Нахичеван Автономиялы Республикаһы: өлгөләр араһындағы айырма

**Нахчиван Автономиялы Республикаһы**
**Naxçıvan Muxtar Respublikası**
Флаг
	Государственный гимн Нахчиван Автономиялы Республикаһы
Рәсми тел	Әзербайжан
Баш ҡала	Нахчиван
Эре ҡалалар	Нахчиван, Жүлфә, Ордубад
Юғары Мәжлес рәйесе	Талыбов, Васиф Юсиф оглы
Территория; • Бөтәһе	; 5363 км²
Халыҡ; • Һаны (2009); • Халыҡ тығыҙлығы	; 400 000 чел. ; 75 чел./км²
Валюта	Әзербайжан манаты (AZN, код 944)
Интернет-домен	.az
Телефон коды	+994
Сәғәт бүлкәте	0,8

Интерактивная навигация по истории

← Алдағы үҙгәртеү Киләһе үҙгәртеү →

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән

ВизуальВикитекст

Һыҙылған

01:39, 4 июль 2019 өлгөһө

Нахчиван Автономиялы респу́бликаһы (әзерб. Naxçıvan Muxtar Respublikası) — Әзербайжан конституцияһы һәм үҙ конституцияһына ярашлы Әзербайжан Республикаһы составында автоном дәүләт, Әзербайжан Республикаһы эксклавы.

Территорияһы — 5,6 мең км². Халҡы — 400 000 кеше (2009), 99,1 % әзербайжандар^[1]^[2]. Башҡалаһы — Нахичевань ҡалаһы.

Атамаһы

Нахчиван топоним упоминается в Клавдий Птолемей Географияһында "Наксуана" (грек. Ναξουὰνα, ингл. Naxuana) исеме менән телгә алына^[3].

М. Фасмер аңлатыуынса Нахчива́н топонимы әрмән телендәге «Νaχič» шәхси исеменән һәм "avan" — "тораҡ, ауыл" һүҙенән килеп сыҡҡан.^[4] (һуңыраҡ төрки трансформация — Нахичеван йәки Нахчыван (дж → ч). 1990 йылдарҙа урыҫ телле әзербайжан сығанаҡтары һәм Геодези һәм картография буйынса федераль агентлыҡ (Роскартография) Нахчыва́н типонимын ҡуллана башлай. Башҡа сығанаҡтарҙа совет осорондағы Нахичева́нь топонимы ҡулланыла.

География

Кавказ тауының көньяҡ-көнсығыш өлөшөндә урынлашҡан^[5]. 75% тирәһе биләмәләр 1000 метр бейеклектә урынлашҡан. Төньяғында Даралагезский һырта, көнсығышында Зангезур һырты урынлашҡан. Республиканың иң бейек нөктәһе − Капыджик түбәһе, 3904 м^[5]. Көньяҡ-көнбайыш өлөшө Аракс йылғаһы буйлап 600—1000 м бейеклектә ята. Ғинуарҙың уртаса температураһы тигеҙлектә −3 °С һәм тауҙарҙа −14 °С-ҡа тиклем. Июльдә +28 һәм +25 °С (тау түбәләрендә +5 °С). Уртаса яуым-төшөм тигеҙлектә 200 мм һәм тауҙарҙа 600 мм.

Иҫкәрмәләр

↑ Naxçivan Muxtar Respublİkasi | rəsmi portal .
↑ The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan.
↑ Flavius Josephus, William Whiston, Paul L. Maier. The new complete works of Josephus. — Revised and expanded edition. — Kregel Academic, 1999. — P. 56. — 1143 p. — ISBN 0825429242, ISBN 978-0-8254-2924-8.
It is called in Ptolemy Naxuana,..
↑ Фасмер Макс. Этимологический словарь русского языка. — С-П. «Терра», 1996. — Т.3, Стр. 50
↑ ^5,0 ^5,1 Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; БСЭ төшөрмәләре өсөн текст юҡ

Һылтанмалар

	Был ил тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ.

[1] Naxçivan Muxtar Respublİkasi | rəsmi portal .

[2] The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan.

[3] Flavius Josephus, William Whiston, Paul L. Maier. The new complete works of Josephus. — Revised and expanded edition. — Kregel Academic, 1999. — P. 56. — 1143 p. — ISBN 0825429242, ISBN 978-0-8254-2924-8.
It is called in Ptolemy Naxuana,..

