Бруевич Николай Григорьевич
| Бруевич Николай Григорьевич | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
|
| Хеҙмәт итеүе | СССР |
| Тыуған көнө | 31 октябрь (12 ноябрь) 1896 |
| Тыуған урыны | Мәскәү, Рәсәй империяһы[1] |
| Вафат булған көнө | 5 май 1987 (90 йәш) |
| Вафат булған урыны | Мәскәү, СССР |
| Ерләнгән урыны | Новодевичье зыяраты[d] |
| Һөнәр төрө | ғалим |
| Эш урыны |
Н. Е. Жуковский исемендәге Хәрби-һауа инженер академияһы Рәсәй Фәндәр академияһы[2] Институт точной механики и вычислительной техники имени С. А. Лебедева[d][3] |
| Уҡыу йорто |
М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты Мәскәү авиация институты |
| Ғилми дәрәжә | техник фәндәр докторы[d] |
| Сәйәси фирҡә ағзаһы | Советтар Союзы Коммунистар партияһы |
| Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы |
| Ойошма ағзаһы | Рәсәй Фәндәр академияһы[3] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре | |
Николай Григорьевич Бруевич (31 октябрь [12 ноябрь] 1896, Мәскәү — 5 май 1987, Мәскәү) — машиналар белеме һәм иҫәпләү техникаһы өлкәһендә совет ғалимы, СССР Фәндәр академияһы академигы, Монгол Фәндәр академияһының почетлы ағзаһы[4], инженер-техник хеҙмәттәр генерал-лейтенанты[5].
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡыҙыл армия составында Граждандар һуғышында ҡатнаша[6]. 1921 йылда ВКП(б) сафына инә. 1923 йылда Мәскәү дәүләт университетының физика-математика факультетын тамамлай. 1930 йылда — Мәскәү авиация институтын[7], 1931 йылда Хәрби-һауа инженер академияһы адъюнктураһын[6]. В 1937 году Николаю Бруевичу была присвоена степень доктора технических наук[6] тамамлай. Николай 1937 йылда Николай Бруевичҡа техник фәндәр докторы дәрәжәһе бирелә[6]. 1939 йылдың 28 ғинуарында СССР Фәндәр академияһының «механика» һөнәре буйынса ағза--корреспонденты итеп һайлана[8].
1940 йылдан алып 1941 йыл буйынса Мәскәү механика-машиналар төҙөү институты директоры булып эшләй[9].
1941 йылда юғары мәктәп эштәре буйынса комитет рәйесенең беренсе урынбаҫары итеп тәғәйенләнә[10]. 1942 йылдың 8 майында[8] «механика, машиналар һәм механизмдар теорияһы» һөнәре буйынса академик итеп һайлана. 1949 йылдың 10 майынан 1942 йылдың 17 мартына тиклем СССР Фәндәр академияһының академик-секретары вазифаһын биләй[8]. 1948 йылдың 16 июленән 1950 йылдың башына тиклем Теүәл механика һәм иҫәпләү техникаһы институты директоры була[11]. 1959—1961 йылдарҙа СССР оборона министрлығы советы ағзаһы була[4]. 1961 йылда отставкаға сыға[6].
1987 йылдың 5 майында вафат була. Мәскәүҙә Новодевичье зыяратында ерләнә
.
Фәнни ҡаҙаныштары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Николай Григорьевич Бруевич машина һәм приборҙарҙың ышаныслылығы һәм аныҡлығы теорияһына нигеҙ һалыусыларҙың береһе[5]. Машиналар төҙөлөшөндә аҡыл хеҙмәтен автоматлаштырыу тикшеренеүҙәре менән етәкселек итә[5].
Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре[4]
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]— өс Ленин ордены (04.11.1944; 1945; 10.06.1945)
— Октябрь Революцияһы ордены (1975)
— ике Ҡыҙыл Йондоҙ ордены (1945; 1949)
— 2-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены (1944)
— ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (11.11.1946; 12.11.1966)
— «Почёт Билдәһе» ордены (1951)
— миҙалдар
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Бруевич Николай Григорьевич // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Geltman D. V. Vladimir Leontyevich Komarov: a short biography, Владимир Леонтьевич Комаров: краткий биографический очерк (ингл.) // Историко-биологические исследования — 2020. — Vol. 12, Iss. 4. — P. 29. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2020-14002
- ↑ 3,0 3,1 Малиновский Б. Н. История вычислительной техники в лицах (урыҫ) — Киев: 1995. — С. 46. — 384 с. — ISBN 5-7707-6131-8
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Академики МГУ > Бруевич Николай Григорьевич (недоступная ссылка — история). Сайт «Все о Московском университете». Дата обращения: 28 февраль 2012. Архивировано 14 сентябрь 2012 года.(недоступная ссылка)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Бруевич Николай Григорьевич // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Николай Григорьевич Бруевич. Институт точной механики и вычислительной техники им. С. А. Лебедева РАН. Дата обращения: 28 февраль 2012. 2012 йыл 13 март архивланған.
- ↑ Выпускники МАИ — академики АН СССР и РАН. Московский авиационный институт. Дата обращения: 28 февраль 2012. Архивировано 14 сентябрь 2012 года. 2013 йыл 7 март архивланған.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Бруевич Николай Григорьевич. Информационная система «Архивы Российской академии наук». Дата обращения: 28 февраль 2012. Архивировано 14 сентябрь 2012 года.
- ↑ Выпускники МАИ — ректоры (директора́) высших учебных заведений. Московский авиационный институт. Дата обращения: 28 февраль 2012. Архивировано 14 сентябрь 2012 года. 2013 йыл 7 март архивланған.
- ↑ Николай Григорьевич Бруевич (некролог) (doc) 133. Российская академия наук. Дата обращения: 28 февраль 2012. Архивировано 14 сентябрь 2012 года.
- ↑ История развития института. Институт точной механики и вычислительной техники им. С. А. Лебедева РАН. Дата обращения: 28 февраль 2012. 2012 йыл 1 сентябрь архивланған.
- Википедия:Cite web (заменить webcitation-архив: deadlink yes)
- Википедия:Cite web (заменить webcitation-архив: deadlink no)
- 12 ноябрҙә тыуғандар
- 1896 йылда тыуғандар
- Мәскәүҙә тыуғандар
- 5 майҙа вафат булғандар
- 1987 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- Мәскәүҙә ерләнгәндәр
- Мәскәү дәүләт университетын тамамлаусылар
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- Ленин ордены кавалерҙары
- Октябрь Революцияһы ордены кавалерҙары
- «Почёт Билдәһе» ордены кавалерҙары
- 2-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалерҙары
- «Эшсе-Крәҫтиән Ҡыҙыл Армияға XX йыл» миҙалы менән наградланыусылар
- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- «Хеҙмәт ветераны» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- «Ветеран Вооружённых Сил СССР» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- «Мәскәүҙе обороналаған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- Н. Е. Жуковский исемендәге Хәрби-һауа инженер академияһы уҡытыусылары
- КПСС ағзалары
- Генерал-лейтенанттар (СССР)
- Техник фәндәр докторҙары
- Алфавит буйынса шәхестәр