Тәңкә ҡанатлылар: өлгөләр араһындағы айырма
Ардах18 (фекер алышыу | өлөш) әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Һәҙиә (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
30 юл: | 30 юл: | ||
'''Тәңкә ҡанатлылар''', йәки '''күбәләктәр''', ''көйәләр'' ({{btname|Lepidóptera|[[Linnaeus]], [[1758]]}} от {{lang-grc|λεπίς}}, [[эйәлек килеш]] {{lang-grc2|λεπίδος}} — тәңкә һәм {{lang-grc2|πτερόν}} — ҡанат) — [[бөжәктәр]] [[Отряд (биология)|отряды]], айырып торған үҙенсәлектәренән — алғы һәм артҡы |
'''Тәңкә ҡанатлылар''', йәки '''күбәләктәр''', ''көйәләр'' ({{btname|Lepidóptera|[[Linnaeus]], [[1758]]}} от {{lang-grc|λεπίς}}, [[эйәлек килеш]] {{lang-grc2|λεπίδος}} — тәңкә һәм {{lang-grc2|πτερόν}} — ҡанат) — [[бөжәктәр]] [[Отряд (биология)|отряды]], айырып торған үҙенсәлектәренән — алғы һәм артҡы ҡанаттарында ҡуйы хитин «тәңкәләр»(яҫмаҡ төктәр)) булыуы. Күпселек төрҙәренә һура торған томшоҡтар хас. Ҡанаттарының рәүеше һәм ҙурлығы төрлөсә: 2 мм-ҙан<ref>Каабак Л. Бабочки-чемпионы // Наука и жизнь : жукрнал. — Москва, 2002. — В. 1. — № 7.</ref> 30 см-ға тиклем<ref>Каабак Л. Бабочки-чемпионы // Наука и жизнь : жукрнал. — Москва, 2002. — В. 1. — № 7.</ref>. |
||
Тулы әүерелеү осоронда ошондай стадиялар: күкәй, ҡарышлауыҡ, ҡурсаҡ һәм имаго. Ҡарышлауыҡ селәүсен һынлыраҡ, ҡорһағында ҡыҫҡа тәпәйҙәр, ҡаты башлы, ауыҙы кимереүгә яраҡлашҡан, ебәк сығара торған парлы биҙе була, уның бүлентеләре һауала ебәккә әүерелә<ref name="Герасимов">{{книга|автор=Герасимов А. М.|часть=|заглавие=Гусеницы|оригинал=|ссылка=|ответственный=|издание=2-е|место=Москва, Ленинград|издательство=Издательство академии наук|год =1952|том=1|страницы=|страниц=|серия=Фауна СССР|isbn=|тираж=}}</ref>. |
|||
Тәңкә ҡанатлыларҙың һөлдәләре |
Тәңкә ҡанатлыларҙың һөлдәләре юр осоронан осрай, хәҙерге заманда [[бөжәктәр]] [[Биологик төр|төрҙәре]] араһында иң киң таралғандар — [[Отряд (биология)|отрядта]] 157 000 [[Биологик төр|төрҙән]] артығыраҡ<ref> Van Nieukerken, Erik J., Lauri Kaila, Ian J. Kitching, Niels P. Kristensen et all Order Lepidoptera Linnaeus, 1758. (англ.) // In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness. — Zootaxa. — Magnolia Press, 2011. — Т. 3148. — С. 212—221. — ISSN 1175-5326</ref>. [[Антарктида]]нан башҡа континенттарҙа осрай. |
||
[[Энтомология]] тәңкә ҡанатлыларҙы өйрәнгән фән ''' |
[[Энтомология]] тәңкә ҡанатлыларҙы өйрәнгән фән '''лепидоптерология''' тип атала. |
||
== Иҫкәрмәләр == |
== Иҫкәрмәләр == |
08:08, 28 июнь 2017 өлгөһө
- Күбәләк бите бында йүнәтелә. Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Күбәләк (мәғәнәләр).
Тәңкә ҡанатлылар | |||||||||||||||||||||||||||||||
Махаон | |||||||||||||||||||||||||||||||
Фәнни классификация | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
арауыҡтағы ранг
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Халыҡ-ара фәнни исеме | |||||||||||||||||||||||||||||||
Подотряды | |||||||||||||||||||||||||||||||
Геохронология
| |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Тәңкә ҡанатлылар, йәки күбәләктәр, көйәләр (Lepidóptera Linnaeus, 1758 от бор. грек. λεπίς, эйәлек килеш λεπίδος — тәңкә һәм πτερόν — ҡанат) — бөжәктәр отряды, айырып торған үҙенсәлектәренән — алғы һәм артҡы ҡанаттарында ҡуйы хитин «тәңкәләр»(яҫмаҡ төктәр)) булыуы. Күпселек төрҙәренә һура торған томшоҡтар хас. Ҡанаттарының рәүеше һәм ҙурлығы төрлөсә: 2 мм-ҙан[1] 30 см-ға тиклем[2].
Тулы әүерелеү осоронда ошондай стадиялар: күкәй, ҡарышлауыҡ, ҡурсаҡ һәм имаго. Ҡарышлауыҡ селәүсен һынлыраҡ, ҡорһағында ҡыҫҡа тәпәйҙәр, ҡаты башлы, ауыҙы кимереүгә яраҡлашҡан, ебәк сығара торған парлы биҙе була, уның бүлентеләре һауала ебәккә әүерелә[3].
Тәңкә ҡанатлыларҙың һөлдәләре юр осоронан осрай, хәҙерге заманда бөжәктәр төрҙәре араһында иң киң таралғандар — отрядта 157 000 төрҙән артығыраҡ[4]. Антарктиданан башҡа континенттарҙа осрай.
Энтомология тәңкә ҡанатлыларҙы өйрәнгән фән лепидоптерология тип атала.
Иҫкәрмәләр
- ↑ Каабак Л. Бабочки-чемпионы // Наука и жизнь : жукрнал. — Москва, 2002. — В. 1. — № 7.
- ↑ Каабак Л. Бабочки-чемпионы // Наука и жизнь : жукрнал. — Москва, 2002. — В. 1. — № 7.
- ↑ Герасимов А. М. Гусеницы. — 2-е. — Москва, Ленинград: Издательство академии наук, 1952. — Т. 1. — (Фауна СССР).
- ↑ Van Nieukerken, Erik J., Lauri Kaila, Ian J. Kitching, Niels P. Kristensen et all Order Lepidoptera Linnaeus, 1758. (англ.) // In: Zhang, Z.-Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness. — Zootaxa. — Magnolia Press, 2011. — Т. 3148. — С. 212—221. — ISSN 1175-5326
Һылтанмалар
- Бабочки Европы . Архивировано 26 ноябрь 2012 года. (инг.) (нем.) (пол.) (рус.)
- Галерея лепидоптерологов России и сопредельных стран . Архивировано 26 ноябрь 2012 года. (рус.)