Станюта Стефания Михайловна: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
53 юл: 53 юл:
* Белорус ССР-ының Дәүләт премияһы (1982) — театр эшмәкәрлеге өсөн;
* Белорус ССР-ының Дәүләт премияһы (1982) — театр эшмәкәрлеге өсөн;
* ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байрағы ордены (1980, 1985);
* ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байрағы ордены (1980, 1985);
* [[орден Дружбы народов]] (1977);
* Халыҡтар Дуҫлығы ордены (1977);
* [[орден «Знак Почёта»]] (1955);
* «Почёт билдәһе» ордены (1955);
* «Өлгөлө хеҙмәте өсөн» миҙалы (1955);
* [[медаль «За трудовое отличие»]] (1955);
* [[медаль «В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»|медаль «За доблестный труд. В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»]];
* [[медаль «В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»|медаль «За доблестный труд. В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»]];
* [[медаль «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»]];
* [[медаль «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»]];

08:45, 19 декабрь 2016 өлгөһө

Стефа́ния Станю́та
Исеме:

Стефания Михайловна Станюта

Тыуған урыны:

Минск, Рәсәй империяһы

Һөнәре:

актёр

Гражданлығы:

Рәсәй империяһы Рәсәй империяһы
Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР
Беларусь Беларусь

Әүҙем йылдары:

19192000

Театр:

Янка Купала исемендәге милли академия театры (Минск)

Наградалары:
СССР-ҙың халыҡ артисы— 1988 БССР-ҙың дәүләт премияһы — 1982
Хеҙмәт Ҡыҙыл Байрағы ордены (1985) Хеҙмәт Ҡыҙыл Байрағы ордены халыҡтар Дуҫлығы ордены Почёт билдәһе ордены (1955)
«Өлгөлө хеҙмәте өсөн» миҙалы Владимир Ильич Ленин тыуыуына 100 йыл тулыу хөрмәтенә миҙал 1941-1945 йй.Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн миҙал 1941-1945 йй. Бөйөк Ватан һуғышында маҡтаулы хеҙмәте өсөн миҙалы
Франциско Скорина миҙалы (1995) Хеҙмәт Ветераны Миҙалы

Стефа́ния Миха́йловна Станю́та (бел. Стэфанія Міхайлаўна Станюта; 1905—2000) — Беларусь, совет кино һәм театр артисы. СССР-ҙың халыҡ артисы (1988).

Файл:Станюта Михаил ҡыҙының портреты 1923.jpg
Станюта Михаил Петрович «Ҡыҙының портреты», 1923, Беларусь Республикаһының милли художество музейы
Файл:Стефания Станютаның ҡәбер өҫтөнә ҡуйылған һәйкәл (FoP).jpg
Көнсығыш зыяратта ҡәбер өҫтөнә ҡуйылған һәйкәл

Биографияһы

Стефания Станюта 1905 йылдың 30 апрелендә Минск ҡалаһында билдәле белорус рәссамы Станюта Михаил Петрович ғаиләһендә тыуған. Бала сағында уға батша Николай II-нең белорус халҡы менән рәсми осрашыуында булырға насип була.

