Яҡын Көнсығыш Антантаһы — версиялар араһындағы айырма

'''Яҡын Көнсығыш Антантаһы''', йәки '''Саадабад  пакты''' (Саадабад договоры, {{lang-fr|Traité de Sa'dabad}}Traité de Sa'dabad, [[Инглиз теле{{lang-en|англ.]] Treaty of Saadabad}}, {{lang-tr|Sadabat Paktı}}Sadabat Paktı, {{lang-fa|پیمان سعدآباد}} پیمان سعدآباد {{lang-fa|پیمان سعدآباد}}) — группировка государств в составе [[Иран]], [[Төркиә]], [[Афғанстан]] һәм [[Ираҡ|Ираҡтан]]тан торған  һәм [[1937 йылдыңйыл]]дың  [[8 июль|8 июлендә]] Саадабад пактын  төҙөү һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килгән дәүләттәр төркөмө. 

Пакт төҙөүгә [[Бөйөк Британия]] этәргес бирә, инглиз дипломатияһы  [[Яҡын Көнсығыш|Яҡын]] һәм [[Урта Көнсығыш|Урта Көнсығышта]]та  нығынырға һәм был яңы төркөмдө   [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|СССР]]-ға ҡаршы сәйәсәтендә, шулай уҡ төбәктөбәктәге илдәрендәилдәрҙә [[Германия]] менән [[Италия|Италияның]]ның әүҙемләшеүенә ҡаршы файҙаланырға тырыша. Бынан тыш, договорҙағы дүрт илдең өсөһө дөйөм көс менән Ираҡтағы, Ирандағы һәм Төркиәләге   [[Курдтар|курд]]  сепаратизмына ҡаршы көрәшергә йыйына.  1927—1931 йылдарҙа Төркиәнең көнсығышында  Арарат  Республикаһы тигән бойондороҡһоҙ курд дәүләте төҙөргә ынтылыш була.

Пактҡа ҡул ҡуйыу   Ираҡта милләте буйынса [[Төркиә төркмәндәре|төрөк төркмәне]] булған Хикмәт Сөләймәндең  һул ҡарашлы хәрби хөкүмәте идаралығы осорона тап килә. Сөләймән власҡа курд милләтсеһе Бәкер Сидки ойошторған түңкәрелеш һөҙөмтәһендә килә, әммә Ираҡҡа 1936—1937 йылдарҙа ғәмәлдә Сидки идара итә. Сөләймәндең хөкүмәте Ираҡ тарихында ғәрәп милләтселеген таратыу менән шөғөлләнмәгән беренсе хөкүмәт була, ул «милли-демократик реформа»ны яҡлай, шунлыҡтан Ираҡтың ғәрәп булмаған көнсығыш күршеләре менән  дипломатик бәйләнештәр урынлаштырырға тырыша.  [[Беренсе донъя һуғышы|Беренсе донъя һуғышында]]нда еңелеүенән саҡ һушына килә башлаған Төркиә лә күршеләре менән дуҫлыҡ эҙләй.