Муса Йәлил: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ардах18 (фекер алышыу | өлөш) |
Ардах18 (фекер алышыу | өлөш) оформление, категория |
||
1 юл: | 1 юл: | ||
{{Персона |
{{Персона |
||
|имя = Муса Йәлил |
|имя = Муса Йәлил |
||
|оригинал имени = |
|оригинал имени = {{lang-tt|Муса Җәлил}} |
||
|изображение = Calil_student_1929.jpg |
|изображение = Calil_student_1929.jpg |
||
|ширина = 240px |
|ширина = 240px |
||
|описание изображения = |
|описание изображения = |
||
|описание = Муса Йәлил йәш сағында |
|описание = Муса Йәлил йәш сағында |
||
|имя при рождении = |
|имя при рождении = Йәлилов Муса Мостафа улы |
||
|род деятельности = яҙыусы, шағир |
|род деятельности = яҙыусы, шағир |
||
|дата рождения = 15.02.1906 (02.02) |
|дата рождения = 15.02.1906 (02.02) |
||
|место рождения = |
|место рождения = [[Ырымбур губернаһы]], Мостафа ауылы<ref name="Х">Хәҙерге Мостафа ауылы, {{ТУ|Шарлыҡ районы}}, [[Ырымбур өлкәһе]]</ref> |
||
|гражданство = {{USSR}} |
|гражданство = {{Рәсәй империяһы}} → {{USSR}} |
||
|подданство = |
|||
|дата смерти = 25.08.1944 |
|дата смерти = 25.08.1944 |
||
|место смерти = Берлин |
|место смерти = {{ВБУ|Берлин}} |
||
|отец = |
|отец = |
||
|мать = |
|мать = |
||
26 юл: | 25 юл: | ||
{{!}}} |
{{!}}} |
||
{{{!}} style="background: transparent" |
{{{!}} style="background: transparent" |
||
{{!}} {{Ленинская премия}} |
|||
{{!}} Ленин премияһы |
|||
{{!}}} |
{{!}}} |
||
|сайт = |
|сайт = |
||
|викисклад = Musa Cälil |
|викисклад = Musa Cälil |
||
}} |
}} |
||
'''Муса Йәлил''' ( |
'''Муса Йәлил''' (тулы исеме '''Муса Мостафа улы Йәлилов''' ({{lang-tt|Муса Мостафа улы Җәлилов}}; {{ДатаРождения|15|2|1906|2||}}, Мостафа аулы<ref>{{coord|52|50|5|N|54|46|48|E|type:city_region:RU|scale=200000}}</ref>, [[Ырымбур өлкәһе]] ([[Шарлыҡ районы]]) — {{ДатаСмерти|25|8|1944}}, [[Берлин]]) — [[татар]] яҙыусыһы, совет шағиры, [[Советтар Союзы Геройы]] ([[1956]]), [[Ленин премияһы лауреаты]] (вафатынан һуң тапшырылды, [[1957]]). [[1929]] йылдан [[ВКП(б)]] ағзаһы. |
||
Күп балалы ғәйләлә алтынсы бала булып донъяға килә. Атаһы-Мостафа Йәлилов, әсәһе |
Күп балалы ғәйләлә алтынсы бала булып донъяға килә. Атаһы-Мостафа Йәлилов, әсәһе — Рәхимә Йәлилова (Сәйфуллина). |
||
[[Хөсәйениә |
[[Хөсәйениә мәсете]] мәҙрәсәһендә уҡый. 1919 йылда комсомолға инә. |
||
[[Файл:Памятник Мусе Джалилю (Москва, Зябликово).jpg|200px|мини|справа|М. Йәлилдең Мәскәүҙәге һәйкәле]] |
[[Файл:Памятник Мусе Джалилю (Москва, Зябликово).jpg|200px|мини|справа|М. Йәлилдең Мәскәүҙәге һәйкәле]] |
||
53 юл: | 52 юл: | ||
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Сочинения в трех томах |ответственный = Кашшаф Г. — Казань, 1955-1956 (на татарском языке)}} |
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Сочинения в трех томах |ответственный = Кашшаф Г. — Казань, 1955-1956 (на татарском языке)}} |
||
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Сочинения. — Казань, 1962}} |
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Сочинения. — Казань, 1962}} |
||
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Избранное|ссылка = http://lib.ru/POEZIQ/DZHALIL/izbrannoe.txt|ответственный = Ганиев В|место = М.|издательство = Художественная литература|год = 1966}} |
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Избранное|ссылка = http://lib.ru/POEZIQ/DZHALIL/izbrannoe.txt|ответственный = Ганиев В.|место = М.|издательство = Художественная литература|год = 1966}} |
||
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Избранное. — М., 1976}} |
