Өфө дәүләт авиация техник университеты: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
өҫтәмә мәғлүмәт
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
өҫтәмә мәғлүмәт, аныҡлаштырыу, стилде төҙәтеү, орфография
16 юл: 16 юл:
|награды = {{орден Ленина|тип=организация}}
|награды = {{орден Ленина|тип=организация}}
}}
}}
'''Өфө дәүләт авиация техник университеты''' — [[Башҡортостан Республикаһы]]ның һәм [[Өфө]] ҡалаһының иң ҙур юғары уҡыу йорттарының береһе, үҫешкән [[фән]] һәм [[мәҙәниәт]] үҙәге. Университ уҡыу-уҡытыу барышына заманса яңы ысулдар индереү йүнәлешендә алдынғы урындарҙа тора.
'''Өфө дәүләт авиация техник университеты''' — [[Башҡортостан Республикаһы]]ның һәм [[Өфө]] ҡалаһының иң ҙур юғары уҡыу йорттарының береһе, үҫешкән [[фән]] һәм [[мәҙәниәт]] үҙәге. Университ уҡыу-уҡытыу барышына заманса яңы ысулдар индереү йүнәлешендә алдынғы урындарҙа тора. 1982 йылда [[Ленин ордены]] менән наградланған<ref>Указ Президиума Верховного Совета СССР от 30 июня 1982 г. № 7436-Х</ref>.


== Ҡаҙаныштары ==
== Ҡаҙаныштары ==
30 юл: 30 юл:
1992 йылда институт «техник университет» статусы ала, уның бөгөнгө исеме — Өфө дәүләт авиация техник университеты.<br />
1992 йылда институт «техник университет» статусы ала, уның бөгөнгө исеме — Өфө дәүләт авиация техник университеты.<br />


2010 йылда университет [[Рәсәйҙең милли тикшеренеү университеты| милли тикшеренеү университеты]] статус алыу өсөн конкурста ҡатнашты, ләкин ҡатнашыу уңышһыҙ булды.
2010 йылда университет «Рәсәйҙең милли тикшеренеү университеты» статусын алыу өсөн конкурста ҡатнашты, ләкин уңышҡа өлгәшә алманы.


== Мәғлүмәт ==
== Мәғлүмәт ==
ӨДАТУ бөгөнгө көндә 7 үҡыу бүлегенән тора. Университетта тәжрибәле белгестәрҙе әҙерләү 61 йүнәлеш буйынса алып барыла. Барыһы 8 корпустан торған университет әлеге ваҡытта 9-һын төҙөй.
Өфө дәүләт авиация техник университеты бөгөнгө көндә 7 үҡыу бүлегенән тора, белгестәр әҙерләү 61 йүнәлеш буйынса алып барыла, студенттар һаны 20 меңдән ашыу.
ӨДАТУ 20 меңдән ашыу студенттар белем ала.<br />


<big>'''Университеттың ректорҙары'''</big>
<big>'''Университеттың ректорҙары'''</big>
59 юл: 58 юл:


== Авиация университеты бинаһы — Башҡорт АССР-ының Советтар йорто ==
== Авиация университеты бинаһы — Башҡорт АССР-ының Советтар йорто ==
Университеттын баш йорто 1950 йылда архитектор [[Кәлимуллин Барый Ғибәт улы]] проекты буйынса «Советтар йорто» һымаҡ төҙөлдө. 1958 йылда йорт университетҡа тапшырылды.
Университеттын төп бинаһы 1950 йылда архитектор [[Кәлимуллин Барый Ғибәт улы]] проекты буйынса «Советтар йорто» булараҡ төҙөлә һәм 1958 йылда ул ул ваҡыттағы авиация институты ҡарамағына бирелә.


<gallery>Файл:USATU9k.jpg</gallery>
<gallery>Файл:USATU9k.jpg</gallery>


== Университетты тамамлаған шәхестәр ==
== Вузды тамамлаған билдәле шәхестәр ==


=== Сәйәсмәндәр ===
=== Сәйәсмәндәр ===
76 юл: 75 юл:


