Бурсов Борис Иванович

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Борис Иванович Бурсов битенән йүнәлтелде)
Бурсов Борис Иванович
Зат ир-ат
Тыуған көнө 1 (14) ноябрь 1905[1]
Тыуған урыны Воронеж губернаһы[d], Рәсәй империяһы
Вафат булған көнө 12 апрель 1997({{padleft:1997|4|0}}-{{padleft:4|2|0}}-{{padleft:12|2|0}}) (91 йәш)
Вафат булған урыны Санкт-Петербург, Рәсәй
Һөнәр төрө учёный-литературовед, историк литературы
Ғилми исеме филология фәндәре докторы[d]

Бурсов Борис Иванович (1 ноябрь 1905 йыл, Воронеж өлкәһе Новоселовка ауылы - 12 апрель 1997 йыл, Санкт-Петербург) — СССР һәм Рәсәйҙең әҙәбиәт белгесе, әҙәби тәнҡитсе. 1938 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы (1938), Рәсәй әҙәбиәте институты хеҙмәткәре (1938-1941). Филология фәндәре докторы (1951), Ленинград дәүләт университеты (1948-1966) (1951) һәм Герцен исемендәге Ленинград педагогия институты профессоры (1966-1997), РСФСР-ҙың атҡаҙанған ғалимы (1976), СССР Дәүләт премияһы лауреаты (1987).

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Борис Иванович Бурсов 1905 йылдың 1 ноябрендә (14) Воронеж өлкәһе, Бобровский районының Новоселовка ауылында тыуған.

Күп балалы крәҫтиән ғаиләһенән, бала саҡтан ул колхозда эшләй - мал-тыуар аҫрай, яланда һыу, бесән һәм ужым культураларын ташый - ул урындағы башланғыс мәктәптең өс синыфын ғына тамамлай, ләкин күршеһенең китаптары күп була, һәм малайҙың беренсе китабы булып Белинскийҙың Пушкин тураһында мәҡәләләр йыйынтығы, икенсеһе - " Капитанская дочка", уның бөтә тормышында яратҡан әйбере була.

21 йәшенә ул тиклем ауылда йәшәй, һәм Ҡыҙыл Армияла хәрби хеҙмәт иткәндән һуң ғына, 1929 йылда 25 йәшендә урта мәктәпте - Воронеж дәүләт университетында эшселәр факультетын, унан һуң 1934 йылда Мәскәү һәм редакция нәшриәт институтын тамамлай һәм шул саҡта Ленинградта булған Дәүләт сәнғәт академияһының тарихы аспирантураһына уҡырға инә.

1935 йылда уның беренсе мәҡәләһе - "Л. Толстойҙың эстетик системаһы" «Звезда» журналында баҫылып сыға. 1938 йылдан ул СССР Фәндәр академияһының Рәсәй әҙәбиәте институтында тәфтишсе булып эшләй, шул уҡ йылда «Художественная структура характеров „Войны и мира“ Л. Н. Толстого» темаһы буйынса кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай, һәм СССР Яҙыусылар союзына ҡабул ителә.

1941 йылдың сентябренән Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнаша. Ул Ораниенбаум майҙанында "дивизия" корреспонденты булып башлай, Ладога боҙо буйлап йәйәү йөрөү өсөн кисеүҙә, Мга янында барған һуғыштарҙа ҡатнаша-Ленинград, Волхов, Карелия фронттарын уҙа, 1942 йылдың май айында фронтта ВКП(б)ға инә.

1945 йылдың августында ул 1-се Алыҫ Көнсығыш фронттағы "Красное Знамя" армия гәзитенең махсус хәбәрсеһе, Япония менән һуғышта ҡатнаша. 1947 йылда капитан дәрәжәһе менән демобилизациялана.

