Аҡрын йөрөүсөләр: өлгөләр араһындағы айырма

	Аҡрын йөрөүсөләр
	; Eutardigrada синыфынан аҡрын йөрөүсө,; оҙонлоғо 200 микрон
Фәнни классификация
Домен:	Эукариоттар
Батшалыҡ:	Хайуандар
Суб-батшалыҡ:	Эуметазойҙар
Тип/Бүлек:	Ике яҡлы - симметриялы
Ярым бүлек:	Беренсел ауыҙлылар
Рангаһыҙ:	Ҡау һалыусылар
Без ранга:	Panarthropoda
Тип өҫтө:	Lobopodia
Тип:	Аҡрын йөрөүсөләр
Халыҡ-ара фәнни исеме
	Tardigrada Spallanzani, 1777
Синыфы
	Гетеротардиграды (Heterotardigrada); Мезотардиграды (Mesotardigrada); Эутардиграды (Eutardigrada);
ITIS	155166
NCBI	42241
EOL	3204

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

18:50, 25 ғинуар 2015 өлгөһө

Аҡрын йөрөүсөләр (лат. Tardigrada, (рус. Тихоходки ) — микроскопик умыртҡаһыҙҙар төрө, быуынтыҡ аяҡлыларға яҡын. Экстремофилдар.

400 дән артыҡ төрө бар. Дымлы мүктә, үҫемлек ҡалдыҡтарында, сөсө һыуҙа, ләмле ҡомда һәм ташта, шулай уҡ ер өҫтөндәге үҫемлектәрнең һыулы элпәләрендә йәшәй. Кәүҙәләре 0,1-1,2 мм оҙонлоҡта, таҙа, әҙ сегментлы, 4 пар бүлгәләнмәгән ябай ослоҡтары бар. Төзелештәре буйынса буынтыҡ аяҡлыларға яҡын, ләкин улар ябыйыраҡ. Ҡан әйләнеше һәм газ алмашы ағзалары юҡ. Бер күҙәнәкле һыу үҫемлектәре, селәүсендәр, нематодалар һ.б. ваҡ организмдар менән туҡланалар. Аҡрын йөрөүселәрҙең ҡорһаҡ аяҡлы моллюсктар ашҡазанднарында йәшәүсе паразит формалары билдәле. Йәшерен йәшәү рәүеше алып баралар. Уңайһыҙ шарттарҙа кутикуляр ҡапламы аҫтында шар һымаҡ циста стадияһында йәки бик ныҡ һыуһыҙландырғанда ҡоро «мейескә» стадияһын барлыҡҡа килтерәләр. Был хәләттә 10 йылдан артыҡ йәшәргә һәләтле, −272°C- ҡа ҡәҙәр һыуытыуға, +150 °C -ҡа ҡәҙәр йылытыуға түҙәләр, был ваҡытта кислород ҡулланыу 600 мәртәбә кәмей. Бындай анабиотик фазаларҙы иҫәпләгәндә, улар 60 йылдан да артыҡ йәшәргә мөмкин.

Иҫкәрмәләр

Сығанаҡ

Татар энциклопедияһы. Ҡазан, 2008 (тат.)

Әҙәбиәт

Бисеров В. И. Определительная таблица пресноводных тихоходок СССР // Зоол. журнал. 1989. Т. 67, вып. 6; Barnes R.S.K., Calow P., Olive P.J.W. The Invertebrates: a new synthesis // Blackwell Sci. USA. 1993.

