Йыһанов Рәшит Рәхим улы: өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
викилаштырыу, күренеште төҙәтеү, стилде төҙәтеү, аныҡлаштырыу
5 юл: 5 юл:
|Полное имя =
|Полное имя =
|Дата рождения = 28.6.1952
|Дата рождения = 28.6.1952
|Место рождения = [[Өфө]] ҡалаһы, [[Башҡорт АССР-ы]], [[СССР]]
|Место рождения = [[СССР]], [[Башҡорт АССР-ы]] {{ТУ|Өфө}} ҡалаһы
|Дата смерти =
|Дата смерти =
|Место смерти =
|Место смерти =
|Страна = {{Флагификация|Россия}}<br />
|Страна = {{Флагификация|СССР}}<br>{{Флагификация|Россия}}
|Профессии = композитор
|Профессии = композитор
|Певческий голос =
|Певческий голос =
|Жанры =
|Жанры =
|Сотрудничество = [[Заһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт академияһы]]
|Сотрудничество = [[Заһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты]]
|Награды = Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре ([[1990]])
|Награды = Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре ([[1990]])
Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре ([[2008]])
[[Рәсәй Федерацияһы]]ның атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре ([[2008]])

|Викисклад =
|Викисклад =
}}
}}

'''Йыһанов Рәшит Рәхим улы''' ([[1952 йыл|1952 йылдың]] [[28 июнь|28 июнендә]] тыуған) — композитор. [[Башҡорт АССР-ы]]<nowiki/>ның атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1990). [[Рәсәй Федерацияһы]]ның атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2008). Композиторҙар союзы ағзаһы (1989).
'''Йыһанов Рәшит Рәхим улы''' ([[28 июнь]] [[1952]]) — композитор. 1977—2012 йылдарҙа [[Заһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты]] уҡытыусыһы, профессор (1997) [[Башҡорт АССР-ы]]ның (1990) һәм [[Рәсәй Федерацияһы]]ның (2008) атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре. 1989 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы.


== Тормош юлы ==
== Тормош юлы ==
Рәшит Рәхим улы Йыһанов 1952 йылдың 28 июнендә Өфө ҡалаһында балетмейстер Рәхим Фәиз улы Йыһанов ғаиләһендә донъяға килә.
Рәшит Рәхим улы Йыһанов 1952 йылдың 28 июнендә Өфө ҡалаһында балетмейстер Рәхим Фәиз улы Йыһанов ғаиләһендә тыуған.


Рәшит Йыһанов Киев консерваторияһының композитор бүлегендә уҡый. 1977 йылда [[Өфө дәүләт сәнғәт институты]]н тамамлай. (З.Ғ.Исмәғилев класы).
Рәшит Йыһанов Киев консерваторияһының композитор бүлегендә уҡый. 1977 йылда [[Өфө дәүләт сәнғәт институты]]н тамамлай. (З.Ғ.Исмәғилев класы).
46 юл: 46 юл:


== Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре ==
== Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре ==
Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1990).
* Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1990).
* Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2008).

Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2008).


== Әҙәбиәт ==
== Әҙәбиәт ==
Давыдова Э.М. Творчество Р. Зиганова // Башкортостан Ҡызы. 1992. №12
Давыдова Э. М. Творчество Р. Зиганова // Башкортостан Ҡызы. 1992. № 12


Юнысова Г.А. Яны йырҙар // Башкортостан Ҡызы. 1995.
Юнысова Г. А. Яны йырҙар // Башкортостан Ҡызы. 1995.


Зинатшина Н.В. Творческий путь Рашита Зиганова// БашҠортостан. 1982. №11
Зинатшина Н. В. Творческий путь Рашита Зиганова// БашҠортостан. 1982. № 11


Зиновьева Т.С. Музыкальный дебют // Китап - Уфа, 1995.
Зиновьева Т. С. Музыкальный дебют // Китап — Уфа, 1995.


II Международный фестиваль Европа-Азия // Буклет Изд. СК РТ - Казань, 1996.
II Международный фестиваль Европа-Азия // Буклет Изд. СК РТ — Казань, 1996.


Скурко Е.Р. Композиторы и музыковеды Башкортостана // Китап - Уфа, 2002.-240с.
Скурко Е. Р. Композиторы и музыковеды Башкортостана // Китап — Уфа, 2002.-240с.


