Дыуан кантоны: өлгөләр араһындағы айырма

Дыуан кантоны
	Дыуан кантоны
Ил	Башҡортостан автономияһы; Башҡортостан АССР-ы
Үҙәге	Арҡауыл
Ойошторолған	1917/1919
Берләштерә	Балаҡатай,; Дыуан-Мәсетле,; Ибрай,; Ҡалмаҡол,; Мырҙалар,; Нәсибаш,; Түбәнге Ҡыйғы,; Үрге Ҡыйғы,; Һикәяҙ; һәм 2-се Әйле улустары
Рәсми телдәр	башҡорт теле

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

08:23, 19 сентябрь 2018 өлгөһө

Дыуан кантоны (рус. Дуванский кантон) — Башҡортостан кантоны.

Административ үҙәге — Арҡауыл ауылы.

Тарихы

1917 йылдың декабрендә III Бөтә башҡорт ойоштороу ҡоролтайы «Башҡортостандың автономиялы идараһы тураһында» ҡарарын ҡабул итә, уға ярашлы Башҡортостан мөхтәриәте туғыҙ кантондан тора: Барын-Табын, Бөрйән-Түңгәүер, Ете ырыу, Иҫкен-Ҡатай, Ҡыпсаҡ, Ҡыуаҡан, Тамъян, Туҡ-Соран һәм Үҫәргән^[1]^[2]. 1919 йылдың башына ҡарата Башҡортостан мөхтәриәте 13 кантондан тора: Арғаяш, Бөрйән-Түңгәүер, Дыуан, Ете ырыу, Көҙәй, Ҡошсо, Ҡыпсаҡ, Табын, Тамъян-Ҡатай, Туҡ-Соран, Үҫәргән, Юрматы һәм Ялан^[3].

1919 йылдың 20 мартындағы «Үҙәк Совет власы менән Башҡорт хөкүмәте араһында Башҡорт совет автономияһы тураһында килешеү»гә ярашлы республика территорияһы 13 кантондан тора, уның араһында Дыуан кантоны ла була.

1919 йылдың сентябрендә бөтөрөлә, территорияһы Дыуан-Ҡошсо кантоны составына инә.

Халҡы

География

Төньяҡта — Ҡошсо кантоны, көнсығышта — Красноуфимск өйәҙе, көньяҡта — Златоуст өйәҙе, Көҙәй кантоны, көнбайышта Бөрө өйәҙе, Златоуст өйәҙе, Көҙәй кантоны менән сиктәш була.

Шулай уҡ ҡарағыҙ

Иҫкәрмәләр

↑ История башкирского народа: в 7 т./ гл. ред. М. М. Кульшарипов; Ин-т истории, языка и литературы УНЦ РАН. — Уфа: Гилем, 2010. — Т. V. — С. 128. — 468 с.
↑ Әсфәндиәров Ә. З. Кантон // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.
↑ Азнагулов В. Г., Хамитова З. Г. Парламентаризм в Башкортостане: история и современность. — Уфа: ГРИ «Башкортостан», 2005. — С. 72. — 304 с.

Һылтанмалар

Нуғаева Ф. Ғ. Дыуан кантоны // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[1] История башкирского народа: в 7 т./ гл. ред. М. М. Кульшарипов; Ин-т истории, языка и литературы УНЦ РАН. — Уфа: Гилем, 2010. — Т. V. — С. 128. — 468 с.

[2] Әсфәндиәров Ә. З. Кантон // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[3] Азнагулов В. Г., Хамитова З. Г. Парламентаризм в Башкортостане: история и современность. — Уфа: ГРИ «Башкортостан», 2005. — С. 72. — 304 с.

