Алдан (ҡала)
Уҡыу көйләүҙәре
Алдан | |
саха Алдан | |
Нигеҙләү датаһы | 1924 |
---|---|
Дәүләт | Рәсәй |
Административ үҙәге | Алданский район[d] һәм Городское поселение город Алдан[d][1] |
Административ-территориаль берәмек | Алданский район[d] |
Сәғәт бүлкәте | UTC+9:00[d] |
Халыҡ һаны | 21 490 кеше (2023)[2] |
Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 650 метр |
Майҙан | 33 км² |
Почта индексы | 678900 |
Урындағы телефон коды | 411 45 |
Алдан Викимилектә |
Алдан (рус. Алдан, саха Алдан) — Рәсәй ҡалаһы,Саха Республикаһы Алдан районының административ үҙәге.
Халыҡ һаны — 277 21 кеше.
Географияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Алдан ҡалаһы Алдан тауы өҫтөндә, Алдан йылғаһы буйында, Нерюнгриҙан 215 километр төньяҡтараҡ урынлашҡан. Тимер юл станцияһы.
Климаты
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡала климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрһәткес | Ғин | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Йыл |
Абсолют максимум, °C | −2,5 | −1 | 9,1 | 15,5 | 27,4 | 34,3 | 34,4 | 35,2 | 25,8 | 16,7 | 6,1 | −0,6 | 35,2 |
Уртаса максимум, °C | −21,9 | −18,1 | −9,3 | 0,9 | 10,6 | 20,3 | 22,6 | 19,2 | 9,8 | −2,4 | −14,6 | −21,3 | −0,3 |
Уртаса температура, °C | −26,3 | −23,3 | −15,2 | −4,2 | 5,1 | 13,9 | 16,6 | 13,4 | 4,9 | −6,4 | −18,8 | −25,3 | −5,5 |
Уртаса минимум, °C | −30,6 | −28,3 | −21,3 | −9,6 | 0,0 | 7,5 | 10,9 | 8,1 | 0,8 | −10,4 | −23,1 | −29,4 | −10,5 |
Абсолют минимум, °C | −48,7 | −46,3 | −42 | −31,7 | −16 | −5,9 | −0,8 | −4,4 | −16,1 | −30,3 | −44,9 | −48,3 | −48,7 |
Яуым-төшөм нормаһы, мм | 27 | 24 | 29 | 36 | 71 | 83 | 108 | 105 | 94 | 67 | 42 | 32 | 718 |
Сығанаҡ: Погода и климат . pogoda.ru.net. Дата обращения: 28 июнь 2021. |
Ҡала климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрһәткес | Ғин | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Йыл |
Уртаса максимум, °C | −21,5 | −18,2 | −8,5 | 1,8 | 11,6 | 21,0 | 23,1 | 19,8 | 10,2 | −2,6 | −14,8 | −21,4 | 0,0 |
Уртаса температура, °C | −25 | −22,7 | −14,2 | −3,8 | 6,1 | 14,4 | 17,2 | 14,1 | 5,6 | −5,8 | −18,3 | −24,8 | −4,7 |
Уртаса минимум, °C | −28,6 | −27,2 | −19,8 | −9,5 | 0,6 | 7,7 | 11,4 | 8,4 | 1,1 | −8,9 | −21,7 | −28 | −9,5 |
Яуым-төшөм нормаһы, мм | 31 | 29 | 29 | 46 | 75 | 75 | 88 | 107 | 110 | 75 | 39 | 99 | 839 |
Сығанаҡ: www.weatheronline.co.uk . www.weatheronline.co.uk. Дата обращения: 28 июнь 2021. |
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1924 йылда Незаметный алтын приискыһы булараҡ нигеҙләнгән. 1932 йылда ҡала статусы бирелгән, ә 1939 йылда ҡалаға Алдан исеме ҡушыла.
Халҡы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1939[3] | 1959[4] | 1970[5] | 1979[6] | 1989[7] | 2002[8] | 2010 |
---|---|---|---|---|---|---|
~14 000 | 12 358 | 17 689 | 20 173 | 27 090 | 24 715 | 21 277 |
Милли составы (2002): урыҫтар — 81,8%, украиндар — 6,6%, сахалар — 2,4%, татарҙар — 1,3%.[9]
Иҡтисады
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иҡтисад нигеҙе — алтын сығарыу.
Металл эшкәртеү. Төҙөлөш материалдары эшләп сығарыу.
Шәхестәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Миңнехан Шәйҙуллин (1939-2017), рәссам. Татарстандың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1999).
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ ОКТМО (урыҫ)
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года
- ↑ http://www.mojgorod.ru/r_saha/aldan/index.html
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg2.php
- ↑ «архив күчермәсе», <http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml>. Проверено 17 декабрь 2013. 2015 йыл 15 сентябрь архивланған.