Башҡортостанда Крәҫтиәндәр һуғышы (1773—1775): өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
7 юл: 7 юл:
|дата = [[1773]]—[[1775]]
|дата = [[1773]]—[[1775]]
|место = [[Осин даруғаһы]], [[Нуғай даруғаһы]]һәм [[Себер даруғаһы]] биләмәләрендә
|место = [[Осин даруғаһы]], [[Нуғай даруғаһы]]һәм [[Себер даруғаһы]] биләмәләрендә
|причина =е [[Башҡорттарҙың аҫабалыҡ хоҡуҡтарын|башҡорттарҙың ер хоҡуҡтарын]] боҙоу, көсләп [[суҡындырыу]], һалым күләмен арттырыу һ.б.
|причина = башҡорттарҙың ер хоҡуҡтарын боҙоу, көсләп [[суҡындырыу]], һалым күләмен арттырыу һ. б.
|изменения =
|изменения =
|итог = Ихтилал ҡанһыҙ баҫтырыла
|итог = Ихтилал ҡанһыҙ баҫтырыла
|противник1 = {{Флагификация|Российская империя}}
|противник1 = {{Флагификация|Рәсәй империяһы}}
|противник2 = [[Пугачёв, Емельян Иванович|Е. И. Пугачёв]] ғәскәрҙәре
|противник2 = Е. И. Пугачёв ғәскәрҙәре
|командир1 = З. Г. Чернышёв, Г. А. Потёмкин, Ф. Ю. Фрейман, [[Кар, Василий Алексеевич|В. А. Кар]], [[Бибиков, Александр Ильич|А. И. Бибиков]], [[Панин, Пётр Иванович|П. И. Панин]], [[Михельсон, Иван Иванович|И. И. Михельсон]], Ф. Ф. Щербатов, П. М. Голицын һ.б.
|командир1 = З. Г. Чернышёв, Г. А. Потёмкин, Ф. Ю. Фрейман, В. А. Кар, А. И. Бибиков, П. И. Панин, И. И. Михельсон, Ф. Ф. Щербатов, П. М. Голицын һ. б.
|командир2 = [[Пугачёв, Емельян Иванович|Е. И. Пугачёв]], [[Зарубин, Иван Никифорович|И. Н. Зарубин]], [[Кинйә Арыҫланов]], [[Баҙарғол Юнаев]], [[Ҡаранай Моратов]], [[Салауат Юлаев]], [[Ҡаскын Һамаров]], [[Юлай Аҙналин]], [[Юламан Ҡушаев]], [[Байым Кыҙраев]] һ.б.
|командир2 = Е. И. Пугачёв, И. Н. Зарубин, [[Кинйә Арыҫланов]], [[Баҙарғол Юнаев]], [[Ҡаранай Моратов]], [[Салауат Юлаев]], [[Ҡаскын Һамаров]], [[Юлай Аҙналин]], [[Юламан Ҡушаев]], [[Байым Кыҙраев]] һ. б.
|силы1 =
|силы1 =
|силы2 =
|силы2 =

11:11, 1 апрель 2017 өлгөһө

Башҡорт ихтилалы 1773—1775
Дата

17731775

Урыны

Осин даруғаһы, Нуғай даруғаһыһәм Себер даруғаһы биләмәләрендә

Сәбәбе

башҡорттарҙың ер хоҡуҡтарын боҙоу, көсләп суҡындырыу, һалым күләмен арттырыу һ. б.

Нәтижә

Ихтилал ҡанһыҙ баҫтырыла

Ҡаршы тороусылар

Рәсәй империяһы Рәсәй империяһы

Е. И. Пугачёв ғәскәрҙәре

Командирҙар

З. Г. Чернышёв, Г. А. Потёмкин, Ф. Ю. Фрейман, В. А. Кар, А. И. Бибиков, П. И. Панин, И. И. Михельсон, Ф. Ф. Щербатов, П. М. Голицын һ. б.

Е. И. Пугачёв, И. Н. Зарубин, Кинйә Арыҫланов, Баҙарғол Юнаев, Ҡаранай Моратов, Салауат Юлаев, Ҡаскын Һамаров, Юлай Аҙналин, Юламан Ҡушаев, Байым Кыҙраев һ. б.

Башҡортостандағы 1773—1775 йылғы Крәҫтиәндәр һуғышы — Тарихи Башҡортостан биләмәһендә үҙен император Пётр III тип танытҡан Е. И. Пугачёватың өндәмәләре, күрһәтмәләре һәм манифестарына ҡушылып баш күтәргән Яйыҡ казаҡтары һәм башҡорттарҙың, мишәрҙәрҙең, татарҙарҙың, казактарҙың, хөкүмәт крәҫтиәндәренең, крепостной крәҫтиәндәрҙең, завод крәҫтиәндәренең ихтилалы. Башҡортостан биләмәләрендә ихтилал, унда ҡатнашыусыларҙың төркөмдәренә ҡарап, төрлө характерҙа: крәҫтиәндәр өсөн — антифеодаль, башҡорттар һәм башҡа урыҫ булмаған халыҡтар өсөн — милли азатлыҡ характерын йөрөтә.

Башҡортостан ихтилал алдынан

1773 йылдың көҙөндә Польшанан Ф. Ю. Фрейманға буйһонған башҡорт атлылары ҡайтарыла, һәм, күп тә үтмәй, улар тулыһынса тип әйтерлек, Пугачев яғына күсәләр[1].

Ихтилалдың башланыуы

Һуғыштың башланғыс этабының картаһы

Өфөнө ҡамау

Ҡалып:Заготовка раздела

Кама буйы ихтилалы

Ҡалып:Заготовка раздела

Крәҫтиәндәр һуғышының икенсе этабының картаһы

Пермь провинцияһындағы ихтилал

Ҡалып:Заготовка раздела

Әҙәбиәт

Иҫкәрмәләр

Һылтанмалар

Ҡалып:Восстание Пугачёва