[1]

[2]

[3]

@@ 10 юл: / 10 юл: @@
  | башлыҡ төҫө =9
  | бүлек төҫө  =4
- | тасуирлама1 =Ил  | мәғлүмәт1 = [[Файл:Флаг Башкурдистана.png|22px|border]] [[Бәләкәй Башҡортостан]]<br />[[Башҡорт АССР-ы]]
+ | тасуирлама1 =Ил  | мәғлүмәт1 = [[Файл:Флаг Башкурдистана.png|22px|border]] [[Башҡортостан автономияһы]]<br />[[Башҡортостан АССР-ы]]
  | тасуирлама2 =Үҙәге  | мәғлүмәт2 = [[Арҡауыл (Салауат районы)|Арҡауыл]]
  | тасуирлама3 =Инеү | мәғлүмәт3 =
- | тасуирлама4 =Ойошторолған | мәғлүмәт4 = [[1919]] йылда [[20 март]]ында
+ | тасуирлама4 =Ойошторолған | мәғлүмәт4 = 1917/1919
  | тасуирлама5 =Майҙаны | мәғлүмәт5 =
  | тасуирлама6 = Халҡы | мәғлүмәт6 =
@@ 44 юл: / 44 юл: @@
 }}
-'''Дыуан кантоны''' ({{lang-ru|Дуванский кантон}}) — [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Башҡорт Автономиялы Республикаһы]]на ингән башҡорт милли кантоны.
+'''Дыуан кантоны''' ({{lang-ru|Дуванский кантон}}) — Башҡортостан кантоны.
 Административ үҙәге — [[Арҡауыл (Салауат районы)|Арҡауыл]] ауылы.
-== Тарих ==
+== Тарихы ==
+йылдың декабрендә [[Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары|III Бөтә башҡорт ойоштороу ҡоролтайы]] «Башҡортостандың автономиялы идараһы тураһында» ҡарарын ҡабул итә, уға ярашлы [[Башҡортостан мөхтәриәте]] туғыҙ кантондан тора: [[Арғаяш кантоны|Барын-Табын]], [[Бөрйән-Түңгәүер кантоны|Бөрйән-Түңгәүер]], [[Ете ырыу кантоны|Ете ырыу]], [[Ялан кантоны|Иҫкен-Ҡатай]], [[Ҡыпсаҡ кантоны|Ҡыпсаҡ]], Ҡыуаҡан, Тамъян, [[Туҡ-Соран кантоны|Туҡ-Соран]] һәм [[Үҫәргән кантоны|Үҫәргән]]<ref>{{книга
-[[1919]] йылда [[20 март]]ында АСБР составында ойошторола. Кантон составына [[Златоуст өйәҙе]]нең 10 улусы (Балаҡатай, Дыуан-Мәсетле, Ибрай, Ҡалмаҡол, Мырҙалар, Нәсибаш, Түбәнге Ҡыйғы, Үрге Ҡыйғы, Һикәяҙ һәм 2-се Әйле) инә. Административ үҙәге  — Арҡауыл ауылы (хәҙәрге [[Салауат районы]]). 3-сө [[Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы|Бөтә башҡорт ҡоролтайы]] (1917 йылда декабрҙә) ҡарары менән автономиялы Башҡортостан территорияһы 9 кантон һәм 73 улусҡа бүленә. [[1919]] йылда [[20 март]]ында ҡул ҡуйылған Үҙәк Совет власы менән [[Башҡорт хөкүмәте]] араһында Башҡорт Совет автономияһы тураһында килешеүгә ярашлы, республикаһы территорияһы 13 кантон ([[Арғаяш кантоны]], [[Бөрйән-Түңгәүер кантоны]], Дыуан кантоны, [[Ете ырыу кантоны]], [[Көҙәй кантоны]],[[Ҡошсы кантоны]], [[Ҡыпсаҡ кантоны]], [[Табын кантоны]], [[Тамьян-Ҡатай кантоны]], Туҡ-Соран кантоны, [[Үҫәргән кантоны]], [[Юрматы кантоны]],[[Ялан кантоны]]) һәм 135 улустан тора. 1919 йылда сентябрҙә бөтөрөлә, территорияһы [[Дыуан-Ҡошсо кантоны]] составына инә.