== Билдәле уҡытыусылар ==
== Билдәле уҡытыусылар ==
* Лавров Сергей Андреевич (6.11.1935, Ҡаҙаҡ АССР ы Жана Семей ҡасабаһы), конструктор. Техник фәндәр кандидаты (1974). БАССР ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1977). Ҡазан авиация институтын тамамлағандан һуң (1959) ӨПЭПБ ла эшләй: өлкән инженер конструктор, 1960 йылдан — баш конструктор урынбаҫары, 1964 йылдан — баш конструктор, 1991 йылдан — тәжрибә КБ-һы етәксеһе., 1994 йылдан — техник конструкторлыҡ бүлеге начальнигы. 1996 йылдан ӨДИСА ла, бер үк ваҡытта 2005—12 йылдарҙа ӨДАТУ ла уҡыта. Сергей Лавров етәкселегендә хисаплау техникаһының (цифрлы хисаплау машиналары), электр бритваларының, шул иҫәптән донъялағы тәүге «Ағиҙел 1К» космик бритваһының төрлө модификациялары эшләнә һәм етештереүгә индерелә. 30-ҙан ашыу фәнни хеҙмәт һәм 7 уйлап табыу авторы. [[«Почёт Билдәһе» ордены]] кавалеры (1969).
* Лавров Сергей Андреевич (6.11.1935, Ҡаҙаҡ АССР-ы Жана Семей ҡасабаһы), конструктор. Техник фәндәр кандидаты (1974). БАССР ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1977). Ҡазан авиация институтын тамамлағандан һуң (1959) ӨПЭПБ ла эшләй: өлкән инженер конструктор, 1960 йылдан — баш конструктор урынбаҫары, 1964 йылдан — баш конструктор, 1991 йылдан — тәжрибә КБ-һы етәксеһе., 1994 йылдан — техник конструкторлыҡ бүлеге начальнигы. 1996 йылдан ӨДИСА ла, бер үк ваҡытта 2005—12 йылдарҙа ӨДАТУ ла уҡыта. Сергей Лавров етәкселегендә хисаплау техникаһының (цифрлы хисаплау машиналары), электр бритваларының, шул иҫәптән донъялағы тәүге «Ағиҙел 1К» космик бритваһының төрлө модификациялары эшләнә һәм етештереүгә индерелә. 30-ҙан ашыу фәнни хеҙмәт һәм 7 уйлап табыу авторы. [[«Почёт Билдәһе» ордены]] кавалеры (1969).


== Иҫкәрмәләр ==
== Иҫкәрмәләр ==
83 юл: 82 юл:
== Һылтанмалар ==
== Һылтанмалар ==
* {{БЭ2013|index.php/read/8-statya/321-aviatsiya-tekhnik-universitety|Авиация техник университеты|автор=Ғөзәйеров М. Б.}}
* {{БЭ2013|index.php/read/8-statya/321-aviatsiya-tekhnik-universitety|Авиация техник университеты|автор=Ғөзәйеров М. Б.}}
* [http://www.ugatu.ac.ru/history/ ӨДАТУ сайты]
* [http://www.ugatu.ac.ru/history/ УГАТУ сайты]
{{stub}}
{{stub}}



15:47, 12 ғинуар 2017 өлгөһө

Өфө дәүләт авиация техник университеты
(УГАТУ)
Халыҡ-ара исеме

Ufa State Aviation Technical University

Элекке исеме

Өфө авиация институты

Асылған йылы

1932

Президент

Кусимов Салауат Таһир улы

Ректор

Ғөзәйеров Морат Баҡый улы

Урынлашыуы

Өфө, Киров районы

Юридик адресы

450077, Өфө ҡалаһы, Карл Маркс ур., 12

Сайт

ugatu.ac.ru

Наградалары

Ленин ордены

Өфө дәүләт авиация техник университеты — Башҡортостан Республикаһының һәм Өфө ҡалаһының иң ҙур юғары уҡыу йорттарының береһе, үҫешкән фән һәм мәҙәниәт үҙәге. Университ уҡыу-уҡытыу барышына заманса яңы ысулдар индереү йүнәлешендә алдынғы урындарҙа тора. 1982 йылда Ленин ордены менән наградланған[1].

Ҡаҙаныштары

  • Өфө дәүләт авиация техник университеты Рәсәйҙең Мәғариф һәм фән министрлығы үткәргән ғилми проекттар һайлап алыу конкурсы еңеүселәре иҫәбенә инде. 2017 йылда вуз алты проектын ғәмәлгә ашырыу өсөн ярҙам аласаҡ. Улар иҫәбендә: компьютер моделләү ысулдары менән супрамолекулаларҙың физик-химик үҙенсәлектәрен һәм күләмле наноструктуралы материалдарҙы өйрәнеү һәм фаразлау; гибридлы көс ҡулайламалары булған автономлы объекттар өсөн перспективалы электр механикаһы үҙгәрткестәрен тикшереү, әҙерләү һәм индереү; бүленгән дифференциаль алым нигеҙендә төрлө составлы нефть-газ ятҡылыҡтары коллекторҙарында фильтр аша үтеү процесын математик һәм компьютер моделләү; шыйыҡ һәм газ хәлендәге углеводородтарҙы сығарыу, ташыу, эшкәртеү һәм ҡулланыу процестарын көсәйтеү өсөн илебеҙҙәге нефть-химия сеймалынан реагенттар, реактивтар һәм материалдар эшләүҙең ғилми нигеҙҙәрен уйлап табыу; үтә ваҡ ярмалы мартенлы ҡорос төҙөлөшө һәм үҙенсәлектәре; газ турбиналы двигатель деталдәре өсөн юғары талығыу сифаттары хас булған үтә ваҡ ярмалы титан иретмәләре[2].
  • 2016 йылда Өфө дәүләт авиация техник университеты Рәсәйҙең иң яҡшы 60-тан ашыу вузы исемлегенә инде[3].