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Избранное. — М., 1976}} |
||
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Избранные произведения |ответственный = Мустафин Р. — Издательство „Советский писатель“. Ленинградское отделение, 1979}} |
* {{книга|автор = Муса Джалиль.|заглавие = Избранные произведения |ответственный = Мустафин Р. — Издательство „Советский писатель“. Ленинградское отделение, 1979}} |
||
68 юл: | 67 юл: | ||
* {{книга|автор = Корольков Ю. М.|заглавие = Жизнь – песня. Жизнь и борьба поэта Мусы Джалиля|место = М.|издательство = Госполитиздат|год = 1959}} |
* {{книга|автор = Корольков Ю. М.|заглавие = Жизнь – песня. Жизнь и борьба поэта Мусы Джалиля|место = М.|издательство = Госполитиздат|год = 1959}} |
||
== Иҫкәрмәләр == |
== Иҫкәрмәләр == |
||
{{иҫкәрмәләр}} |
|||
<references/> |
|||
== Һылтанмалар == |
== Һылтанмалар == |
||
* {{БЭ2013|index.php/read/8-statya/6145-j-lil-j-lilov-musa-mostafa-uly}} |
|||
* [http://muslimpress.ru/raznoe/avtobiografiya-musa-dzhalilya.htm Муса Йәлил. Биография] |
* [http://muslimpress.ru/raznoe/avtobiografiya-musa-dzhalilya.htm Муса Йәлил. Биография] |
||
* [http://magazines.russ.ru/ural/2006/1/mu11.html Рафаэль Мустафин. Муса Джалиль |
* [http://magazines.russ.ru/ural/2006/1/mu11.html Рафаэль Мустафин. Муса Джалиль — поэт-воин, поэт-герой] |
||
* [http://gorod.tomsk.ru/index-1228044196.php «Идель-Урал». Чуваши и татары в логове нацистов] |
* [http://gorod.tomsk.ru/index-1228044196.php «Идель-Урал». Чуваши и татары в логове нацистов] |
||
* [http://www.rt-online.ru/articles/3336/94725/?action=print Поверь мне, Родина] |
* [http://www.rt-online.ru/articles/3336/94725/?action=print Поверь мне, Родина] |
||
80 юл: | 81 юл: | ||
* [http://shigriyat.ru/autors/autor.aspx?name=djalil Стихи Мусы Джалиля]{{ref-tt}} |
* [http://shigriyat.ru/autors/autor.aspx?name=djalil Стихи Мусы Джалиля]{{ref-tt}} |
||
* [http://kitap.net.ru/jalil.php Стихи Мусы Джалиля]{{ref-tt}}{{ref-ru}} |
* [http://kitap.net.ru/jalil.php Стихи Мусы Джалиля]{{ref-tt}}{{ref-ru}} |
||
{{writer-stub}} |
|||
[[Категория:Алфавит буйынса шағирҙар]] |
|||
[[Категория:Хөсәйениә мәҙрәсәһе шәкерттәре]] |
|||
[[Категория:Мәскәү дәүләт университетын тамамлаусылар]] |
|||
[[Категория:Рәсәйҙәге Граждандар һуғышында ҡатнашыусылар]] |
|||
[[Категория:Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусылар]] |
|||
[[Категория:Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булғандар]] |
|||
[[Категория:Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яҙыусылар]] |
|||
[[Категория:Советтар Союзы Геройҙары:Татарстан]] |
|||
[[Категория:Татар шағирҙары]] |
|||
[[Категория:XX быуат шағирҙары]] |
|||
[[Категория:СССР шағирҙары]] |
|||
[[Категория:Муса Йәлил]] |
12:58, 17 май 2015 өлгөһө
Муса Йәлил | |
татар. Муса Җәлил | |
Файл:Calil student 1929.jpg | |
Исеме |
Йәлилов Муса Мостафа улы |
---|---|
Тыуған көнө |
2 февраль (15 февраль) 1906 |
Тыуған урыны |
Ырымбур губернаһы, Мостафа ауылы[1] |
Вафат булған көнө | |
Вафат булған урыны | |
Гражданлығы | |
Эшмәкәрлеге |
яҙыусы, шағир |
Наградалары һәм премиялары | |
Автограф | |
Муса Йәлил Викимилектә | |
Муса Йәлил (тулы исеме Муса Мостафа улы Йәлилов (татар. Муса Мостафа улы Җәлилов; 2 (15) февраль 1906, Мостафа аулы[2], Ырымбур өлкәһе (Шарлыҡ районы) — 25 август 1944, Берлин) — татар яҙыусыһы, совет шағиры, Советтар Союзы Геройы (1956), Ленин премияһы лауреаты (вафатынан һуң тапшырылды, 1957). 1929 йылдан ВКП(б) ағзаһы.