Сиркәү мәхәллә мәктәбендә, аҙаҡ Минск хөкүмәт ҡатын-ҡыҙҙар гимназияһында уҡый[1]. 1918 йылдан Жданович Флориан Павловичтың Беренсе белорус драма һәм комедия ширҡәтендә статист, хорҙа йырлаусы һәм бейеүсе булып эшләй. Был ижади коллектив нигеҙендә 1920 йылда 1-се Белорус дәүләт театры (хәҙерге Янка Купала исемендәге Милли академия театры) төҙөлә, Станюта Стефания Михайловна был театрҙа эшләүен дауам итә. Беренсе Химки ролен ул 16 йәшендә Голубок Владислав Иосифовичтың «Ганка» пьесаһында уйнай . 1926 йылда Мәскәү Художество академия театрының Белорус драматик студияһын (Смышляев Валентин Сергеевич һәм Гиацинтова Софья Владимировна класы) тамамлай. Ошо сығарылыш базаһында 1926 йылда Витебск ҡалаһында Икенсе белорус дәүләт драма театры (хәҙерге Якуб Колас исемендәге Милли академия драма театры) төҙөлә, был театрҙа Стефания Станюта 1932 йылға тиклем уйнай. 1932 йылдан үҙенең ғүмеренең аҙағына тиклем Стефания Станюта Минск ҡалаһында Янка Купала исемендәге Милли академия театрында эшләй.Бөтәһе яҡынса 200 роль башҡара[2]. Бөйөк Ватан һуғышы башланғанда театр труппаһы Одесса ҡалаһында була. Минскта Стефания Станютаның ғаиләһе ҡала, ләкин театр оҙаҡ ваҡыт Одессала була, Стефания үҙ-үҙеңде һаҡлау төркөмө башлығы итеп һайлана. Труппа Томск ҡалаһына күскәс, һауыға башлаған һалдаттар менән госпиталдә театр түңәрәге алып бара[3]. Кинола 1958 йылда төшә башлай. Стефания Станюта 2000 йылдың 6 ноябрендә вафат була. Минск ҡалаһында Көнсығыш зыяратта ерләнгән.

Ғаиләһе

  • Атаһы — Станюта Михаил Петрович (1881—1974) — белорус совет рәссамы, график, педагог;
  • әсәһе — Христина Ивановна Станюта, йорт хужабикәһе, крәҫтиән ғаиләһенән;
  • ире — Александр Кручинский — Ҡыҙыл Армия офицеры ;
  • улы — Станюта Александр Александрович (1936—2011) — яҙыусы, әҙәбиәт белгесе;
  • килене (улының ҡатыны) — Михайлова–Станюта Ирина Алексеевна — ғалим-иҡтисадсы, профессор;
  • ейәнсәре — Станюта Мелитина Дмитриевна (1993 йылда тыуған) — белорус гимнасы (художестволы гимнастика).

Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре

Творчество

Роли в театре

Фильмография

Кинематографическая известность Станюты связана, прежде всего, с фильмом Л. Е. Шепитько и Э. Г. Климова «Прощание с Матерой», в котором она сыграла роль старухи Дарьи.

  1. 1958Красные листьяэпизод
  2. 1958Счастье надо беречьжена Никиты
  3. 1958Часы остановились в полночьучительница
  4. 1959Строгая женщинаКатерина
  5. 1961Первые испытанияГанна
  6. 1962Звезда на пряжке (киноальманах «Маленькие мечтатели») — женщина в черном
  7. 1964Письма к живым
  8. 1966Иду искатьэпизод
  9. 1967Дом и хозяинмать Егора
  10. 1969Я, Франциск Скорина…Аббатисса
  11. 1970Пятёрка отважныхбабушка Кешки
  12. 1971Запрос (короткометражный) — Фенька
  13. 1971Могила львамать Фёдора
  14. 1973И смех, и беда (короткометражный) — Агрипина
  15. 1973Тёщатётя Маша
  16. 1974Великое противостояние Агеиха
  17. 1974Мы — хлопцы живучиеМатрена Евсеевна
  18. 1974Приключения в городе, которого неттетя Полли
  19. 1976Воскресная ночьстаруха
  20. 1976Память землибаба Поля
  21. 1976Тревожный месяц вересеньСерафима
  22. 1976-1978Время выбрало насВоронецкая
  23. 1977Воспоминание...бабушка Пчелка
  24. 1977Про Красную Шапочку1-я злая старуха
  25. 1978Поговорим брат...Дарья
  26. 1978Торговка и поэтМариля
  27. 1979Родное деломать
  28. 1980Атланты и кариатидымать Максима
  29. 1980Возьму твою больжена Шишковича
  30. 1980ПоловодьеСтепановна
  31. 1980Третьего не даноэпизод
  32. 1981Единственные мужчинаНеонила Степановна
  33. 1981ЗатишьеВера Петровна
  34. 1981Оленья охотаселянка
  35. 1981О тебеКсения Александровна
  36. 1981Люди на болотезнахарка
  37. 1981ПрощаниеДарья
  38. 1981РодникЕфросинья Ильинична
  39. 1982Живая радугабабушка Миши
  40. 1982Чужая вотчинаМондриха
  41. 1983Садстаруха, приютившая Машу
  42. 1983Белые росыКиселиха
  43. 1983Плыви, кораблик…Анна Николаевна Полунина
  44. 1984Неизвестный солдатАнтонина Васильевна Бокарева
  45. 1984Отрядстаруха
  46. 1984РадуницаХристина
  47. 1984Что у Сеньки былобабка Вера
  48. 1985Мама, я живДомна Филипповна
  49. 1985Поклонись до землиМария
  50. 1985Не ходите, девки, замужМихеевна
  51. 1985Холода в начале весны (короткометражный) — бабушка Виктора
  52. 1985Экзамен на директораКлавдия Петровна
  53. 1986Не забудьте выключить телевизорКалерия Павловна
  54. 1986Первоцветбабушка
  55. 1987Нетерпение душимать Лепешинского
  56. 1988Генеральная репетицияНяня
  57. 1988Эти... Три верные карты... графиня
  58. 1988МудромерЕкатерина Антоновна Загменная
  59. 1989Хочу сделать признаниеГанна Шкурко
  60. 1990Мудромер (фильм-спектакль) — Загменная Екатерина Антоновна
  61. 1990Небылицы про Иванастаруха
  62. 1990Войди в каждый домэпизод
  63. 1990Плач перепёлкиэпизод
  64. 1990Страсти по Авдею (фильм-спектакль) — мать Зуйка
  65. 1991Царь Иван ГрозныйАнуфриевна
  66. 1991ИзгойГанка
  67. 1992Цена головынищенка
  68. 1993Истоки
  69. 1993Силуэт в окне напротивтёща
  70. 1993Чёртовы куклыстарушка с намибийскими
  71. 1994Времена года
  72. 1994Лето любвиСтефания
  73. 1995Игра воображениястаруха в шляпе
  74. 2001Курортный романэпизод

