Шахтёр-ҡыҙылгвардеецтар обелискыһы (Константиновск): өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
47 юл: 47 юл:
[[Граждандар һуғышы]] йылдарында, [[1918 йыл]]дың [[29 апрель|29 апреленд]]ә Дон станицаһы Костантиновскта аҡ гвардеецтар 860 самаһы әсир ҡыҙылгвардеец, шахтер, эшселәрҙе — Александровск-Грушевкий (хәҙер Шахты ҡалаһы), Сулин һәм Александровский (хәҙер [[Запорожье]] ҡалаһы) тимер юлсыларын язалап үлтерә. Улар араһында ҡатын-кыҙҙар һәм балалар ҙа була. Әсирҙәрҙе төрлө тораҡ пункттарында ҡулға алалар, бер партияға туплайҙар һәм сауҙагәр Пустовойтовтың иген амбарына ябалар. Аҡ гвардеецтар иген амбарын үлем казематына әйләндерә. Һыуһауҙан һәм аслыҡтан күптәр үлә. Ҡалғандарын палачтар шашкалар менән тураҡлай һәм пулеметтан атып үлтерә.
[[Граждандар һуғышы]] йылдарында, [[1918 йыл]]дың [[29 апрель|29 апреленд]]ә Дон станицаһы Костантиновскта аҡ гвардеецтар 860 самаһы әсир ҡыҙылгвардеец, шахтер, эшселәрҙе — Александровск-Грушевкий (хәҙер Шахты ҡалаһы), Сулин һәм Александровский (хәҙер [[Запорожье]] ҡалаһы) тимер юлсыларын язалап үлтерә. Улар араһында ҡатын-кыҙҙар һәм балалар ҙа була. Әсирҙәрҙе төрлө тораҡ пункттарында ҡулға алалар, бер партияға туплайҙар һәм сауҙагәр Пустовойтовтың иген амбарына ябалар. Аҡ гвардеецтар иген амбарын үлем казематына әйләндерә. Һыуһауҙан һәм аслыҡтан күптәр үлә. Ҡалғандарын палачтар шашкалар менән тураҡлай һәм пулеметтан атып үлтерә.


Был [[Граждандар һуғышы]] ваҡытында Константиновскҡалаһындағы ҡан иң күп түгелгән урын була. Тере ҡалыусыларҙың береһе, бронепоезының элекке яугиры М. В. Червонная шулай тип хәтерләй: «Ҡанға батҡан, ярам тере әсирҙәр бер-береһенең өҫтөндә ултырҙы ҙәм ятты. Һауа етмәгәнлектән һәм тығыҙлыҡтан 40 кеше тонсоғоп үлде. Ваҡыты-ваҡыты менән аҡ кпзпктпр амбар ишеген асып, әсирҙәрҙе һөйрәп сығарҙы һәм шунда уҡ уларҙы тураҡланы, штыктар менән сәнсеп үлтерҙе».
Был [[Граждандар һуғышы]] ваҡытында Константиновск ҡалаһындағы ҡан иң күп түгелгән урын була. Тере ҡалыусыларҙың береһе, бронепоездың элекке яугиры М. В. Червонная шулай тип хәтерләй: «Ҡанға батҡан, ярам тере әсирҙәр бер-береһенең өҫтөндә ултырҙы һәм ятты. Һауа етмәгәнлектән һәм тығыҙлыҡтан 40 кеше тонсоғоп үлде. Ваҡыты-ваҡыты менән аҡ кпзпктпр амбар ишеген асып, әсирҙәрҙе һөйрәп сығарҙы һәм шунда уҡ уларҙы тураҡланы, штыктар менән сәнсеп үлтерҙе».


Һуңыраҡ йөҙҙәрсә кеше фажиғәле һәләк булған урында, киләсәк быуындар юелһен өсөн: «Был бинала (элекке иген амбары) 1918 йылда аҡ гвардия палачтары ҡыҙыл партизандарҙы — шахтерҙарҙы, уларҙың ҡатындарын һәм балаларын йыртҡыстарса язаланы. Бөйөк Октябрь еңеүе өсөн көрәшеүселәргә мәңгелек иҫтәлек һәм мәңгелек дан».
Һуңыраҡ йөҙҙәрсә кеше фажиғәле һәләк булған урында, киләсәк быуындар белһен өсөн: «Был бинала (элекке иген амбары) 1918 йылда аҡ гвардия палачтары ҡыҙыл партизандарҙы — шахтерҙарҙы, уларҙың ҡатындарын һәм балаларын йыртҡыстарса язаланы. Бөйөк Октябрь еңеүе өсөн көрәшеүселәргә мәңгелек иҫтәлек һәм мәңгелек дан».