Күп балалы ғәйләлә алтынсы бала булып донъяға килә. Атаһы-Мостафа Йәлилов, әсәһе — Рәхимә Йәлилова (Сәйфуллина).
Хөсәйениә мәсете мәҙрәсәһендә уҡый. 1919 йылда комсомолға инә.
Иҫтәлек
- Уның тураһында башҡорт яҙыусыһы, уның яҡташы Cәғит Ағиш «Яҡташтар» әҫәрен яҙҙы.
- Рәсәйҙә һәм донъяла урамдар исемдәре.
- Ҡаҙанда Татар дәүләт опера һәм балет исеме уның исемен йөрөтә.
- Моса Йәлил исемен Татарстандын нефть етештереү үҙәге, Сарман районында Йәлил ҡасабаһы йөрөтә.
- Мәскәүҙә, Ҡаҙанда, Ырымбурҙа, Әлмәттә һәм башҡа ҡалаларҙа һәйкәлдәр.
- Ҡаҙанда музей-фатир ойошторлған.
Кинематограф
- «Моабитская тетрадь», реж. Леонид Квинихидзе, Ленфильм, 1968.
- «Красная ромашка», ДЕФА (ГДР).
Китапхана
- Муса Джалиль. Сочинения в трех томах / Кашшаф Г. — Казань, 1955-1956 (на татарском языке).
- Муса Джалиль. Сочинения. — Казань, 1962.
- Муса Джалиль. Избранное / Ганиев В.. — М.: Художественная литература, 1966.
- Муса Джалиль. Избранное. — М., 1976.
- Муса Джалиль. Избранные произведения / Мустафин Р. — Издательство „Советский писатель“. Ленинградское отделение, 1979.
Әҙәбиәт
- Бикмухамедов Р. Муса Джалиль. Критико-биографический очерк. — М., 1957.
- Госман Х. Татарская поэзия двадцатых годов. — Казань, 1964. (тат.)
- Воздвиженский В. История татарской советской литературы. — М., 1965.
- Файзи А. Воспоминания о Мусе Джалиле. — Казань, 1966.
- Ахатов Г. Х. О языке Мусы Джалиля / «Социалистик Татарстан». — Казань, 1976, № 38 (16727), 15 февраля.
- Ахатов Г. Х. Фразеологические обороты в поэме Мусы Джалиля «Письменосец». / Ж. «Советская школа». — Казань, 1977, № 5 (тат.).
- Мустафин Р. А. По следам поэта-героя. Книга-поиск. — М.: Советский писатель, 1976.
- Корольков Ю. М. Через сорок смертей. — М.: Молодая Гвардия, 1960.
- Корольков Ю. М. Жизнь – песня. Жизнь и борьба поэта Мусы Джалиля. — М.: Госполитиздат, 1959.
Иҫкәрмәләр
- ↑ Хәҙерге Мостафа ауылы, Шарлыҡ районы, Ырымбур өлкәһе
- ↑ 52°50′05″ с. ш. 54°46′48″ в. д.HGЯO
Һылтанмалар
- Муса Йәлил // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- Муса Йәлил. Биография
- Рафаэль Мустафин. Муса Джалиль — поэт-воин, поэт-герой
- «Идель-Урал». Чуваши и татары в логове нацистов
- Поверь мне, Родина
- О «Курмашеве и десяти других», казненных в Берлине за «подрыв военной мощи» Германского рейха
- Музей-квартира М. Джалиля в Казани
- Стихи Муса Йәлил
- Стихи Мусы Джалиля (тат.)
- Стихи Мусы Джалиля (тат.) (рус.)
Был яҙыусы тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ.
Категориялар:
- Алфавит буйынса шәхестәр
- Шарлыҡ районында тыуғандар
- 15 февралдә тыуғандар
- 1906 йылда тыуғандар
- 25 августа вафат булғандар
- 1944 йылда вафат булғандар
- Берлинда вафат булғандар
- Советтар Союзы Геройҙары
- Ленин ордены кавалерҙары
- Ленин премияһы лауреаттары
- Алфавит буйынса яҙыусылар
- Алфавит буйынса шағирҙар
- Хөсәйениә мәҙрәсәһе шәкерттәре
- Мәскәү дәүләт университетын тамамлаусылар
- Рәсәйҙәге Граждандар һуғышында ҡатнашыусылар
- Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусылар
- Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булғандар
- Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашҡан яҙыусылар
- Советтар Союзы Геройҙары:Татарстан
- Татар шағирҙары
- XX быуат шағирҙары
- СССР шағирҙары
- Муса Йәлил