Шәкүров Рәшит Закир улы: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
ә →‎Сығанаҡтар: clean up using AWB
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
5 юл: 5 юл:
|Ширина =
|Ширина =
|Подпись =
|Подпись =
|Дата рождения = 15.2.1933
|Дата рождения = 11.1.1937
|Место рождения = [[Яңы Абдрахман]] (Түбәнге Сумар) ауылы, [[Әлшәй районы]], [[Башҡорт АССР-ы]]<ref name="Х">Хәҙерге {{ТУ|Стәрлетамаҡ районы}}.</ref>
|Место рождения = [[Яңы Абдрахман]] (Түбәнге Сумар) ауылы, [[Әлшәй районы]], [[Башҡорт АССР-ы]]<ref name="Х">Хәҙерге {{ТУ|Стәрлетамаҡ районы}}.</ref>
|Дата смерти =
|Дата смерти =
29 юл: 29 юл:
}}
}}


'''Рәшит Шәкүр''' (тулы исеме — ''Рәшит Закир улы Шәкүров'', [[15 февраль]] [[1933]]) — күренекле башҡорт шағиры һәм танылған ғалим: тел һәм әҙәбиәт белгесе, публицист; [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы]] лауреаты (2012), [[Салауат Юлаев ордены]] кавалеры (2007), [[Башҡортостан Республикаһы]]ның атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997).
'''Рәшит Шәкүр''' (тулы исеме — ''Рәшит Закир улы Шәкүров'', [[15 февраль|11]] ғинуар [[1933|193]]7) — күренекле башҡорт шағиры һәм танылған ғалим: тел һәм әҙәбиәт белгесе, публицист; [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы]] лауреаты (2012), [[Салауат Юлаев ордены]] кавалеры (2007), [[Башҡортостан Республикаһы]]ның атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997).


== Тормошо ==
== Тормошо ==
35 юл: 35 юл:


Ауылда ете йыллыҡ мәктәпте тамамлағас, нефть техникумында уҡый, промыслыла оператор булып эшләй, армияла хеҙмәт итә.
Ауылда ете йыллыҡ мәктәпте тамамлағас, нефть техникумында уҡый, промыслыла оператор булып эшләй, армияла хеҙмәт итә.
1965 йылда [[Башҡорт дәүләт университеты]]н бөтөргәндән һуң СССР Фәндәр академияһының Тел ғилеме институтында аспирантурала уҡый һәм 1974 йылда кандидатлыҡ, һуңынан докторлыҡ диссертацияһын яҡлай.
1965 йылда [[Башҡорт дәүләт университеты]]н ҡыҙыл дипломға тамамлай. Һуңынан СССР Фәндәр академияһының Тел ғилеме институтында аспирантурала уҡый һәм 1974 йылда кандидатлыҡ, һуңынан докторлыҡ диссертацияһын яҡлай.


[[Башҡортостан (гәзит)|«Башҡортостан»]] гәзитендә әҙәбиәт һәм сәнғәт бүлеге мөдире, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтында өлкән ғилми хеҙмәткәр булып эшләй.
[[Башҡортостан (гәзит)|«Башҡортостан»]] гәзитендә әҙәбиәт һәм сәнғәт бүлеге мөдире, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтында өлкән ғилми хеҙмәткәр булып эшләй. БАССР Яҙыусылар союзы идараһында, “Ағиҙел” журналы, “Башҡорт энциклопедияһы” ғилми нәшриәтендә яуаплы вазифалар башҡара.


== Ғилми хеҙмәттәре ==
== Ғилми хеҙмәттәре ==
52 юл: 52 юл:


== Шиғри йыйнтыҡтары ==
== Шиғри йыйнтыҡтары ==
* «Йөрәгемдә ҡояш» (1970)
* «Йөрәгемдә - ҡояш» (1970)
* «Шиғриәт йондоҙо» (1981, 1996, 2006)
* «Тауҙарым, далаларым» (1982)
* «Тауҙарым, далаларым» (1982)
* «Ерҙең хәтер китабы» (1984)
* «По следам географических названий» (1986)
* «Заманалар юлында» (1988)
* «Заманалар юлында» (1988)
* «Исемдәрҙә - ил тарихы» (1993)
* «Сыңрау торналар иле. Мәҡәләләр һәм очерктар» (1996)
* «Башкортостан: Краткая энциклопедия» (1996)
* «Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия» (1997)
* «Малин-ҡала» (1997)
* «Арҙаҡлы башҡорттар» (1998, 2006)
* «Быуаттар аманаты» (2002)
* «Истоки духовности. Исследования. Публицистика» (2009)
* «Ыласындар оса бейектә» (2011)
* «Ыласындар оса бейектә» (2011)
* «Башҡорт диалектологияһы» (2011)


== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре ==
== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре ==

11:35, 10 ноябрь 2016 өлгөһө

Рәшит Шәкүр
Шәкүров Рәшит Закир улы
Тыуған көнө

11 ғинуар 1937({{padleft:1937|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:11|2|0}}) (87 йәш)

Тыуған урыны

Яңы Абдрахман (Түбәнге Сумар) ауылы, Әлшәй районы, Башҡорт АССР-ы[1]

Ил

СССР → Рәсәй флагы

Ғилми даирәһе

Филология

Ғилми дәрәжәһе

Филология фәндәре докторы

Ғилми исеме

Профессор

Награда һәм премиялары
Салауат Юлаев ордены
Салауат Юлаев исемендәге премияһы
Салауат Юлаев исемендәге премияһы
Зәйнәб Биишева исемендәге премия лауреаты
Зәйнәб Биишева исемендәге премия лауреаты
Шаблон: просмотр • обсуждение • править

Рәшит Шәкүр (тулы исеме — Рәшит Закир улы Шәкүров, 11 ғинуар 1937) — күренекле башҡорт шағиры һәм танылған ғалим: тел һәм әҙәбиәт белгесе, публицист; Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы лауреаты (2012), Салауат Юлаев ордены кавалеры (2007), Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1997).

