Бикбаев Рауил Төхфәт улы

{{{Исеме}}}
Жанр:	шиғырҙар

Рауил Бикбай (Рауил Төхфәт улы Бикбаев; 12 декабрь 1938) — Башҡортостандың халыҡ шағиры, әҙәбиәт белгесе, ғалим, йәмәғәт эшмәкәре. Салауат Юлаев һәм Ғ. Сәләм исемендәге республика премиялары, шулай уҡ Рәми Ғарипов һәм З. Биишева исемендәге премиялар лауреаты, Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре. Салауат Юлаев ордены кавалеры. 2008 — 2013 йылдарҙа Башҡортостан Республикаһының дүртенсе саҡырылыш Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты, Мәғариф, фән, мәҙәниәт, спорт һәм йәштәр эштәре буйынса комитет рәйесе.

Тормош һәм хеҙмәт юлы

Рауил Төхфәт улы Бикбаев 1938 йылдың 12 декабрендә Ырымбур өлкәһенең Покровка районы (хәҙерге Переволоцк районы) Үрге Ҡунаҡбай ауылында тыуған. Күрше Ғәбдрафик ауылындағы ете йыллыҡ мәктәпте, Аҡ-Болаҡ педагогия училищеһын, 1962 йылда Башҡорт дәүләт университетының филология факультетын тамамлай. Аҙаҡтан аспирантурала уҡый.

1965 йылдан башлап СССР фәндәр академияһы Башҡортостан филиалының Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтында әҙәбиәт бүлегенең ғилми хеҙмәткәре булып эшләй. Филология фәндәре докторы.

Ижади эшмәкәрлеге

Рауил Бикбаев университетта уҡыған йылдарында яҙыша башлай. «Дала офоҡтары» тигән тәүге шиғырҙар йыйынтығы 1964 йылда донъя күрә. Шунан бирле ул ике тиҫтәгә яҡын китап сығарҙы, хәҙерге башҡорт поэзияһының кимәлен билдәләрлек күренекле шағир булып танылды. Рауил Бикбаев поэзияһында халыҡ яҙмышына бәйле проблемалар күтәрелә, заман, ил, халыҡ, киләсәк алдында яуаплылыҡ тураһында һүҙ бара. «Карауанһарай», «Баҙар балтаһы», «Һыуһаным, һыуҙар бирегеҙ!» поэмаларында, «Халҡыма хат» шиғырында был бигерәк тә асыҡ күренә.

Рауил Бикбаев — күренекле әҙәбиәт ғалимы. Ул филология фәндәре докторы, профессор. Хәҙерге башҡорт шиғриәтенең үҫеш проблемаларына арналған күп ғилми хеҙмәттәр авторы. Уның бигерәк тә Ш. Бабич ижадын өйрәнеү, әҫәрҙәрен халыҡҡа ҡайтарыу өсөн башҡарған эштәре ҙур.

Рауил Бикбаев Башҡортостан Республикаһының Ғ. Сәләм исемендәге йәштәр премияһы, Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты. 1992 йылда уға Башҡортостандың халыҡ шағиры тигән маҡтаулы исем бирелде.

Йәмәғәт эшмәкәрлеге

• 1995 — 2011 йылдар — Башҡортостан Республикаһы Яҙыусылар союзы идараһы рәйесе

Маҡтаулы исемдәре

• Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (1989)
• Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1992)
• Башҡортостандың халыҡ шағиры (1993)
• Ғ. Сәләм исемендәге премия (1970)
• С. Юлаев исемендәге премия (1989)
• Рәми Ғарипов исемендәге премия (1994)
• Зәйнәб Биишева исемендәге премия (2003)
• Өфө ҡалаһының почетлы гражданы (1999)

Әҫәрҙәре

• 1967 йыл: Ҡош юлы: Шиғырҙар, поэмалар. Өфө, 1967.
• 1976 йыл: Ғүмер уртаһы: Шиғырҙар, поэмалар. Өфө, 1976.
• 1985 йыл:
  • Бураҙналар: Шиғырҙар, поэмалар. Өфө, 1985.
  • Звездный дом: Стихи. Мәскәү, 1985. (рус.)
• 1986 йыл:
  • Поющие скалы: Стихи. Мәскәү, 1986. (рус.)
  • Время. Поэт. Народ. Мәскәү, 1986. (рус.)
• 1991 йыл: Эволюция современной башкирской поэзии. Москва, 1991.
• 1995 йыл: Шәйехзада Бабич: Жизнь и творчество. Литературоведение. Өфө, 1995. (рус.)
• Рауил Бикбаев. Яңғыҙ ҡоштоң осоп барғаны /Шиғырҙар.
• Рауил Бикбаев: « Халҡым яңылышмаһын ине»
• Салауат нисә йәшендә?
• «И раб, и хозяин слова»

Сығанаҡтар

• Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия. Урыҫсанан тулыландырылған һәм төҙәтелгән тәржемәһе / Баш мөхәррир Р. З.Шәкүров. Өфө: Башҡорт энциклопедияһы дәүләт ғилми нәшриәте, 1997. 696 бит, һүрәттәре менән.
• Гайнуллин М. Ф., Хусаинов Г. Б. Писатели Советской Башкирии. Биобиблиографический справочник / Оформление А. Королевского. — Уфа: Башкирское книжное издательство, 1977. — 416 стр. (рус.)
• Ғәйнуллин М. Ф., Хөсәйенов Ғ. Б. Совет Башҡортостаны яҙыусылары. Биобиблиографик белешмә. Тулыландырылған, төҙәтелгән икенсе баҫма. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1988. — 400 бит.
• Писатели земли башкирской. Справочник / Сост.: Р. Н. Баимов, Г. Н. Гареева, Р. Х. Тимергалина. — Уфа: Китап, 2006. — 496 с. (рус.)

Һылтанмалар

• Шағирҙың рәсми сайты
• Башҡорт Энциклопедияһы // Бикбаев Рауил Төхфәт улы
• Культурный мир Башкортостана // Бикбаев Рауил
• Официальный сайт Совета городского округа город Уфа Республики Башкортостан // Почетные граждане г. Уфы // Бикбаев Равиль Тухватович (рус.)