Могилёв: өлгөләр араһындағы айырма
Айсар (фекер алышыу | өлөш) күренеште төҙәтеү |
Айсар (фекер алышыу | өлөш) →Иҫкәрмәләр: күренеште төҙәтеү |
||
100 юл: | 100 юл: | ||
== Иҫкәрмәләр == |
== Иҫкәрмәләр == |
||
{{иҫкәрмәләр}} |
{{иҫкәрмәләр|2}} |
||
08:15, 4 март 2021 өлгөһө
Могилёв (рус. Могилёв, бел. Магілёў, пол. Mohylew, лит. Mogiliavas) — Беларусия ҡалаһы, Могилёв өлкәһенең административ үҙәге. Могилёв өлкәһенең мәҙәниәт һәм иҡтисад үҙәге. Шулай ук ҡалала Химволокно, Лифтмаш, Строммаш һәм башҡа ойшмалар урынлашҡан.
Халыҡ һаны — 300 мең тирәһе кеше. Ҡалала 40 мәктәп, 4 лицей, 3 университет (Машиналар төҙөү, Технология, Педагогия) бар.
Тарихы
1812 йылғы һуғыш
1812 йылдың 12 июнендә 600 меңлек Наполеон ғәскәре Рәсәйгә баҫып инә. Өс тапҡыр артыҡ һанлы дошмандан урыҫ ғәскәре сигенә башлай. 11 июлдә, Могилёвтан 12 км көньяҡ-көнбайыштараҡ, Салтановка һәм Фатово ауылдары араһында, генерал-лейтенант Николай Раевский етәкселегендәге 7-се пехота корпусы Луи Даву етәкләгән француз ғәскәренә ҡаршы Салтановка янындағы һуғышты башлай. Рәсәй империяһы армияһы (1812 йыл) 2-се Көнбайыш армияһының күпселек көсөн Днепр йылғаһы аша йөҙөп сығыуын француздарҙан ситкә йүнәлдереү өсөн, урыҫ ғәскәрҙәре француздар менән ҡапма-ҡаршы һуғыш башларға мәжбүр булалар.
Беренсе бөтә донъя һуғышы
Беренсе бөтә донъя һуғышы ваҡытында (август 1915 — ноябрь 1917) Юғары башкомандующий ставкаһы урынлашҡан ҡалала Рәсәй императоры Николай II йәшәгән.
Икенсе бөтә донъя һуғышы
Смоленск бәрелеше (1941)
Бөйөк Ватан һуғышы хроникаһы/1941 йылдың 26 июле. 35-се һуғыш көнө, 26 июлдә совет ғәскәрҙәре Могилёвты ҡалдыра (ҡарағыҙ «Могилёвты һаҡлау»).
Халҡы
1840[32] | 1897[33] | 1959[34] | 1970[35] | 1979[36] | 1989[37] | 2009[38] |
---|---|---|---|---|---|---|
23 103 | 43 119 | 121 712 | 202 314 | 290 361 | 359 188 | 358 279 |
Милли состав (2009): беларустар — 87,4 %, урыҫтар — 7,3 %, украиндар — 1,1 %.[39]
Географияһы
Климаты
Ҡала климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрһәткес | Ғин | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | |
Абсолют максимум, °C | {{{Янв_а_макс}}} | 12,9 | 19,8 | 29,1 | 32,0 | 33,0 | 36,3 | 36,8 | 30,6 | 25,5 | 14,5 | 10,9 | |
Абсолют минимум, °C | {{{Янв_а_мин}}} | −34,7 | −35 | −17,7 | −4,4 | −0,7 | 3,0 | 0,9 | −4,8 | −14,8 | −23,5 | −33,4 |
Иҫтәлекле урындар
- Ленин урамы, Европаның 18-се быуат стиленда төҙөлгән.
- Театр, 19-сы быуатта төҙөлгән.
Туғандаш ҡалалары
- Шымкент, Ҡаҙағстан
- Виллербан, Франция
- Пенза, Рәсәй
- Тула, Рәсәй
- Киреч, Украина
- Бардейов, Словакия
- Габрово, Болгария
- Клайпеда, Литва
- Влоцлавек, Польша
- Айзенах, Германия
- Крагуевац, Сербия
- Звенигород, Рәсәй
- Сумғәйет, Әзербайжан
- Николаев, Украина
- Тәбриз, Иран
- Тубыл, Рәсәй
Иҫкәрмәләр
- ↑ Страница председателя
- ↑ Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2024.
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/bardejov-slovatskaya-respublika/
- ↑ https://www.bardejov.sk/bardejov/partnerske-mesta
- ↑ https://www.klaipeda.lt/en/municipality/foreign-relations/305
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/villerban-frantsiya/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/gabrovo-bolgariya/
- ↑ https://gabrovo.bg/bg/page/1292
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/ajzenah-germaniya/
- ↑ https://www.eisenach.de/rathaus/partnerstaedte/mogilew/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/kraguevats-serbiya/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/zvenigorod-rossijskaya-federatsiya/
- ↑ http://www.bryansk032.ru/?j=171&m=180
- ↑ http://www.admkrsk.ru/sites/eng/rel/Pages/Mogilev.aspx
- ↑ http://documents.penza-gorod.ru/doc2-354.html
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/penza-rossijskaya-federatsiya/
- ↑ http://wb.nanjing.gov.cn/njszfwsbgs/201810/t20181023_616096.html
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/nankin-kitajskaya-narodnaya-respublika/
- ↑ https://mogilev-region.gov.by/news/kitayskiy_chzhenchzhou_stal_16-m_gorodom-pobratimom_mogileva
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/chzhenchzhou-kitaj/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/lyutershtadt-vittenberg-germaniya/
- ↑ https://www.wittenberg.de/leben/stadtportrait/partnerstaedte.html
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/tula-rossijskaya-federatsiya/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/tebriz-islamskaya-respublika-iran/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/sumgajyt-azerbajdzhanskaya-respublika/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/sokolinaya-gora/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/omsk-rossiya/
- ↑ https://admomsk.ru/web/en/city/international/foreign#mogilev
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/kerch/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/chansha-kitaj/
- ↑ https://goridcentr.csgpb.by/pobratimy/virtualnaya-ekskursiya/bursa-turetskaya-respublika/
- ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=793
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php
- ↑ http://web.archive.org/web/20100918181854/http://belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/vihod_tables/1.2-7.pdf
- ↑ https://archive.is/20120523225241/belstat.gov.by/homep/ru/perepic/2009/itogi1.php