Клагенфурт-ам-Вёртерзе
Клагенфурт-ам-Вёртерзе (нем. Klagenfurt am Wörthersee) йәки рәт-рәт Клагенфурт[30][31][32] (нем. Klagenfurt, бав. Klognfuat, слов. Celovec, бор.-урыҫ. Целовец — Целовец[33][34], jezeru Celovec ob Vrbskem) — Австрияның ҡалаһы,Австрияның көньяғында урынлашҡан, Каринтия федераль еренең административ үҙәге. Халҡы 97 827 кеше (01.01.2015 й.), шуларҙың 1700 ашыу кешеһе-— каринтий словендары.
2008 йылдың 1 февраленә тиклем рәсми исеме — Клагенфурт[35][36][37].
Географияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡала Глан йылғаһы буйында, альп Драва үҙәнендә, көнсығышҡа табан 4 км алыҫлыҡта, Вертер-Зе күле буйында, урынлашҡан. Ҙур автомобиль һәм тимер юлдары киҫешкән мөһим транспорт үҙәге булып тора. Ҙур булмаған Клагенфурт аэропорты бар[38].
Тарих
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Легенда буйынса, ҡалаға нигеҙҙе герцог Каринтии Герман фон Шпанхайм һалған. Тораҡ пункт атамаһы тәүге тапҡыр Форум-Клагенвурт исеме аҫтында 1193—1199 йылдарҙа телгә алына. 1246—1252 йылда ҡалахоҡуғын ала һәм Каринтий герцоглығының иң эре ҡалаһы була, ә һуңыраҡ — уның баш ҡалаһы.
Хәҙерге Клагенфурт-ам-Вертерзенан 9 км алыҫлыҡта римдең Вирунум ҡалаһы торған[39].
Климат
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Климат Клагенфурт | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрһәткестәре | Дек. | Ғин. | Март | Апра. | Май | Июнь | Июль | Авг. | Сена. | Окт. | Нояб. | Февр. | Йыл |
Һауа температураһы, °C | 0,3 | 4,4 | 10,3 | 14,9 | 20,2 | 23,4 | 25,5 | 25,1 | 20,6 | 14,2 | 5,8 | 0,8 | 13,8 |
Уртаса минимум, °C | -7,2 | -5,4 | -1,3 | 2,8 | 7,8 | 11,1 | 12,9 | 12,7 | 9,0 | 4,3 | -1 | -5,2 | 3,4 |
Яуым-төшөм нормаһы, мм | 30,9 | 35,2 | 50,2 | 64,5 | 78,5 | 113,5 | 117,6 | 98,6 | 89,7 | 82,9 | 78,9 | 48,9 | 889,4 |
Сығанағы: World Weather |
Спорт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡалала Австрияның «Клагенфурт» хоккей клубы төпләнгән, ул 30 тапҡыр Австрия чемпионы булған.
1969 йылда ҡаланың Вертер-Зе күлендә ишеү буйынса Европа чемпионаты үткәрелә
Клагенфурт 2006 йылғы Ҡышҡы Олимпия уйындарына дәғүә итеүсе була.
Ҡаланың «Хипо-Арена» стадионында лағы Европа чемпионатының ( 2008 йылда) 3 матчы үткәрелә.
Клагенфурт-ам-Вертерзе Евровидение 2015 конкурсын үткәреүгә кандидат була.
Мәҙәниәт, мәғариф
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Альтер-плац майҙаны иҫтәлекле урын булып тора, унда, Аждаһа фонтаны, шулай уҡ күл Вертер-Зе күле бар. Австрияның баш ҡаланан алыҫ урынлашҡан Хохостервиц замогы бар.
Ҡалала Университет Клагенфурт университеты һәм Каринтии астрономия йәмғиәтенеңпланетарийы бар.
Туғанлашҡан ҡалалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Клагенфурт-ам-Вертерзеның туғанлашҡан ҡалалары:
Билдәле шәхестәр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Даублебски фон Штернек, Максимилиан (1829—1897) — австро-венгрия флоты адмиралы (1883—1897 йылдарҙа).
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ archINFORM (нем.) — 1994.