Ул икенсе дәрәжә (1945, 1985) ике Ватан һуғышы ордены, «Ленинградты һаҡлаған өсөн», «Совет Заполярьеһын һаҡлаған өсөн», «Германияны еңгән өсөн» һәм «Японияны еңгән өсөн» миҙалдары менән бүләкләнә.

1948 йылдан - Ленинград дәүләт университетының филология факультеты уҡытыусыһы һәм 1951 йылда «Проблема реализм в эстетике революционных демократов» темаһына докторлыҡ диссертацияһы яҡлай, һуңыраҡ уға профессор исеме бирелә[2] .

1966 йылдан ғүмеренең аҙағына ҡәҙәр -Герцен исемендәге Ленинград педагогия институты профессоры. Ул КПСС-тың Ленинград төбәк комитетының әҙәбиәт буйынса консультанты була

1985 йылда донъя күргән "Пушкин яҙмышы" китабы өсөн 1987 йылда ул СССР дәүләт премияһы лауреаты була .

Ул "үҙгәртеп ҡороу" осоронда сәйәси сараларҙа ҡатнашмай, ләкин 1990 йылда "Етмеш дүрттең хатына" ҡул һала.

Ул 1997 йылда вафат була һәм Комаров зыяратында ерләнә.

Фәнни эшсәнлеге[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Төп эштәре А. С. Пушкин, Л. Н. Толстой, Ф. М. Достоевский, М. Горький, рус революцион демократтары Н. Г. Чернышевский һәм Г. В. Плеханов ижадына арналған.

80-се йылдарҙа интеллектуаль бестселлерға әүерелгән «Судьба Пушкина» и «Личность Достоевского» романдары авторы.

Ул рус классик һәм совет әҙәбиәтенең методик проблемалары менән шөғөлләнгән.

Айырым йүнәлеше — рус әҙәбиәтен уҡытыу — урта мәктәптең 9-сы синыфы өсөн «Рус әҙәбиәте» дәреслеге һәм профессор Б. И. Бурсов редакцияһы аҫтында М. Г. Качурин, Д.Т. Мольский, М. А. Шнеерсон авторҙары тарафынан әҙерләнгән методик рекомендациялар 1970 йылдарҙа «Просвещение» нәшриәте тарафынан 12 тапкырҙан да кәм булмаған күләмдә яңынан баҫтырылып сыға[3]

Библиографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һайланма баҫмалар:

  • «Мать» М. Горького и вопросы социалистического реализма. — М.: Гослитиздат, 1951. — 168 с.
    • Роман М. Горького «Мать» и вопросы социалистического реализма. — 2-е изд., расш. и перераб. — М.: Гос. изд-во худож. лит., 1955. — 228 с.
  • Чернышевский как литературный критик / Акад. наук СССР. Ин-т рус. литературы (Пушкинский дом). — М.; Л.: Изд-во Акад. наук СССР, 1951. — 132 с
  • Русские революционные демократы о положительном герое. — Л.: Лениздат, 1953. — 212 с.
  • Вопросы реализма в эстетике революционных демократов. — М.: Гослитиздат, 1953. — 387 с.
  • Мастерство Чернышевского-критика. — Ленинград: Советский писатель, 1956. — 338 с.
    • Мастерство Чернышевского-критика. — Ленинград: Советский писатель, 1959. — 320 с.
  • Писатель как творческая индивидуальность. — М.: б. и., 1959. — 59 с.
  • Лев Толстой: идейные искания и творческий метод. 1847—1862. — М.: Гослитиздат, 1960. — 405 с.
  • Роман М. Горького «Мать». — М.; Л.: Гослитиздат, 1962. — 119 с.
  • Лев Толстой и русский роман / Академия наук СССР. Институт русской литературы (Пушкинский дом). — М.; Л.: Изд-во Академии наук СССР, 1963. — 152 с.
  • Л. Н. Толстой: Семинарий. — Л.: Учпедгиз, 1963. — 434 с.,
  • Национальное своеобразие русской литературы. — Л.: Советский писатель, 1964. — 395 с.
    • Национальное своеобразие русской литературы. — 2-е изд., дораб. — Л.: Советский писатель, 1967. — 396 с.
  • Реализм всегда и сегодня. — Л.: Лениздат, 1967. — 312 с.
  • Критика как литература. — Л.: Лениздат, 1976. — 320 с.
  • Личность Достоевского: Роман-исследование // Первая публикация в журнале «Звезда», 1969, № 12
    • Личность Достоевского: Роман-исследование. — Л.: Советский писатель, 1974. — 671 с.
    • Личность Достоевского: Роман-исследование. — Л.: Советский писатель, 1979. — 680 с.
  • Судьба Пушкина: Роман-исследование. — Л.: Советский писатель, 1985. — 512 с.
    • Судьба Пушкина: Роман-исследование. — Л.: Советский писатель, 1989. — 565 с.