Р. Зиганов. Багатели для фортепиано // Изд. Советский Композитор, М., 1983.
Р. Зиганов. Багатели для фортепиано // Изд. Советский Композитор, М., 1983.


Р. Зиганов. Поэма для валторны и фортепиано // Изд. Мин.культ. РБ - Уфа, 1991.
Р. Зиганов. Поэма для валторны и фортепиано // Изд. Мин.культ. РБ — Уфа, 1991.


Р. Зиганов. Сонаты для фортепиано // Изд. «Ижад» Уфа, 1992.
Р. Зиганов. Сонаты для фортепиано // Изд. «Ижад» Уфа, 1992.


Р. Зиганов. Родина у всех одна // Песни для детей Башкнигоиздат. - Уфа, 1993.
Р. Зиганов. Родина у всех одна // Песни для детей Башкнигоиздат. — Уфа, 1993.


Р. Зиганов. Эстрадные песни // Башкнигоиздат. - Уфа, 1985.
Р. Зиганов. Эстрадные песни // Башкнигоиздат. — Уфа, 1985.


== Һылтанмалар ==
== Һылтанмалар ==
* {{Cite web|title=Зиганов Рашит Рахимович|url=http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/info/2-statya/14231-ziganov-rashit-rakhimovich|author=Т. С. Зиновьева|publisher=[[ГАУН РБ «Башкирская энциклопедия»]]|date=2013|accessdate=2017-04-04}}
* {{Cite web|title=Зиганов Рашит Рахимович|url=http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/info/2-statya/14231-ziganov-rashit-rakhimovich|author=Т. С. Зиновьева|publisher=[[ГАУН РБ «Башкирская энциклопедия»]]|date=2013|accessdate=2017-04-04}}


* [http://www.bashinform.ru/news/472877/ Рашит Зиганов маэстро симфоний и сонат (К 60-летию композитора)]
* [http://www.bashinform.ru/news/472877/ Рашит Зиганов — маэстро симфоний и сонат (К 60-летию композитора)]


* [http://rziganov.narod.ru/ Зиганов Рашит Рахимович]
* [http://rziganov.narod.ru/ Зиганов Рашит Рахимович]

18:36, 26 июнь 2017 өлгөһө

Йыһанов Рәшит Рәхим улы
Төп мәғлүмәт
Тыуған

28 июнь 1952({{padleft:1952|4|0}}-{{padleft:6|2|0}}-{{padleft:28|2|0}}) (71 йәш)

Тыуған урыны

СССР, Башҡорт АССР-ы Өфө ҡалаһы

Ил

Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР
Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы

Һөнәрҙәре

композитор

Хеҙмәттәшлек

Заһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты

Наградалар

Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1990) Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2008)

 Аудио, фото, видео Викимилектә

Йыһанов Рәшит Рәхим улы (28 июнь 1952) — композитор. 1977—2012 йылдарҙа Заһир Исмәғилев исемендәге Өфө дәүләт сәнғәт институты уҡытыусыһы, профессор (1997) Башҡорт АССР-ының (1990) һәм Рәсәй Федерацияһының (2008) атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре. 1989 йылдан СССР Композиторҙар союзы ағзаһы.

Тормош юлы

Рәшит Рәхим улы Йыһанов 1952 йылдың 28 июнендә Өфө ҡалаһында балетмейстер Рәхим Фәиз улы Йыһанов ғаиләһендә тыуған.

Рәшит Йыһанов Киев консерваторияһының композитор бүлегендә уҡый. 1977 йылда Өфө дәүләт сәнғәт институтын тамамлай. (З.Ғ.Исмәғилев класы).

Сәнғәт институтын тамамлағандан һуң, Рәшит Йыһанов 2012 йылға тиклем Өфө дәүләт сәнғәт академияһында уҡыта. 1995—2001 йылдарҙа — композиция кафедраһы мөдире. 1992—1995 йылдарҙа — Рәсәй Федерацияһының Композиторҙар союзы Музыка фондының Башҡортостан бүлексәһе директоры, 1992—2000 йылдарҙа — Башҡортостан Республикаһының Композиторҙар союзы рәйесе урынбаҫары.

