Эстәлеккә күсергә

Лабытнанги

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Лабытнанги
Байраҡ[d]
Нигеҙләү датаһы 1868
Рәсем
Дәүләт  Рәсәй
Административ үҙәге Лабытнанги (городской округ)[d][1]
Административ-территориаль берәмек Лабытнанги (городской округ)[d][1]
Халыҡ һаны 25 969 кеше (2023)[2]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 10 метр
Майҙан 22 км²
Почта индексы 629400
Рәсми сайт lbt.yanao.ru
Урындағы телефон коды 34992
Карта
 Лабытнанги Викимилектә

Лабытнанги (хант. лапыт нангк — «ете ҡарағас», рус. Лабытнанги) — Рәсәй Федерацияһының Ямал-Ненец автономиялы округында урынлашҡан ҡала.

Халҡы — 26 549[3] кеше (2015).

Атамаһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡала ханттарҙың Лабытнанг тирмәләре тип аталған ауылынан барлыҡҡа килгән. Ҡаланың исеме хант телендәге лапыт («ете») һәм нангк («ҡарағас») тигән һүҙҙәрҙән килеп сыҡҡан [4].

Географияһы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡала Обь йылғаһының түбәнге ағымында Вылпосл ҡылымығы ярында урынлашҡан. Поляр Урал һәм Көнбайыш Себер тигеҙлеге тоташҡан урындағы убалы-ҡырлалы төбәк. Төньяҡ поляр түңәрәктән төньяҡтараҡ булғанлыҡтан, Лабытнанги урыны менән һаҙлыҡлы матур урман тундраһы менән уратып алынған.

Тарихы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Лабытнанги ауылы беренсе тапҡыр 1868 йылда телгә алына[5]. XIX быуат башында Выл-Посл йылғаһы ярында ханттар торамаһы булараҡ барлыҡҡа килә.

1975 йылдың 5 авгусында ҡасаба округ әһәмиәтендәге ҡала итеп үҙгәртелә[5].

Халҡы

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

2020 йылғы Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса, 2021 йылдың 1 октябренә халыҡ һаны буйынса ҡала Рәсәй Федерацияһының 1117[28]ҡалаһынан 564-се урында ине [29].

Халыҡ иҫәбе
1959[6]1970[7]1979[8]1989[9]1996[10]1998[10]2000[10]2001[10]
5220↗9190↗17 667↗31 501↘26 900↗27 400↘26 500↘26 100
2002[11]2005[10]2006[10]2007[10]2008[10]2009[12]2010[13]2011[14]
↗27 304↗27 400→27 400→27 400↘27 300↘27 153↘26 936↘26 898
2012[15]2013[16]2014[17]2015[3]
↘26 572↘26 279↗26 359↗26 549


2016 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халҡы буйынса ҡала 558 Рәсәй Федерацияһының 1112[18] ҡалаһы араһында [19] 375-се урында була

Климаты

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡала Субарктик бүлкәттең айырым климат зонаһында урынлашҡан . Климаты — уртаса һалҡын, яуым-төшөм йыл дауамында күп. Уртаса йыллыҡ температура — 6,1 °C тәшкил итә. Иң йылы июль айының уртаса температураһы — +14,8 °C, иң һалҡын ай — ғинуарҙа уртаса температура — 23,9 °C[20]. Температураның абсолют минимумы −54°С, абсолют максимум — +31°С[21].

Ҡаланың почетлы граждандары

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Әхәтова Альбина Хәмит ҡыҙы — рәсәй биатлонсыһы, 2006 йылда олимпия чемпионы, 4 тапҡыр донъя чемпионы, Рәсәйҙең атҡаҙанған спорт мастеры, Лабытнанги ҡалаһының почетлы гражданы (2006)[22].
  • Әхәтов Хәмит Фәйзрахман улы — саңғы дисциплиналары буйынса совет һәм рәсәй тренеры, Рәсәйҙең атҡаҙанған тренеры, Лабытнанги ҡалаһының почетлы гражданы (2000)[22].

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  1. ↑ 1,0 1,1 ОКТМО (урыҫ)
  2. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.) (урыҫ) — Росстат, 2023.
  3. ↑ 3,0 3,1 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
  4. ↑ Поспелов, 2008
  5. ↑ 5,0 5,1 Устав муниципального образования город Лабытнанги. Дата обращения: 19 октябрь 2018. Архивировано 18 апрель 2022 года. 2022 йыл 18 апрель архивланған.
  6. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
  7. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
  8. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 25 сентябрь 2013. Архивировано 28 апрель 2013 года.
  9. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения. Архивировано 22 август 2011 года.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 10,7 Народная энциклопедия «Мой город». Лабытнанги
  11. ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
  12. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 2 ғинуар 2014 года.
  13. ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения и его размещение в Тюменской области. Дата обращения: 10 май 2014. Архивировано 10 май 2014 года.
  14. ↑ Оценка численности населения на начало 2011 года по муниципальным образованиям Ямало-Ненецкого автономного округа. Дата обращения: 30 ғинуар 2015. Архивировано 30 ғинуар 2015 года.
  15. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.
  16. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
  17. ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
  18. ↑ с учётом городов Крыма
  19. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года. Таблица «31. Численность населения городов и пгт по федеральным округам и субъектам Российской Федерации на 1 января 2016 года». RAR-архив (1,0 Mб)
  20. ↑ Климат: Лабытнанги - Климатический график, График температуры, Климатическая таблица - ru.Climate-Data.org. Дата обращения: 3 октябрь 2019. Архивировано 3 октябрь 2019 года.
  21. ↑ Лабытнанги. Дата обращения: 3 октябрь 2019. Архивировано 3 октябрь 2019 года.
  22. ↑ 22,0 22,1 Почетные граждане / Администрация города Лабытнанги. Дата обращения: 4 сентябрь 2019. Архивировано 13 август 2019 года. 2019 йыл 13 август архивланған.

Әҙәбиәт

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • Поспелов Е. М. Географические названия России. Топонимический словарь. — М.: Астрель, АСТ, 2008. — 523 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-17-054966-5.

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Лабытнанги&oldid=1191784» битенән алынған