Тормошо

1937 йылдың 11 ғинуарында Әлшәй[1] районы Яңы Абдрахман (Түбәнге Сумар) ауылында тыуған.

Ауылда ете йыллыҡ мәктәпте тамамлағас, нефть техникумында уҡый, промыслыла оператор булып эшләй, армияла хеҙмәт итә. 1965 йылда Башҡорт дәүләт университетын ҡыҙыл дипломға тамамлай. Һуңынан СССР Фәндәр академияһының Тел ғилеме институтында аспирантурала уҡый һәм 1974 йылда кандидатлыҡ, һуңынан докторлыҡ диссертацияһын яҡлай.

«Башҡортостан» гәзитендә әҙәбиәт һәм сәнғәт бүлеге мөдире, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтында өлкән ғилми хеҙмәткәр булып эшләй. БАССР Яҙыусылар союзы идараһында, “Ағиҙел” журналы, “Башҡорт энциклопедияһы” ғилми нәшриәтендә яуаплы вазифалар башҡара.

Ғилми хеҙмәттәре

1992 йылда Башҡортостанда энциклопедия төҙөү эшен йәнлендереп ебәрә. «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми нәшриәте директоры булып эшләй. Уның редакцияһында «Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия» сыҡты, ул шулай уҡ алты томлыҡ «Башҡорт әҙәбиәте тарихы» авторҙарының береһе.

Рәшит Шәкүр — 180 ғилми хеҙмәт авторы. Уның фәнни эҙләнеүҙәре Башҡортостан топономикаһын өйрәнеүгә бағышланған. 1998 йылдан бөгөнгө көнгә тиклем М. Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университетының башҡорт теле кафедраһы профессоры. Өс тиҫтәгә яҡын китап сығарған, шул иҫәптән: 10 шиғыр һәм публицистика йыйынтығы; 7 башҡорт әҙәбиәте, фольклоры, топонимияһы һәм диалектологияһы буйынса монография; күп һанлы ғилми-популяр хеҙмәттәр. 1996 һәм 1997 йылдарҙа уның мөхәррирлеге аҫтында башҡорт һәм урыҫ телдәрендә «Башҡортостан» ҡыҫҡа энциклопедияһы донъя күрҙе. 1961 йылдан СССР-ҙың Журналистар, 1979 йылдан — Яҙыусылар союздары ағзаһы.

Рәшит Шәкүр бөйөк башҡорт шағиры һәм мәғрифәтсеһе Аҡмулланың ижадын һәм тормошон өйрәнеп «Шиғриәт йондоҙо: Мифтахетдин Аҡмулла» (1981) тигән монография яҙҙы.

Башҡорт фольлоры тураһында «Сыңрау торналар иле» (1996) тигән китабы донъя күрҙе, уның шиғри шәлкемдәре, төрлө темаға яҙылған публицистик һәм ғилми мәҡәләләре республика гәзит һәм журналдарында даими баҫылып тора.

2012 йылда «Ыласындар оса бейектә» китабы өсөн Рәшит Шәкүргә Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы (2012) бирелде. Ул шулай уҡ Салауат Юлаев ордены кавалеры (2007).

Шиғри йыйнтыҡтары

  • «Йөрәгемдә - ҡояш» (1970)
  • «Шиғриәт йондоҙо» (1981, 1996, 2006)
  • «Тауҙарым, далаларым» (1982)
  • «Ерҙең хәтер китабы» (1984)
  • «По следам географических названий» (1986)
  • «Заманалар юлында» (1988)
  • «Исемдәрҙә - ил тарихы» (1993)
  • «Сыңрау торналар иле. Мәҡәләләр һәм очерктар» (1996)
  • «Башкортостан: Краткая энциклопедия» (1996)
  • «Башҡортостан: Ҡыҫҡаса энциклопедия» (1997)
  • «Малин-ҡала» (1997)
  • «Арҙаҡлы башҡорттар» (1998, 2006)
  • «Быуаттар аманаты» (2002)
  • «Истоки духовности. Исследования. Публицистика» (2009)
  • «Ыласындар оса бейектә» (2011)
  • «Башҡорт диалектологияһы» (2011)

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

Иҫкәрмәләр

  1. ↑ 1,0 1,1 Хәҙерге Стәрлетамаҡ районы.
  2. ↑ Литературная карта Республики Башкортостан: Премия имени Акмуллы

Сығанаҡтар

«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Шәкүров_Рәшит_Закир_улы&oldid=631910» битенән алынған