@@ 19 юл: / 19 юл: @@
 |eol=3204
 }}
-'''Аҡрын йөрөүсөләр''' ({{lang-la|Tardigrada}}, ({{lang-ru| Тихоходки }})  — микроскопик умыртҡаһыҙҙар төрө,  [[быуынтыҡ аяҡлылар]]ға яҡын. [[Экстремофилдар]].
+'''Аҡрын йөрөүсөләр''' ({{lang-la|Tardigrada}}, ({{lang-ru| Тихоходки }}) — микроскопик умыртҡаһыҙҙар төрө, [[быуынтыҡ аяҡлылар]]ға яҡын. [[Экстремофилдар]].
+дән артыҡ төрө бар. Дымлы мүктә, үҫемлек ҡалдыҡтарында, сөсө һыуҙа, ләмле ҡомда һәм ташта, шулай уҡ ер өҫтөндәге үҫемлектәрнең һыулы элпәләрендә йәшәй. Кәүҙәләре 0,1-1,2 мм оҙонлоҡта, таҙа, әҙ сегментлы, 4 пар бүлгәләнмәгән ябай ослоҡтары бар. Төзелештәре буйынса буынтыҡ аяҡлыларға яҡын, ләкин улар ябыйыраҡ. Ҡан әйләнеше һәм газ алмашы ағзалары юҡ. Бер күҙәнәкле [[һыу үҫемлектәре]], селәүсендәр, нематодалар һ.б. ваҡ организмдар менән туҡланалар. Аҡрын йөрөүселәрҙең ҡорһаҡ аяҡлы моллюсктар ашҡазанднарында йәшәүсе паразит формалары билдәле. Йәшерен йәшәү рәүеше алып баралар. Уңайһыҙ шарттарҙа кутикуляр ҡапламы аҫтында шар һымаҡ циста стадияһында йәки бик ныҡ һыуһыҙландырғанда ҡоро «мейескә» стадияһын барлыҡҡа килтерәләр. Был хәләттә 10 йылдан артыҡ йәшәргә һәләтле, −272°C- ҡа ҡәҙәр һыуытыуға, +150 °C -ҡа ҡәҙәр йылытыуға түҙәләр, был ваҡытта кислород ҡулланыу 600 мәртәбә кәмей. Бындай анабиотик фазаларҙы иҫәпләгәндә, улар 60 йылдан да артыҡ йәшәргә мөмкин.
-дән артыҡ төрө бар. Дымлы мүктә, үҫемлек ҡалдыҡтарында, сөсө һыуҙа, ләмле ҡомда һәм ташта, шулай уҡ ер өҫтөндәге үҫемлектәрнең һыулы элпәләрендә йәшәй. Кәүҙәләре 0,1-1,2 мм оҙонлоҡта, таҙа, әҙ сегментлы, 4 пар бүлгәләнмәгән ябай ослоҡтары бар. Төзелештәре буйынса буынтыҡ аяҡлыларға яҡын, ләкин улар ябыйыраҡ. Ҡан әйләнеше һәм газ алмашы ағзалары юҡ. Бер күҙәнәкле [[һыу үҫемлектәре]], селәүсендәр, нематодалар һ.б. ваҡ организмдар менән туҡланалар. Аҡрын йөрөүселәрҙең ҡорһаҡ аяҡлы моллюсктар ашҡазанднарында йәшәүсе паразит формалары билдәле. Йәшерен йәшәү рәүеше алып баралар. Уңайһыҙ шарттарҙа кутикуляр ҡапламы аҫтында шар һымаҡ циста стадияһында йәки бик ныҡ һыуһыҙландырғанда ҡоро «мейескә» стадияһын барлыҡҡа килтерәләр. Был хәләттә 10 йылдан артыҡ йәшәргә һәләтле, -272°C- ҡа ҡәҙәр һыуытыуға, +150°C -ҡа ҡәҙәр йылытыуға түҙәләр, был ваҡытта кислород ҡулланыу 600 мәртәбә кәмей. Бындай анабиотик фазаларҙы иҫәпләгәндә, улар 60 йылдан да артыҡ йәшәргә мөмкин.
 == Иҫкәрмәләр ==
 <references/>
 == Сығанаҡ ==
 * [http://tatarile.org/maglumat/ Татар энциклопедияһы. Ҡазан, 2008] {{Ref-tt}}
 == Әҙәбиәт ==
-* Бисеров В.И. Определительная таблица пресноводных тихоходок СССР // Зоол. журнал. 1989. Т. 67, вып. 6; Barnes R.S.K., Calow P., Olive P.J.W. The Invertebrates: a new synthesis // Blackwell Sci. USA. 1993.
+* Бисеров В. И. Определительная таблица пресноводных тихоходок СССР // Зоол. журнал. 1989. Т. 67, вып. 6; Barnes R.S.K., Calow P., Olive P.J.W. The Invertebrates: a new synthesis // Blackwell Sci. USA. 1993.
 {{Хайуандар төрҙәре}}
+[[Категория:Хайуандар тибы]]