Вязовый (Силәбе өлкәһе)
| Вязовый | |
,1.jpg) | |
| Дәүләт |
 Рәсәй[1] |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Ҡытаутамаҡ ҡала округы[2], Ҡатау-Ивановск районы, Өфө өйәҙе һәм Өфө кантоны |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+05:00[d] |
| Халыҡ һаны | 1700 кеше (2010)[3] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 426 метр |
| Почта индексы | 456060 |
 | |
 Вязовый Викимилектә | |
Вязо́вый (Ҡарамалы) — Рәсәйҙең Силәбе өлкәһе Ҡытаутамаҡ ҡала округына ҡараған ҡасаба (1928—2004 йылдарҙа — ҡала тибындағы ҡасаба). Ҡасаба составына Көньяҡ Урал тимер юлының Вязовая үҙәк станцияһы ла инә.
Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Силәбенән 300 саҡрым көнбайышта урынлашҡан.
Йүрүҙән йылғаһының уң ярында урынлашҡан.
Топонимы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
«Вязовый» атамаһы ҡасаба биләмәләре эргәһенән аҡҡан йылға исеменең, «Ҡарамалы» башҡорт гидронимының туранан-тура тәржемәһе булып тора. Был турала урындағы крайҙы өйрәнеүсе һуғыш ветераны Яҡуп Мөхәммәт улы Шәмсетдинов та үҙенең «Ырыуым — Түбәләҫ» мәҡәләһендә яҙа
Ҡарамалы йылғаһы, Вязовая станцияһы Көҙәй башҡорттары биләмәләренең сиге булып тора
[4].
Ә Силәбе топонимисы ғалим Шувалов үҙенең һүҙлегендә был атамаларҙы фәҡәт урыҫ теле менән генә бәйләп аңлата:Вязовая, Вязовый, Вязовка — Силәбе өлкәһенең төрлө районындағы күп йылға, тау, утрауҙарға бирелгән атама. Ҡайһы бер атамалар ҡарамалыҡтарға (вяз) бәйләп бирелгән, ҡайһыныһы вяз — «батҡыл», «һаҙлыҡ» мәғәнәһен ала[5].
Вязовая, өйкөм урман. Тәбиғәт ҡомартҡыһы. Йүрүҙән йылғаһы буйында торған элекке Петропавловка ауылына илткән ағас ташый торған юлдың эргәһендәге Олимпий кордонынан көньяҡҡа 6 километр алыҫлыҡта урынлашҡан. Ағаслыҡ сағыштырмаса бәләкәй һәм тау ҡарамаһы йәки йыла ҡыуаҡлыҡтарынан һәм ағастарынан ғибәрәт. [6].
Шувалов был ойконимдың көҙәй башҡорттарының Йүрүҙәнгә ҡойған Ҡарамалы йылғаһы атамаһынан күсеү тарихын телгә алмаған.
Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
| Халыҡ иҫәбе | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1959[7] | 1970[8] | 1979[9] | 1989[10] | 2002[11] | 2010[12] |
| 5753 | ↘3422 | ↗3934 | ↘2493 | ↘2116 | ↘1700 |
Иҡтисады[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Тимер юл транспорты предприятиелары.
Ҡасабала йәшәгән билдәле кешеләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Советтар Союзы Геройы Иван Александрович Кукарин.
- «Индустрия» совхозының беренсе директоры Гладышев Николай Кузьмич.
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Шувалов Н. И. Вязовая // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
- Шәмсетдинов Я.М. Ырыуым — Түбәләҫ // Ағиҙел, 2002, 2-се һан, 172-178 бб.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Вязовой ҡасабаһы һәм станцияһы
- Силәбе өлкәһе порталы. Вязовой
- Вязовой картаһы 2021 йыл 17 апрель архивланған.
- Һатҡы районы топонимдары
- С. Палластың сәйәхәте, XVIII быуат — Көҙәй, Ҡаратаулы, Мырҙалар, Тырнаҡлы, Түбәләҫ ерҙәре буйлап (Һикеяҙтамаҡ мәмерйәләре янынан) үткән 2020 йыл 30 ноябрь архивланған.
- Айле. Тырнаклы. Тубаляс. Уфа, 2017 ISBN 978-5-295-06778-5 (т. 25, ч. 1) 2021 йыл 27 февраль архивланған.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ ОКТМО (урыҫ)
- ↑ http://www.webcitation.org/6NLnfKMH0
- ↑ Шәмсетдинов Я.М. Ырыуым — Түбәләҫ // Ағиҙел, 2002, 2-се һан, 172-178 бб
- ↑ Вязовая, Вязовый, Вязовка — название целого ряда речек, гор, островов в разных районах области; Вязовая, железнодорожная станция, Катав-Ивановский район. Одни именования — по вязовым рощам тех мест, другие от народного географического термина вяз — «топь, болото»Шувалов Н. И. Вязовая // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
- ↑ Вязовая, роща. Памятник природы. Находится в 6-ти км к югу от бывшего Олимпьева кордона возле старой лесовозной дороги, которая идёт в бывшую деревню Петропавловку на реке Юрюзани. Роща сравнительно небольшая и состоит из зарослей и отдельных деревьев горного вяза (ильма). За это ее и назвали Вязовой Шувалов Н. И. Вязовая // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения. Архивировано 22 август 2011 года.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
- ↑ Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11. Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 13 февраль 2014 года.