Память

  • Сын Стефании Станюты Александр издал книгу воспоминаний о матери. Первая вышла на белорусском языке в 1994 году, а дополненный вариант — «Жизнь актрисы» — на русском языке — в 2001 году. Также своими воспоминаниями он делится в интервью: «Вспоминать и возвращаться» и «И я закричал на весь пустой зал: „Мама!“».
  • К 105-летию со дня рождения актрисы Александр Станюта издал новый роман «Городские сны», основанный на её личных письмах любимым мужчинам: актёру и сотруднику НКВД. Судьба обоих оказалась трагичной: они были расстреляны[4].
  • В память об актрисе 27 марта 2003 года на доме № 19 по проспекту Скорины (Независимости) в Минске была установлена мемориальная доска Стефании Станюты, а 3 ноября этого же года — памятник на Восточном (Московском) кладбище. Автор памятника — скульптор Владимир Слободчиков[5].
  • В Купаловском театре организуются вечера памяти Стефании Станюты. В Государственном музее истории театральной и музыкальной культуры Беларуси есть комната, посвящённая Стефании Станюте.
  • Министерство связи и информатизации Республики Беларусь 13 мая 2005 года ввело в почтовое обращение марку «100 лет со дня рождения С. М. Станюты», подготовленную издатцентром «Марка» РУП «Белпочта» (художники В. Терентьев и Ю. Тореев).
  • К 100-летию актрисы был выпущен памятный буклет[3].

Примечания

  1. Дата в истории: 112 лет назад в Минске основана женская правительственная гимназия. Дата обращения: 7 ғинуар 2013. Архивировано 11 ғинуар 2013 года.
  2. Стефания Станюта — Знаменитые люди — Каталог — Туризм в Беларуси
  3. 3,0 3,1 «Чтобы помнили». Стефания Станюта. Дата обращения: 21 июль 2011. Архивировано 4 апрель 2012 года.
  4. Алла Казакова. «Городские сны королевы Стефании» (19 май 2010). Дата обращения: 22 июль 2011. Архивировано 4 апрель 2012 года.
  5. Двамал. Могилы знаменитостей (19 май 2007). Дата обращения: 22 июль 2011. Архивировано 4 апрель 2012 года.