Университеттың тарихы

Был юғары уҡыу йорто, авиция институты булараҡ, Ярославль өлкәһенең Рыбинск ҡалаһында 1932 йылда асыла.

Бөйөк Ватан һуғышы башланыу сәбәпле, 1941 йылдың көҙөндә ул Өфөгә күсерелә һәм, алдағы йылдан яңы исем алып, «Серго Орджоникидзе исемендәге Өфө авиация институты» тип атала башлай.

1992 йылда институт «техник университет» статусы ала, уның бөгөнгө исеме — Өфө дәүләт авиация техник университеты.

2010 йылда университет «Рәсәйҙең милли тикшеренеү университеты» статусын алыу өсөн конкурста ҡатнашты, ләкин уңышҡа өлгәшә алманы.

Мәғлүмәт

Өфө дәүләт авиация техник университеты бөгөнгө көндә 7 үҡыу бүлегенән тора, белгестәр әҙерләү 61 йүнәлеш буйынса алып барыла, студенттар һаны 20 меңдән ашыу.

Университеттың ректорҙары

1932—1933 — Фрейман С. А.

1933—1935 — Душинов Н. И.

1935—1936 — Гординский З. Г.

1936—1939 — Гогосов Владимир Антонович

1939—1942 — Емелин Иван Павлович

1942—1944 — Гусаров Александр Филиппович

1944—1961 — Емелин Иван Павлович

1961—1992 — Мәүлитов Рифат Рәхмәтулла улы

1992—2003 — Күсимов Салауат Таһир улы

2003 йылдан хәҙергәсә — Ғөзәйеров Морат Баҡый улы

Авиация университеты бинаһы — Башҡорт АССР-ының Советтар йорто

Университеттын төп бинаһы 1950 йылда архитектор Кәлимуллин Барый Ғибәт улы проекты буйынса «Советтар йорто» булараҡ төҙөлә һәм 1958 йылда ул ул ваҡыттағы авиация институты ҡарамағына бирелә.

Вузды тамамлаған билдәле шәхестәр

Сәйәсмәндәр

Фән эшмәкәрҙәре

Химия

Математика

Билдәле уҡытыусылар

  • Лавров Сергей Андреевич (6.11.1935, Ҡаҙаҡ АССР-ы Жана Семей ҡасабаһы), конструктор. Техник фәндәр кандидаты (1974). БАССР ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1977). Ҡазан авиация институтын тамамлағандан һуң (1959) ӨПЭПБ ла эшләй: өлкән инженер конструктор, 1960 йылдан — баш конструктор урынбаҫары, 1964 йылдан — баш конструктор, 1991 йылдан — тәжрибә КБ-һы етәксеһе., 1994 йылдан — техник конструкторлыҡ бүлеге начальнигы. 1996 йылдан ӨДИСА ла, бер үк ваҡытта 2005—12 йылдарҙа ӨДАТУ ла уҡыта. Сергей Лавров етәкселегендә хисаплау техникаһының (цифрлы хисаплау машиналары), электр бритваларының, шул иҫәптән донъялағы тәүге «Ағиҙел 1К» космик бритваһының төрлө модификациялары эшләнә һәм етештереүгә индерелә. 30-ҙан ашыу фәнни хеҙмәт һәм 7 уйлап табыу авторы. «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1969).

Иҫкәрмәләр

  1. Указ Президиума Верховного Совета СССР от 30 июня 1982 г. № 7436-Х
  2. Өфөнөң юғары уҡыу йорттары ғилми проекттар һайлап алыу конкурсында еңде. {Башинформ}}, 2017, 12 ғинуар (Тикшерелеү көнө: 12 ғинуар 2017)
  3. Башҡортостандың ике университеты илдең иң яҡшы вуздары исемлегенә инде. , 2016, 10 ноябрь (Тикшерелеү көнө: 10 ноябрь 2016)

Һылтанмалар


Был тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ.