Әҙәбиәт ғилеме
| Әҙәбиәт ғилеме | |
| Өйрәнеү объекты | әҙәбиәт |
|---|---|
Әҙәбиәт ғилеме — фән, нәфис әҙәбиәтте кешелек мәҙәниәте күренеше булараҡ өйрәнеүсе фән. Төп тармаҡтары: әҙәбиәт теорияһы, әҙәбиәт тарихы. Ҡайһы бер ғалимдар шулай уҡ әҙәбиәт ғилеменең төп тармағына фольклористиканы ла индерә. Әҙәбиәт ғилемендә бик күп йүнәлештәр бар, шул иҫәптән — психоаналитика һәм психиатрия йүнәлештәре. Ярҙамсы дисциплина булып библиография, текстология, палеография тора. Шулай уҡ ваҡытта әҙәбиәт ғилемен һәм әҙәби тәнҡитте айырып ҡарарға кәрәк.
"Әҙәбиәт ғилеме"нең рус телендәге термины «литературоведение» нем. Literaturwissenschaft һүҙенең калькаһы[1]. Немец терминын герман телдәре белгесе Эрнст Эльстер der Prinzipien Literaturwissenschaft (1897) тигән китабында индергән. Рус телендәге «әҙәбиәтте өйрәнеү» һүҙе 1920-се йылдар башында күренә башлай, 1924—1925 йылдарҙа ул киң ҡулланылыш таба[2].
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Библиофильство
- Библиография
- Достоевистика
- Пушкинистика
- Толстоведение
- Проект: Словники/Западное литературоведение XX века
- Филология
- Русский формализм
Күренекле ғалимдар-әҙәбиәт белгестәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Аристотель
- Эрих Ауэрбах
- Mихаил Бахтин
- Roland Barthes
- Maurice Blanchot
- Nicolas Boileau
- Harold Bloom
- Kenneth Burke
- Jacques Derrida
- Wilhelm Dilthey
- Борис Михайлович Эйхенбаум
- Wilhelm Emrich
- Michel Foucault
- Gérard Genette
- Käte Hamburger
- Paul Hankamer
- Roman Jakobson
- Hans Robert Jauß
- Wolfgang Kayser
- Werner Krauss (Romanist)
- Юлия Кристева
- Eberhard Lämmert
- Erwin Leibfried
- Juri Lotman
- Georg Lukács
- Paul de Man
- Jan Mukařovský
- Jean Paulhan
- Виктор Ворисович Шкловский
- Edward Said
- Leo Spitzer
- Emil Staiger
- Peter Szondi
- Юрий Николаевич Тынянов
Башҡорт әҙәбиәт ғилеме һәм теорияһы белгестәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Тимерғәли Килмөхәмәтов
- Марат Минһажетдинов
- Ким Әхмәтйәнов — әҙәбиәт теорияһы
- Ғайса Хөсәйенов
- Әхнәф Харисов
- Нур Зарипов
- Миҙхәт Ғәйнуллин
- Салауат Ғәлин
- Миңлеғәли Нәҙерғолов
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Этимологический словарь русского языка / Под ред. А. Ф. Журавлёва и Н. М. Шанского. — М.: Изд-во Московского университета, 1999. — Т. 9. — С. 122. — 2000 экз. — ISBN 5-211-02245-7.
- ↑ П. Н. Сакулин. Социологический метод в литературоведении (1925); Б. И. Ярхо. Границы научного литературоведения (1925); П. Н. Медведев. Формальный метод в литературоведении (1928); Литературоведение. Под ред. В. Ф. Переверзева (1928).
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Әҙәбиәт ғилеме — 1929—1939 йылғы Әҙәби энциклопедиянан мәҡәлә (автор — Цейтлин Александр Григорьевич)
- Луков Владимир Андреевич Литература: теоретические основания исследования // Знание. Понимание. Умение. — 2005. — № 2. — С. 136-140.
- Раздел Литературоведение на страницах научно-просветительского журнала «Скепсис»
- Словарь по литературоведению П. А. Николаева 2020 йыл 28 июнь архивланған.
- Тарасова Е. К. Современное немецкое литературоведение: традиции и перемены // Знание. Понимание. Умение. — 2005. — № 2. — С. 159-164.