Сауҙагәр Пустовойтовтың үлем амбары эргәһендә [[1967 йыл]]да Шахты ҡалаһы хеҙмәтсәндәре Константиновка ҡалаһы халҡы менән бергә һәләк булыусылар иҫтәлегенә «Шахтерҙар иҫтәлегенә» обелискын ҡуя. Һәйкәлгә былай тип яҙыла: «1918 йылда аҡ гвардеецтар тарафынан йыртҡыстарса язаланыусылар шахтылар хәтерендә мәңге йәшәр. Атайҙарыбыҙ төҙөп өлгөрмәгәнде беҙ төҙөрбөҙ, улар йырлап бөтөрмәгәнде беҙ йырлап бөтөрөрбөҙ».
Сауҙагәр Пустовойтовтың үлем амбары эргәһендә [[1967 йыл]]да Шахты ҡалаһы хеҙмәтсәндәре Константиновка ҡалаһы халҡы менән бергә һәләк булыусылар иҫтәлегенә «Шахтерҙар иҫтәлегенә» обелискын ҡуя. Һәйкәлгә былай тип яҙыла: «1918 йылда аҡ гвардеецтар тарафынан йыртҡыстарса язаланыусылар шахтылар хәтерендә мәңге йәшәр. Атайҙарыбыҙ төҙөп өлгөрмәгәнде беҙ төҙөрбөҙ, улар йырлап бөтөрмәгәнде беҙ йырлап бөтөрөрбөҙ».

06:25, 20 март 2017 өлгөһө

Иҫтәлекле урын
Шахтер–ҡыҙылгвардеецтар обелискы Комарову
Ил Рәсәй
Урыны Константиновск ҡалаһы, Ростов өлкәһе
Төҙөлгән ваҡыты 1967 йыл
Бөгөнгө хәле яҡшы

1967

Тышҡы рәсемдәр
Обелиск шахтерам–красногвардейцам

Шахтер-ҡыҙылгвардеецтар обелискы — Ростов өлкәһенең Константиновск ҡалаһында, 1918 йылда аҡ ғәскәрҙәр тарафынан әсир ҡыҙылгвардеецтарҙы юҡ итеү иҫтәлегенә ҡуйылған һәйкәл-обелиск.

Тарихы

Граждандар һуғышы йылдарында, 1918 йылдың 29 апрелендә Дон станицаһы Костантиновскта аҡ гвардеецтар 860 самаһы әсир ҡыҙылгвардеец, шахтер, эшселәрҙе — Александровск-Грушевкий (хәҙер Шахты ҡалаһы), Сулин һәм Александровский (хәҙер Запорожье ҡалаһы) тимер юлсыларын язалап үлтерә. Улар араһында ҡатын-кыҙҙар һәм балалар ҙа була. Әсирҙәрҙе төрлө тораҡ пункттарында ҡулға алалар, бер партияға туплайҙар һәм сауҙагәр Пустовойтовтың иген амбарына ябалар. Аҡ гвардеецтар иген амбарын үлем казематына әйләндерә. Һыуһауҙан һәм аслыҡтан күптәр үлә. Ҡалғандарын палачтар шашкалар менән тураҡлай һәм пулеметтан атып үлтерә.

Был Граждандар һуғышы ваҡытында Константиновск ҡалаһындағы ҡан иң күп түгелгән урын була. Тере ҡалыусыларҙың береһе, бронепоездың элекке яугиры М. В. Червонная шулай тип хәтерләй: «Ҡанға батҡан, ярам тере әсирҙәр бер-береһенең өҫтөндә ултырҙы һәм ятты. Һауа етмәгәнлектән һәм тығыҙлыҡтан 40 кеше тонсоғоп үлде. Ваҡыты-ваҡыты менән аҡ кпзпктпр амбар ишеген асып, әсирҙәрҙе һөйрәп сығарҙы һәм шунда уҡ уларҙы тураҡланы, штыктар менән сәнсеп үлтерҙе».

Һуңыраҡ йөҙҙәрсә кеше фажиғәле һәләк булған урында, киләсәк быуындар белһен өсөн: «Был бинала (элекке иген амбары) 1918 йылда аҡ гвардия палачтары ҡыҙыл партизандарҙы — шахтерҙарҙы, уларҙың ҡатындарын һәм балаларын йыртҡыстарса язаланы. Бөйөк Октябрь еңеүе өсөн көрәшеүселәргә мәңгелек иҫтәлек һәм мәңгелек дан».

Сауҙагәр Пустовойтовтың үлем амбары эргәһендә 1967 йылда Шахты ҡалаһы хеҙмәтсәндәре Константиновка ҡалаһы халҡы менән бергә һәләк булыусылар иҫтәлегенә «Шахтерҙар иҫтәлегенә» обелискын ҡуя. Һәйкәлгә былай тип яҙыла: «1918 йылда аҡ гвардеецтар тарафынан йыртҡыстарса язаланыусылар шахтылар хәтерендә мәңге йәшәр. Атайҙарыбыҙ төҙөп өлгөрмәгәнде беҙ төҙөрбөҙ, улар йырлап бөтөрмәгәнде беҙ йырлап бөтөрөрбөҙ».

Шахты таусылары төҙөткән обелискка яҙын Константиновск халҡы сәскәләр һала. Тулыһынса Совет власы Константиновскта 1920 йылдың 9 ғинуарында урынлаштырыла, шуға күрә ҡала урамдарының береһенә (элекке Дон урамы) 9 ғинуар атамаһы бирелгән (1905 йылдың 9 ғинуары менән бутамаҫҡа).

Әҙәбиәт

Сорокин П. Никто не забыт, ничто не забыто.//Донские огни.-2013.-4 мая.

Һылтанмалар