. AllAfrica.com (17 июль 2008). Дата обращения: 25 ноябрь 2011.
  7. ↑ So, where do we come from? beta.mnet.co.za (19 сентябрь 2004). Дата обращения: 25 ноябрь 2011.
  8. ↑ Kopkind, Andrew. Book Review – Higher than Hope. Entertainment Weekly (16 март 1990). Дата обращения: 25 ноябрь 2011.
  9. ↑ Mafela, Munzhedzi James. The revelation of African culture in Long Walk to Freedom. Indigenous Biography and Autobiography. Australian National University (октябрь 2008). Дата обращения: 25 ноябрь 2011.
  10. ↑ Mandela 1996, pp. 16, 17

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Кто есть кто в мировой политике / Редкол.: Л. П. Кравченко (отв. ред.) и др. — М.: Политиздат, 1990. ISBN 5-250-00513-6

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

commons: Мандела, Нельсон Викимилектә
n: Мандела, Нельсон Викияңылыҡтарҙа
Сәйәси эшмәкәр Был сәйәси эшмәкәр тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Нельсон_Мандела&oldid=1255814» битенән алынған