Шәкүров Рәшит Закир улы: өлгөләр араһындағы айырма

	Рәшит Шәкүр
	Шәкүров Рәшит Закир улы
Тыуған көнө	15 февраль 1933 (91 йәш)
Тыуған урыны	Яңы Абдрахман (Түбәнге Сумар) ауыл, Әлшәй районы
Ил	→
Ғилми даирәһе	Филология
Ғилми дәрәжәһе	Филология фәндәре докторы
Ғилми исеме	Профессор
Салауат Юлаев исемендәге премияһы	Зәйнәб Биишева исемендәге премия лауреаты
	Шаблон: просмотр • обсуждение • править

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

17:47, 10 август 2015 өлгөһө

Шәкүров Рәшит Закир улы, Рәшит Шәкүр (15 февраль 1933) — күренекле башҡорт шағиры һәм танылған ғалим: тел һәм әҙәбиәт белгесе, публицист; Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы лауреаты (2012), Салауат Юлаев ордены кавалеры (2007), Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997).

Тормошо

1937 йылдың 11 ғинуарында Әлшәй^[1] районы Яңы Абдрахман (Түбәнге Сумар) ауылында тыуған.

Ауылда ете йыллыҡ мәктәпте тамамлағас, нефть техникумында уҡый, промыслыла оператор булып эшләй, армияла хеҙмәт итә. 1965 йылда Башҡорт дәүләт университетын бөтөргәндән һуң СССР Фәндәр академияһының Тел ғилеме институтында аспирантурала уҡый һәм 1974 йылда кандидатлыҡ, һуңынан докторлыҡ диссертацияһын яҡлай.

«Башҡортостан» гәзитендә әҙәбиәт һәм сәнғәт бүлеге мөдире, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтында өлкән ғилми хеҙмәткәр булып эшләй.

Ғилми хеҙмәттәре

1992 йылда Башҡортостанда энциклопедия төҙөү эшен йәнлендереп ебәрә. «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми нәшриәте директоры булып эшләй. Уның редакцияһында «Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия» сыҡты, ул шулай уҡ алты томлыҡ «Башҡорт әҙәбиәте тарихы» авторҙарының береһе.

Рәшит Шәкүр — 180 ғилми хеҙмәт авторы. Уның фәнни эҙләнеүҙәре Башҡортостан топономикаһын өйрәнеүгә бағышланған. 1998 йылдан бөгөнгө көнгә тиклем М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университетының башҡорт теле кафедраһы профессоры. Өс тиҫтәгә яҡын китап сығарған, шул иҫәптән: 10 шиғыр һәм публицистика йыйынтығы; 7 башҡорт әҙәбиәте, фольклоры, топонимияһы һәм диалектологияһы буйынса монография; күп һанлы ғилми-популяр хеҙмәттәр. 1996 һәм 1997 йылдарҙа уның мөхәррирлеге аҫтында башҡорт һәм рус телдәрендә «Башҡортостан» ҡыҫҡа энциклопедияһы донъя күрҙе. 1961 йылдан СССР-ҙың Журналистар, 1979 йылдан — Яҙыусылар союздары ағзаһы.

Рәшит Шәкүр бөйөк башҡорт шағиры һәм мәғрифәтсеһе Аҡмулланың ижадын һәм тормошон өйрәнеп «Шиғриәт йондоҙо: Мифтахетдин Аҡмулла» (1981) тигән монография яҙҙы.

Башҡорт фольлоры тураһында «Сыңрау торналар иле» (1996) тигән китабы донъя күрҙе, уның шиғри шәлкемдәре, төрлө темаға яҙылған публицистик һәм ғилми мәҡәләләре республика гәзит һәм журналдарында даими баҫылып тора.

2012 йылда «Ыласындар оса бейектә» китабы өсөн Рәшит Шәкүргә Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы (2012) бирелде. Ул шулай уҡ Салауат Юлаев ордены кавалеры (2007).

Шиғри йыйнтыҡтары

«Йөрәгемдә ҡояш» (1970)
«Тауҙарым, далаларым» (1982)
«Заманалар юлында» (1988)
«Ыласындар оса бейектә» (2011)

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы (2012)
Салауат Юлаев ордены
Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997).
Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1989)
М. Аҡмулла исемендәге премия (1989)^[2]
Р. Ғарипов исемендәге премия
З. Биишева исемендәге премия

Иҫкәрмәләр

Сығанаҡтар

Ғәйнуллин М. Ф., Хөсәйенов Ғ.Б. Совет Башҡортостаны яҙыусылары. Биобиблиографик белешмә. Тулыландырылған, төҙәтелгән икенсе баҫма. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1988. — 400 бит.
Писатели земли башкирской. Справочник / Сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина. — Уфа: Китап, 2006. — 496 с. (рус.)
450 лет вместе с Россией
Башкортостан. Краткая энциклопедия

[Х-1] 1,0 ^1,1 Хәҙерге Стәрлетамаҡ районы.

