Кримигис Стаматиос

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Кримигис Стаматиос
грек. Σταμάτιος Κριμιζής
ингл. Stamatios Krimigis
Рәсем
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  Греция
Тыуған көнө 10 сентябрь 1938({{padleft:1938|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:10|2|0}})[1] (85 йәш)
Тыуған урыны Врондадос[d], Греция короллеге[d][2][3][4]
Һөнәр төрө астроном
Эшмәкәрлек төрө Физика һәм космонавтика
Эш урыны Айовский университет[d][5][6]
Айовский университет[d][6][5]
Лаборатория прикладной физики[d][6][5]
АҠШ фәндәр милли академияһы[d][6]
Афинская академия[d][5]
Hellenic Space Agency[d][6]
Министерство цифрового управления Греции[d][6]
Биләгән вазифаһы член Афинской академии[d][7]
Уҡыу йорто Миннесотский университет[d][8]
Айовский университет[d][8]
Айовский университет[d][8]
Ғилми дәрәжә фәлсәфә докторы[d][8]
Ойошма ағзаһы Европа академияһы[d][9] һәм Международный астрономический союз[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Стаматиос «Том», М. Кримигис (ингл.  Stamatios (Tom) M. Krimigis, грек. Σταμάτιος Κριμιζής, 10 сентябрь 1938 йыл) — Америка ғалимы, сығышы буйынса грек, АҠШ-тың йыһанды тикшеренеү буйынса программаларына (мәҫәлән, Ҡояш системаһы) үҫешенә ҙур өлөш индергән физик[10][11].

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1938 йылда Вронтадос ауылында (Хиос, Греция) тыуа, шунда уҡ мәктәпте тамамлай[11]. 1961 йылда Миннесота университетын физика фәне буйынса бакалавр дәрәжәһендә тамамлай, 1963 йылда Айов университеты магистратураһын тамамлап, 1965 йылда физика буйынса докторлыҡ дәрәжәһен яҡланған.[11]. Джеймс Ван Аллен уның уҡытыусыһы була[11].

Кримигис «Кассини-Гюйгенс» проекттарын төп һынаусыларының береһе була (MIMI), «Вояжер-1» һәм «Вояжер-2» станцияларында әҙ зарядланған киҫәксәләр менән (LECP) эксперименттар үткәреүҙә ҡатнаша, шулай уҡ Explorer 47 (CPME) юлдашын төҙөүҙә ҡатнаша[12]. Ҡояшты тикшереү өсөн «Улисс» (LAN/HI-SCALE) аппаратын, ер магнитосфераһын тикшереү өсөн Geotail (EPIC) аппаратын, Юпитерҙы тикшереү өсөн «Галилео» (EDP) аппаратын, «Маринер-3» (TRD) һәм «Маринер-4» (LECR) автоматик планета-ара станцияһын[11][12] һынау үткәреүселәрҙең береһе. Проект өҫтөндә эшләй «Advanced Composition Explorer», «Маринер-5», «Мессенджер» һәм «Новые горизонты» проекттары[12] өҫтөндә эшләй.

Кримигис — Джонс Хопкинс университеты янындағы Ғәмәли физика лабораторияһының йыһан департаментының почетлы башлығы, Афина академияһы ағзаһы[11] һәм Грек милли тикшеренеүҙәр һәм технологиялар буйынса совет президенты[10]. 1999 йылдан башлап Халыҡ-ара астрономия союзы ҡарары буйынса Кримигис исемен Кримигис астероиды (8323) йөрөтә[11].

Наградалары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Америка физика йәмғиәте, Америка геофизика союзы, Америка фән үҫешенә булышлыҡ итеү ассоциацияһы һәм Америка аэронавтика һәм астронавтика институты ағзаһы
  • Джонс Хопкинс университеты янындағы Ғәмәли физика лабораторияһының ысын ҡаҙаныштары өсөн премияһы (2004)
  • Афина Академияһының тулы хоҡуҡлы ағзаһы — йыһанды тикшеренеүсе (2004)
  • Ғаләм тикшеренеүҙәре буйынса комитет премияһы (2002)
  • Смитсонов институты премияһы (2002)
  • Aviation Week & Space Technology журналының «Laurels in Space» премияһы (1996, 2001)
  • «Күренекле ғилми ҡаҙаныштары өсөн» НАСА миҙалы (1981, 1986)
  • Астронавтика халыҡ-ара академияһының фундаменталь фәндәре өлкәһендәге премияһы (1994)
  • Европа аэрокосмос йәмғиәте советының Алтын миҙалы (2011)
  • можайский Һауала йөҙөү һәм астронавтика милли музейы премияһы (2015)
  • Америка астрономия йәмғиәтенең йыһанға осоуҙы үҫтергән өсөн премияһы (2016)
  • «Күренекле йәмәғәт эшмәкәрлеге өсөн» НАСА миҙалы (2016)[13]
  • Наса-ның һәм ЕСА-ның 40-тан ашыу наградаһы

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]