Курсанов Андрей Львович
Курсанов Андрей Львович (26 октябрь [8 ноябрь] 1902, Мәскәү — 20 сентябрь 1999, шунда уҡ) — СССР һәм Рәсәй биохимигы, СССР Фәндәр академияһы (1953) һәм Ленин исемендәге Бөтә Союз ауыл хужалығы академияһы (1985) академигы, Лев Иванович Курсановтың улы.
Биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1926 йылда Мәскәү дәүләт университетының физика-математика факультетын тамамлай. 1929 йылда — Мәскәү дәүләт университеты ҡарамағындағы аспирантураны тамамлай[6]. 1935 йылдан 1953 йыл буйынса СССР Фәндәр академияһының биохимия институтында энзимология лабораторияһы мөдире булып эшләй. 1940 йылда Курсановҡа биология фәндәре докторы дәрәжәһе бирелә[7]. 1946 йылдың 4 декабрендә СССР Фәндәр академияһының ағза-корреспонденты итеп һайлана[8].
1952-1988 йылдарҙа СССР Фәндәр академияһының К. А. Тимирязев исемендәге үҫемлектәр физиологияһы институты менән етәкселек итә[7]. 1953 йылдың 23 октябрендә СССР Фәндәр академияһының академигы итеп һайлана[8]. 1984—1988 йылдарҙа Мәскәү дәүләт университетында үҫемлектәр физиологияһы кафедраһын етәкләй[9]. 1985 йылда Ленин исемендәге Бөтә Союз ауыл хужалығы академияһы академигы итеп һайлана[7].
1999 йылдың 20 сентябрендә Мәскәүҙә вафат була. Мәскәүҙә Новодевичье зыяратында ерләнә[10].
Фәнни ҡаҙаныштары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Андрей Львович Курсанов Поляр-Альп ботаника баҡсаһы хеҙмәткәрҙәре һәм «Апатит» тресы инженерҙары менән берлектә лишайниктарҙан глюкозалы крахмал шәрбәте алыу технологияһын эшләй.[11].
«Физиология растений» журналын ойоштора[12].
Үҫемлектәр туҡымаларында ферменттарҙы өйрәнеү менән шөғөлләнә. Запрометов Михаил Николаевич менән бергә сәй катехиндарының ҡан капиллярҙары стеналарын нығытыу һәләтен асыҡлай[13].
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Социалистик Хеҙмәт Геройы (13.03.1969)[13]
- 4 Ленин ордены (19.09.1953; 13.03.1969; 06.11.1972; 17.09.1975)
- Октябрь Революцияһы ордены (05.11.1982)[7]
- 2 Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (10.06.1945; 26.12.1962)[7]
- миҙалдар
- Рәсәй Федерацияһы Президентының Рәхмәт хаты (4 июнь 1999 йыл) — ватан фәне үҫешенә индергән ҙур өлөшө, күп йыллыҡ намыҫлы хеҙмәте өсөн һәм Рәсәй Фәндәр академияһының 275-йыллығы менән бәйле
- М. В. Ломоносов исемендәге Ҙур алтын миҙал (1983);
- К. А. Тимирязев исемендәге үҫемлектәр физиологияһы институтының Почётлы директоры (1988 йылдан)[7].
Ҡайһы бер баҫмалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Курсанов А. Л. По Франции и Западной Африке / Художник Г. В. Храпак. — М.: Географгиз, 1956. — 272 с. — 50 000 экз. (в пер.)
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Курсанов Андрей Львович // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Бровина А. А., Рощевский М. П., Рощевская Л. П. Исследования физиологии растений д.б.н. А.Л. Курсанова в Коми АССР в годы Великой Отечественной войны, Studies on plant physiology conducted by A. L. Kursanov, Doctor of Biological Sciences, in the Komi ASSR during the Great Patriotic War (урыҫ) // Историко-биологические исследования — 2020. — Т. 12, вып. 2. — С. 44—66. — ISSN 2076-8176; 2500-1221 — doi:10.24411/2076-8176-2020-12003
- ↑ 3,0 3,1 Чешская национальная авторитетная база данных
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Письма советских учёных в издательство «Наука» в поддержку издания очерка Ж.А. Медведева «Биологическая наука и культ личности», Letters of Soviet scientists to the publishing house “Nauka” in support of the publication of Zhores Medvedev’s essay “Biology and the personality cult” (урыҫ) // Историко-биологические исследования — 2019. — Т. 11, вып. 2. — С. 20—40. — ISSN 2076-8176; 2500-1221
- ↑ http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-1490.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12
- ↑ Курсанов Андрей Львович . Летопись московского университета.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Курсанов Андрей Львович . Портал Российской академии сельскохозяйственных наук. 2013 йыл 17 апрель архивланған.
- ↑ 8,0 8,1 Курсанов Андрей Львович . Информационная система «Архивы Российской академии наук».
- ↑ История кафедры . Кафедра физиологии растений Московского государственного университета.
- ↑ Могила А. Л. Курсанова на Новодевичьем кладбище
- ↑ История создания полярно-альпийского ботанического сада . Полярно-альпийский ботанический сад-институт им. Николая Александрович Аврорина КНЦ РАН. Дата обращения: 11 апрель 2012. Архивировано 2 апрель 2012 года. 2012 йыл 2 апрель архивланған.
- ↑ Журнал "Физиология растений": первые 55 шагов на пути к совершенству . Журнал "Физиология растений" Российской академии наук. Дата обращения: 11 апрель 2012. Архивировано 23 ноябрь 2011 года. 2011 йыл 23 ноябрь архивланған.
- ↑ 13,0 13,1 Андрей Львович Курсанов // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Антон Бочаров. Курсанов Андрей Львович . «Герои страны» сайты. Дата обращения: 23 август 2021.
- Профиль Андрея Львовича Курсанова РФА рәсми сайтында
- Курсанов, Андрей Львович — статья из Биографической энциклопедии РАСХН, ВАСХНИЛ
- Историческая справка на сайте Архива РАН
- 8 ноябрҙә тыуғандар
- 1902 йылда тыуғандар
- Мәскәүҙә тыуғандар
- Рәсәй империяһында тыуғандар
- 20 сентябрҙә вафат булғандар
- 1999 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- Мәскәүҙә ерләнгәндәр
- Мәскәү дәүләт университетын тамамлаусылар
- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- Ленин ордены кавалерҙары
- Социалистик Хеҙмәт Геройҙары
- Октябрь Революцияһы ордены кавалерҙары
- Кирилл һәм Мефодий ордены кавалерҙары (БХР)
- Леопольдина ағзалары
- Рәсәй биохимиктары
- СССР биохимиктары
- Биология фәндәре докторҙары
- 22 сентябрҙә вафат булғандар