Донъя океаны

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Донъя океаны
Рәсем
Видео
Солёность 35 ‰
Кем ҡушҡан Юлий Михайлович Шокальский[d] һәм Бернхард Варен[d]
Тәбиғи-географик объекты сиктәрендә урынлашҡан Ер
Глубочайшая точка Мариан улағы
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 0 метр
Ауырлығы 1,4E+21 килограмм
Тығыҙлыҡ 1,024 грамм на кубический сантиметр
Баҫым 20 мегапаскаль
Температура 5 °C
Вертикаль тәрәнлеге 11 022 метр
Майҙаны 361 260 000 км² (1980)
Күләме 1 332 000 000 ± 1 000 000 км³[1], 1 340 740 000 км³ һәм 1 370 000 000 км³[2]
Вид с воздуха
Commons-logo.svg Донъя океаны Викимилектә
Донъя картаһы, океандар күк төҫ менән күрһәтелгән

Донъя океаны — гидросфераның төп өлөшө, ләкин Ерҙе тоташ ҡапламай, материктарҙы һәм утрауҙарҙы аймап алған һәм тоҙ составы бер иш һыу ҡатламы. Донъя океаны ер өҫтөнөң 70,8 % ҡаплаған тиерлек.

Континенттар һәм ҙур дәүмәлле архипелагтар донъя океанын дүрт ҙур өлөшкә (океанға) бүлгән:

Ҡайһы саҡ ошолай ҙа бүленә:

Ерҙәге океандар тураһындағы фән Океанология тип атала.

Экологияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Океанда төрлө йән эйәләре йәшәй; шуларҙан:

Антарктик һыуҙар өҫтөндәге стратосферала озон концентрацияһы кәмеү океандың углекислый газды әҙерәк йотоуына килтерә[3], был кальцийлы ҡабырсаҡтарға,һөлдәле моллюскыларға, ҡыҫала кеүектәргә янай.

Донъя океаны атласы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

уртаса йыллыҡ диңгеҙ өҫтө температураһы (2009)
уртаса йыллыҡ диңгеҙ тоҙлолоғо (2009)
диңгеҙ өҫтөндә уртаса йыллыҡ ирегән кислород миҡдары (2009)
диңгеҙ өҫтөндә уртаса йыллыҡ фосфат миҡдары (2009)
диңгеҙ өҫтөндә уртаса йыллыҡ кремний кислотаһы миҡдары (2009)
диңгеҙ өҫтөндә уртаса йыллыҡ селитра миҡдары (2009)
уртаса йыллыҡ кислород бүленеп сығыу миҡдары, 1000 м тәрәнлектә (2009)

Шулай уҡ ҡара[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Океан
  • Биология океана
  • Всемирный день океанов
  • Морская вода
  • Древние океаны
  • Континент
  • Атлантида
  • Гондвана
  • Уровень моря
  • Повышение уровня моря

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Экспедиции и открытия
  • За тайнами Нептуна / Науч. ред. и послесл. А. А. Аксёнова. — М.: Мысль, 1976. — 399 с. — (XX век: Путешествия. Открытия. Исследования).
Океанология
  • Вегенер А. Происхождение континентов и океанов / Пер. с нем. П. Г. Каминского под ред. П. Н. Кропоткина. — Л.: Наука, 1984. — 285 с.
  • Степанов В. Н. Океаносфера. — М.: Мысль, 1983. — 270 с.
  • Шамраев Ю. И., Шишкина Л. А. Океанология. — Л.: Гидрометеоиздат, 1980. — 382 с.
  • Гусев А. М. Основы океанологии. — М.: Изд-во МГУ, 1983. — 246 с.
  • Гусев А. М. Антарктида. Океан и атмосфера. — М.: Просвещение, 1983. — 151 с.
  • Перрен Ж., Клуазо Ж. Океаны / Пер. с фр. — М.: Летний сад, 2011. — 320 с., ил., 400 экз., ISBN 978-5-98856-126-2
Ресурсы
  • Моисеев П. А. Биологические ресурсы Мирового океана. — 2-е изд. — М.: Агропромиздат, 1989. — 366 с. — ISBN 5-10-000265-4.
  • Захаров Л. А. Введение в промысловую океанологию. — Калининград, 1998. — 83 с.
Общая информация

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Ҡалып:Океаны Ҡалып:Морские течения