Йыһанов Рәшит Рәхим улы — Өфө дәүләт нефть университетының «Шаян», «Альтарес» (1978—1982) Башҡорт дәүләт педагогика институтының «Инйәр» (1982—1995) музыкаль төркөмдәренең, «Нефтсе» мәҙәниәт һарайының «Ufa» рок-төркөмөнөң ойоштороусыһы һәм художество етәксеһе.


Концерт менән Рәсәй ҡалаларында, Германия, Голландия, Бельгия, Австрия, Англияла сығыш яһаған.

Ижады

Рәшит Йыһанов — «Алһыу сәскә» (Аленький цветочек, 2003; С. Т. Аксаковтың шул уҡ исемле әкиәте буйынса, И. Х. Хәбиров либреттоһы), «Ут» («Огонь», 1998; Әнғәм Атнабаевтың шул уҡ исемле драмаһы буйынса И. Х. Хәбиров либреттоһы) балеттары, «Ҡара һыуҙар» (1977, Мостай Кәримдең «Ҡара һыуҙар» поэмаһы буйынса) оратория-балеты авторы.

Поэма (1980), 6 симфония (1-сеһе, 1987; 2-сеһе, «Иман символдары» — «Символы веры», 1996; 3-сөһө, «Дала әреме» — «Полынь степная», 1998; 4-сеһе, «Салауат Юлаевҡа гимн» — «Гимн Салавату Юлаеву», 2003; 5-сеһе, «Һуғышҡа ҡаршы» — «Антивоенный», 2006; 6-сыһы, 2011), «Баяс» (1998).

Радик Гәрәев иҫтәлегенә орган менән оркестр өсөн концерт дилогияһы (1997), фортепиано менән оркестр өсөн (1999); кларнет, фагот, валторна һәм симфоник оркестр өсөн «Рагавардхана» (2002); валторна һәм оркестр өсөн (2004), һуҡма музыка ҡоралдары менән оркестр өсөн «Timpanorama»(2005) һәм башҡалар.

Салауат Юлаев шиғырҙарына «Тыуған Уралым» (1996) хор поэмаһы, А. А. Блоктың «Скифтар» (1992, башҡорт теленә Р. Ф. Мифтахов тәржемәһе) хор циклы.

М.Ғәли, Мифтахов шиғырҙарына вокаль циклдар, С. Ш. Поварисовтың «Ауылымдың айлы кистәре» Р. Х. Ниғмәтуллиндың «Умырҙая», Г. Юнысованың «Әсәй» һ.б. шиғырҙарына йырҙар.

Камера-инструменталь әҫәрҙәре: кларнет һәм фортепиано өсөн 2 соната (1977, 2006), флейта һәм фортепиано өсөн 2 соната (1977, 2006), скрипка һәм фортепиано өсөн 4 соната (1995, 2005, 2010, 2012), тынлы, һуҡма музыка ҡоралдары һәм фортепиано өсөн квинтет (1980), 1-се ҡыллы квартет (1995) һәм башҡалар.

Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре

  • Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (1990).
  • Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре (2008).

Әҙәбиәт

Давыдова Э. М. Творчество Р. Зиганова // Башкортостан Ҡызы. 1992. № 12

Юнысова Г. А. Яны йырҙар // Башкортостан Ҡызы. 1995.

Зинатшина Н. В. Творческий путь Рашита Зиганова// БашҠортостан. 1982. № 11

Зиновьева Т. С. Музыкальный дебют // Китап — Уфа, 1995.

II Международный фестиваль Европа-Азия // Буклет Изд. СК РТ — Казань, 1996.

Скурко Е. Р. Композиторы и музыковеды Башкортостана // Китап — Уфа, 2002.-240с.

Р. Зиганов. Багатели для фортепиано // Изд. Советский Композитор, М., 1983.

Р. Зиганов. Поэма для валторны и фортепиано // Изд. Мин.культ. РБ — Уфа, 1991.

Р. Зиганов. Сонаты для фортепиано // Изд. «Ижад» Уфа, 1992.

Р. Зиганов. Родина у всех одна // Песни для детей Башкнигоиздат. — Уфа, 1993.

Р. Зиганов. Эстрадные песни // Башкнигоиздат. — Уфа, 1985.

Һылтанмалар