[2] Литературная карта Республики Башкортостан: Премия имени Акмуллы

[1]

[2]

@@ 29 юл: / 29 юл: @@
 }}
-'''Шәкүров Рәшит Закир улы, Рәшит Шәкүр''' ([[15 февраль]] [[1933]]) — күренекле башҡорт шағиры һәм танылған ғалим: тел һәм әҙәбиәт белгесе, публицист; [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы]] лауреаты (2012), [[Салауат Юлаев ордены]] кавалеры.
+'''Шәкүров Рәшит Закир улы, Рәшит Шәкүр''' ([[15 февраль]] [[1933]]) — күренекле башҡорт шағиры һәм танылған ғалим: тел һәм әҙәбиәт белгесе, публицист; [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы]] лауреаты (2012), [[Салауат Юлаев ордены]] кавалеры (2007), [[Башҡортостан Республикаһы]]ның атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997).
 == Тормошо ==
@@ 43 юл: / 43 юл: @@
 Рәшит Шәкүр — 180 ғилми хеҙмәт авторы. Уның фәнни эҙләнеүҙәре Башҡортостан топономикаһын өйрәнеүгә бағышланған.
-йылдан бөгөнгө көнгә тиклем М. Аҡмулла исемендәге [[Башҡорт дәүләт педагогия университеты]]ның [[башҡорт теле]] кафедраһы профессоры. Өс тиҫтәгә яҡын китап сығарған, шул иҫәптән: 10 шиғыр һәм публицистика йыйынтығы; 7 башҡорт әҙәбиәте, фольклоры, топонимияһы һәм диалектологияһы буйынса монография; күп һанлы ғилми-популяр хеҙмәттәр. 1996 һәм 1997 йылдарҙа уның мөхәррирлеге аҫтында башҡорт һәм рус телдәрендә «Башҡортостан» ҡыҫҡа энциклопедияһы донъя күрҙе. РФ һәм РБ журналистар союзы, яҙыусылар союзы ағзаһы.
+йылдан бөгөнгө көнгә тиклем М. Аҡмулла исемендәге [[Башҡорт дәүләт педагогия университеты]]ның [[башҡорт теле]] кафедраһы профессоры. Өс тиҫтәгә яҡын китап сығарған, шул иҫәптән: 10 шиғыр һәм публицистика йыйынтығы; 7 башҡорт әҙәбиәте, фольклоры, топонимияһы һәм диалектологияһы буйынса монография; күп һанлы ғилми-популяр хеҙмәттәр. 1996 һәм 1997 йылдарҙа уның мөхәррирлеге аҫтында башҡорт һәм рус телдәрендә «Башҡортостан» ҡыҫҡа энциклопедияһы донъя күрҙе. 1961 йылдан СССР-ҙың Журналистар, 1979 йылдан — Яҙыусылар союздары ағзаһы.
 Рәшит Шәкүр бөйөк башҡорт шағиры һәм мәғрифәтсеһе [[Аҡмулла]]ның ижадын һәм тормошон өйрәнеп «Шиғриәт йондоҙо: Мифтахетдин Аҡмулла» (1981) тигән монография яҙҙы.
@@ 49 юл: / 49 юл: @@
 Башҡорт фольлоры тураһында «Сыңрау торналар иле» (1996) тигән китабы донъя күрҙе, уның шиғри шәлкемдәре, төрлө темаға яҙылған публицистик һәм ғилми мәҡәләләре республика гәзит һәм журналдарында даими баҫылып тора.
-йылда «Ыласындар оса бейектә» китабы өсөн Рәшит Шәкүргә [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы]] (2012) бирелде. Ул шулай уҡ [[Салауат Юлаев ордены]] кавалеры.
+йылда «Ыласындар оса бейектә» китабы өсөн Рәшит Шәкүргә [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы]] (2012) бирелде. Ул шулай уҡ [[Салауат Юлаев ордены]] кавалеры (2007).
 == Шиғри йыйнтыҡтары ==
@@ 57 юл: / 57 юл: @@
 * «Ыласындар оса бейектә» (2011)
-== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡөа бүләктәре ==
+== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре ==
 * [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге Дәүләт премияһы]] (2012)
 * [[Салауат Юлаев ордены]]
+* [[Башҡортостан Республикаһы]]ның атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997).
 * [[Башҡорт АССР-ы]]ның атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1989)
 * М. Аҡмулла исемендәге премия (1989)<ref>[http://libmap.bashnl.ru/node/105 Литературная карта Республики Башкортостан: Премия имени Акмуллы]</ref>
@@ 78 юл: / 79 юл: @@
 [[Категория:М. Аҡмулла исемендәге премия (Миәкә районы) лауреаттары]]
 [[Категория:Рәми Ғарипов исемендәге премия лауреаттары]]
-[[Категория:Башҡортостан яҙыусылар союзы ағзалары]]
+[[Категория:СССР Яҙыусылар союзы ағзалары]]
 [[Категория:Филология фәндәре докторҙары]]
 [[Категория:Башҡорт теле белгестәре]]
@@ 85 юл: / 86 юл: @@
 [[Категория:Башҡорт дәүләт педагогия университеты профессорҙары]]
 [[Категория:XX быуат журналистары]]
+[[Категория:Башҡортостандың атҡаҙанған фән эшмәкәрҙәре]]
+[[Категория:СССР журналистар союзы ағзалары]]