Шапара йорто
| Шапара йорто | |
| Нигеҙләү датаһы | 1907 |
|---|---|
 | |
| Дәүләт |
 Украина |
| Административ-территориаль берәмек | Харьков |
| Урын | Харьков |
| Булдырыусы | Фельдман, Валентин Августович[d] |
| Архитектор | Фельдман, Валентин Августович[d] |
| Архитектура стиле | архитектура модерна[d] |
| Мираҫ статусы | памятник архитектуры местного значения[d] һәм Памятник градостроительства Украины местного значения[d] |
| Адрес | вул. Конторська, 26, м. Харків, Харківська обл., Україна |
 | |
 Шапара йорто Викимилектә | |
Шапара йорто (укр. Будинок Шапара) — Харьков ҡалаһында Конторская урамындағы ике ҡатлы таш бина. 1907 йылда модерн стилендә архитектор Валентин Фельдман проекты буйынса төҙөлгән[1].
Бинаның ҡабырға өлөштәре башня ҡиәфәтендә һәм металдан көмбәҙе бар. Йорт тирәләй сүкеп яһалған ҡоймалар ҡуйылған. Бина эсендә ағас яндауырҙар һәм ишектәр һаҡланған[2].
Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Башта хәҙерге бина участкаһы Контора урамында 26 йорт аҫтында прапорщик Григорий Топчиевтыҡы булған, ул унда дөйөм мунса төҙөгән. 1778 йылда ағас йорт, бер нисә төкәтмә һәм айырым аш бүлмәләре төҙөгән. 25 йыл үткәс был участканы мещан Дмитрий Степанович Шатунов һатып ала. Шатунов иҫке биналарҙы емерә һәм ике ҡатлы таш йорт, ә ихатала келәт һәм ат аҙбары төҙөй[3].
Башта бина 20 һәм 22 -се һандары менән нумерлана. 1880 йылдар башында бина 24 һаны менән биләдәләнә, 1883 йылда хәҙерге 26 менән билдәләнә[3]
Дмитрий Шатунов үлгәндән һуң, 1879 йылда, участканы уның ҡатыны Анна Дмитриева Шатунова мираҫ итеп алып ҡала. Һуңыраҡ, хужалар булып һәм уның ҡыҙы Наталья һәм Надежда тора. 1901 йылда биналарға поручик Иван Павлович Харинский эйә була[1]. 1902 йылда һатылғанға тиклем йорттоң бинаһының бер өлөшөн ҡуртымға тапшыралар. Яңы хужаһы булып сауҙагәр Романенко Иван Федосеевич тора, ул ҡоролмаларҙың яртыһын һүтеп ташлай һәм 1907 йылда 8 фатирҙан торған заманса килем йорто төҙөй[3]. Был бинаның архитекторы Фельдман Валентин була[1].
1913 йылдар тирәһендә йорттоң хужаһы сәнәғәтсе Борис Владимирович Шапара була[1]. 1919 йылдың яҙында власҡа килгән болшевиктар йортто национализациялай, ә Шапара Бельгияға күсеп китә. 1920 йылдарҙа бина «Украинрадиоға» ҡарай һәм 32-се торлаҡ кооперативына инә[3].
Әлеге ваҡытта бина коммуналь фатирҙар итеп бирелгән[4][5]. Йорттоң подвалында тегеү цехы эшләй.[6].
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Антон Бондарев. Бәләкәй йорт һыу тарихы һыҙып «Шапар түгел» // 27 ғинуарынан 2018
- ↑ Анастасия Наливай. Топ-5 харьков ҡалаһын боронғо йорт һыҙаттары // 19.12.2016
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Андрей Парамонов. Андрей парамонов менән ҡала буйлап йөрөй. Конторский урамындағы сауҙагәр йорто тураһында сказ романенко // 2018 йылдың 9 авгусында
- ↑
- ↑ В Харькове старинные особняки ветшают и рушатся. Дата обращения: 1 февраль 2019. Архивировано 3 август 2017 года.
- ↑ ТОП 10 домов, которые обязательно нужно увидеть в Харькове. Дата обращения: 1 февраль 2019. Архивировано 1 ғинуар 2017 года.