- ↑ http://www.klimabuendnis.org/nc/kommunen/das-netzwerk.html
- ↑ https://www.klagenfurt.at/die-stadt/statistik/bevoelkerung.html
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/dachau-deutschland.html
- ↑ https://www.dachau.de/rathaus/ueber-dachau/staedtepartnerschaften.html
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/dessau-deutschland.html
- ↑ https://verwaltung.dessau-rosslau.de/stadt-buerger/stadtportraet/staedtepartnerschaften/klagenfurt.html
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/zalaegerszeg-ungarn.html
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/nova-gorica-slowenien.html
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/gladsaxe-daenemark.html
- ↑ https://gladsaxe.dk/kommunen/borger/kultur-natur-og-fritid/kultur/venskabsbyer/oestrig-klagenfurt
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/tarragona-spanien.html
- ↑ https://www.tarragona.cat/la-ciutat/agermanaments/Ciutats-germanes/klagenfurt-austria
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/nanning-china.html
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/rzeszow-polen.html
- ↑ https://www.erzeszow.pl/pl/508-wspolpraca-miedzynarodowa/5888-umowy-partnerskie.html?srch=Klagenfurt#ak1
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/laval-kanada.html
- ↑ https://www.laval.ca/Pages/Fr/Affaires/ententes-economiques-et-villes-jumelees.aspx?lcidsync=1
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/wiesbaden-deutschland.html
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/duschanbe-tadschikistan.html
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/czernowitz-ukraine.html
- ↑ http://chernivtsy.eu/portal/1193-2
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/gorizia-italien.html
- ↑ http://www3.comune.gorizia.it/en/node/1462
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/nazareth-illit.html
- ↑ http://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/sibiu-hermannstadt-rumaenien.html
- ↑ https://www.klagenfurt.at/die-stadt/international/partnerstaedte/nazareth-illit.html
- ↑ Dauersiedlungsraum der Gemeinden Politischen Bezirke und Bundesländer - Gebietsstand 1.1.2018 — Бюро статистики Австрии.
- ↑ Klagenfurt am Wörthersee, Klagenfurt, Kärnten - Austria Postcode
- ↑ Австрия // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2009 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 63. — ISBN 978-5-85120-295-7 (Картография). — ISBN 978-5-488-02609-4 (Оникс).
- ↑ Австрия // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 2003 г. ; гл. ред. Г. В. Поздняк. — Испр. в 2005, 2007 и 2010 гг. — М. : ПКО «Картография» : Оникс, 2010. — С. 85. — ISBN 978-5-85120-274-2 (Картография). — ISBN 978-5-488-01588-3 (Оникс, зел. пер.). — ISBN 978-5-488-01589-0 (Оникс, син. пер.).
- ↑ Словарь географических названий зарубежных стран / отв. ред. А. М. Комков. — 3-е изд., перераб. и доп. — М. : Недра, 1986. — С. 165.
- ↑ [Клагенфурт Клагенфурт-ам-Вёртерзе] — Ҙур совет энциклопедияһында мәҡәлә
- ↑ Никонов В. А. Краткий топонимический словарь. — М.: Мысль, 1966. — С. 194. — 509 с.
- ↑ 2008 16 vom Landesgesetzblatt. 2008 Jänner, 1 Stück, Nr. 1: 25 vom Gesetz. 2007 Oktober, dem, әм und 1998 das mit Landesverfassung Stadtrecht geändert Kärntner Klagenfurter die. (ҡара) (нем.)
- ↑ Клагенфурт н Клагенфурт ҡаланың исемен үҙгәртеү-ам-хөкүмәт ҡарарына ярашлы Вертерза Каринтия LGBL. KTN Nr. 001/2008 01.02.2008 менән г. С. 145, юл 20101 (bzw Änderungen. 1945 von Festlegungen Gemeindenamen ab) (нем.)
- ↑ Халыҡ Ғәйет ортшафт н 01.01.2015. код — 20101, стр. 5, 6 nach 1.1.2015 Ortschaften Einwohnerzahl, 1.5.2015 Gebietsstand (нем.)
- ↑ Ҙур Рәсәй энциклопедия: / 30 т / Рәйесе науч.-осипов с. ю советы рә. Отв. ред л. с. Кравец. 14 та. Киреев — Конго. — М.: Ҙур Рәсәй энциклопедияһы, 2009. — 751 с.:: карт.
- ↑ Вирунум // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)