Йыйылма әҫәрҙәр:

  • Избранные работы: в 2 т. / Б. И. Бурсов. — Л.: Художественная литература, 1982.

Тәржемәләрҙә:

  • «Майка» на Максим Горки и вопрос на социалистическая реализм / Б. Буров. — София: Български писатель, 1952. — 201 с.
  • «Matka» M. Gorkého a otázky socialistického realizmu / B. Bursov; Prel. Viera Fašková. — Bratislava: Tatran, 1952. — 137 с.
  • Gorkij «Az anya» ćimű műve és a szocialista realizmus kérdései / B. Burszov; Ford. Kovai Lőring. — Budapest: Művelt nép, 1953. — 141 б.
  • Dostojevskij a jeho svĕt / Boris Bursov ; Z rus. orig přel. Jaroslav Zák ; Doslov napsal a obrazový materiál vybral Ladislav Zadražil. — Praha: Odeon, 1978. — 584 с.

Мәҡәләләр:

  • Октябрьская поэма В. Маяковского. // Звезда, 1937, № 11. С. 308—318;
  • Гуманизм и народность (заметки о творчестве раннего Маяковского) // Звезда, 1938, № 4. С. 183—188.
  • Путь Владимира Маяковского // Маяковский. 1930—1940. Л: Советский писатель, 1940. С. 69—170;
  • На «ты» с человечеством // Литературная Россия, № 1966/13 от 4 июня 2015
  • Творчество и интерпретации. Очерки // Журнал «Аврора», 1974, 1975

Аудио:

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. ↑ Бурсов Борис Иванович // Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (урыҫ) / под ред. О. В. Богданова
  2. ↑ Двойной портрет // Lotmaniana Tartuensia: Мемуары Ю. М. Лотмана
  3. ↑ Русская литература: Учебник для 9 кл. сред. школы / М. Г. Качурин, Д. К. Мотольская, М. А. Шнеерсон; Под ред. проф. Б. И. Бурсова. — 12-е изд. — М.: Просвещение, 1979. — 382 с.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Лаврецкий А. Б. И. Бурсов. Вопросы реализма в эстетике революционных демократов // «Изв. АН СССР, ОЛЯ», 1954, т. 13, в. 6;
  • Лебедев А. Мастерство Чернышевского-критика // «Октябрь», 1957, № 9.
  • Бурсов Борис Иванович // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М. : Советская энциклопедия, 1962. — Т. 1. Аарне — Гаврилов. — Стб. 780—781.
  • Бурсов Борис Иванович // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  • Бурсов Борис Иванович // Ленинградские писатели-фронтовики, 1941—194 : автобиогр., биогр., кн. / Авт. — сост. В. Бахтин. — Л.: Советский писатель, 1985. — стр. 73-74.
  • Бурсов Борис Иванович // Писатели Ленинграда: биобибл. справ. 1934—1981 / В. Бахтин, А. Н. Лурье.- Л.: Лениздат, 1982. — стр. 49.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Бурсов_Борис_Иванович&oldid=1190988» битенән алынған