+ |автор         =
+ |заглавие      = История башкирского народа: в 7 т./ гл. ред. М. М. Кульшарипов; Ин-т истории, языка и литературы УНЦ РАН
+ |ссылка        =
+ |ответственный =
+ |место         = Уфа
+ |издательство  = Гилем
+ |год           = 2010
+ |том           = V
+ |страниц       = 468
+ |страницы      = 128
+ |isbn          =
+}}
+</ref><ref>{{БЭ|6580|Кантон|автор=[[Әсфәндиәров Әнүәр Закир улы|Әсфәндиәров Ә. З.]]}}</ref>. 1919 йылдың башына ҡарата Башҡортостан мөхтәриәте 13 кантондан тора: [[Арғаяш кантоны|Арғаяш]], [[Бөрйән-Түңгәүер кантоны|Бөрйән-Түңгәүер]], Дыуан, [[Ете ырыу кантоны|Ете ырыу]], [[Көҙәй кантоны|Көҙәй]], [[Ҡошсо кантоны|Ҡошсо]], [[Ҡыпсаҡ кантоны|Ҡыпсаҡ]], [[Табын кантоны|Табын]], [[Тамъян-Ҡатай кантоны|Тамъян-Ҡатай]], [[Туҡ-Соран кантоны|Туҡ-Соран]], [[Үҫәргән кантоны|Үҫәргән]], [[Юрматы кантоны|Юрматы]] һәм [[Ялан кантоны|Ялан]]<ref>{{книга
+ |автор         = Азнагулов В. Г., Хамитова З. Г.
+ |заглавие      = Парламентаризм в Башкортостане: история и современность
+ |ссылка        = http://www.gsrb.ru/ru/about_parliament/history/parlament_tom_1-1.pdf
+ |ответственный =
+ |место         = Уфа
+ |издательство  = ГРИ «Башкортостан»
+ |год           = 2005
+ |том           =
+ |страниц       = 304
+ |страницы      = 72
+ |isbn          =
+}}</ref>.
+[[1919]] йылдың [[20 март]]ындағы «[[Үҙәк Совет власы менән Башҡорт хөкүмәте араһында Башҡорт совет автономияһы тураһында килешеү]]»гә ярашлы республика территорияһы 13 кантондан тора, уның араһында Дыуан кантоны ла була.
+йылдың сентябрендә бөтөрөлә, территорияһы [[Дыуан-Ҡошсо кантоны]] составына инә.
 == Халҡы ==
-[[Рәсем:Bashkiria maps 1920.jpg|thumb|Бәләкәй Башҡортостан 1920]]
+[[Рәсем:Bashkiria maps 1920.jpg|thumb|Башҡортостан кантондары, 1920 йыл]]
 == География ==
@@ 58 юл: / 87 юл: @@
 == Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
-* [[Башҡортостан Республикаһы|Башҡортостан]]
+* [[Башҡортостан автономияһы]]
-* [[Башҡорттар]]
-* [[Бәләкәй Башҡортостан]]
-* [[Оло Башҡортостан]]
 * [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы]]
-* [[Арғаяш милли округы]]
-* [[Өфө губернаһы]]
-* [[Ырымбур губернаһы]]
-* [[Кантон идараһы Башҡортостанда]]
-== Һылтанмалар ==
-* [http://башкирская-энциклопедия.рф/index.php/read/8-statya/5843-dyuan-kantony/ Башҡорт Энциклопедияһы, Дыуан кантоны]
 == Иҫкәрмәләр ==
+{{иҫкәрмәләр}}
-<references/>
-== Әҙәбиәт ==
+== Һылтанмалар ==
+* {{БЭ|5843|автор=Нуғаева Ф. Ғ.}}
 {{Башҡортостан кантондары}}