[4] Фасмер Макс. Этимологический словарь русского языка. — С-П. «Терра», 1996. — Т.3, Стр. 50

[БСЭ-5] 5,0 ^5,1 Өҙөмтә хатаһы: <ref> тамғаһы дөрөҫ түгел; БСЭ төшөрмәләре өсөн текст юҡ

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ 1 юл: / 1 юл: @@
 {{Дәүләт
  |Статус                  = <!-- танылмаған дәүләттәр һәм автоном территориялар өсөн генә-->
- |Русское название        = Нахчиван Автономиялы Республикаһы
+ |Башҡортса исеме        = Нахчиван Автономиялы Республикаһы
- |Оригинальное название   = ''Naxçıvan Muxtar Respublikası''
+ |Оригиналь исеме   = ''Naxçıvan Muxtar Respublikası''
- |Родительный падеж       = Нахчиван Автономиялы Республикаһы
+ |Эйәлек килеш       = Нахчиван Автономиялы Республикаһы
  |Флаг                    = Flag of Azerbaijan.svg
  |Герб                    = Coat of arms of Azerbaijan.svg
- |Вместо герба            =
+ |Герб урынына            =
  |Девиз                   =
- |Название гимна          =
+ |Гимн исеме          =
  |Аудио                   =
- |Форма правления         =
+ |Идара итеү төрө         =
+ |Дәүләт дине =
- |Государственная религия =
   |lat_dir = N|lat_deg = 39|lat_min = 18|lat_sec = 0
   |lon_dir = E|lon_deg = 45|lon_min = 30|lon_sec = 0
   |region                 = AZ
   |CoordScale             = 1000000
- |На карте                = Azerbaijan-Nakhichevan.png
+ |Картала                = Azerbaijan-Nakhichevan.png
-  |подпись к карте        =
+  |картаға яҙыу        =
- |На карте2               =
+ |Картала2               =
- |Язык              = [[Әзербайжан теле|Әзербайжан]]
+ |Рәсми тел              = [[Әзербайжан теле|Әзербайжан]]
- |Основано/Основана       = [[Нахчиван АССР-ы]]
+ |Нигеҙләнгән/Нигеҙләнгән       = [[Нахчиван АССР-ы]]
 [[9 ноябрь]], [[1924]]
 Нахичеваня Автоном Республикаһы
 [[17 ноябрь]], [[1990]]
+ |Бойондороҡһоҙлок датаһы      =
- |Дата независимости      =
+ |тан бойондороҡһоҙлоҡ        =
- |Независимость от        =
- |Столица                 = [[Нахчиван]]
+ |Баш ҡала                 = [[Нахчиван]]
- |Крупнейшие города       = [[Нахчиван]], [[Жүлфә (Әзербайжан)|Жүлфә]], [[Ордубад]]
+ |Эре ҡалалар       = [[Нахчиван]], [[Жүлфә (Әзербайжан)|Жүлфә]], [[Ордубад]]
- |Должности руководителей = Юғары Мәжлес
+ |Етәкселәрҙең вазифалары = Юғары Мәжлес
 рәйесе
- |Руководители            = [[Талыбов, Васиф Юсиф оглы]]
+ |Етәкселәр            = [[Талыбов, Васиф Юсиф оглы]]
+ |Территория буйынса урыны     =
- |Место по территории     =
- |Территория              = 5363
+ |Территория            = 5363
- |Процент воды            =
+ |% һыу өҫтө            =
- |Этнохороним             =
+ |Этнохороним           =
+  |Халҡы буйынса урыны  =
-  |Место по населению     =
-  |Население              = 400 000
+  |Халыҡ              = 400 000
-  |Год оценки             =
+  |Баһа йылы             =
+  |Иҫәп алыу буйынса халҡы  =
-  |Население по переписи  =
-  |Год переписи           = 2009
+  |Иҫәп алыу йылы           = 2009
-  |Плотность населения    = 75
+  |Халыҡ тығыҙлығы    = 75
+  |Тығыҙлыҡ буйынса урыны     =
-  |Место по плотности     =
- |ВВП (ППС)               =
+ |ЭТП (ҺАМП)               =
+ |ЭТП (ҺАМП)-ны иҫәпләү йылы   =
- |Год расчёта ВВП (ППС)   =
+ |ЭТП (ҺАМП) буйынса урыны      =
- |Место по ВВП (ППС)      =
+ |Йән башына ЭТП (ҺАМП) =
- |ВВП (ППС) на душу населения =
+ |Йән башына ЭТП (ҺАМП) буйынса урыны =
- |Место по ВВП (ППС) на душу населения =
- |ВВП (номинал)             =
+ |ЭТП (номинал)             =
- |Год расчёта ВВП (номинал) =
+ |ЭТП-ны (номинал) иҫәпләү йылы =
- |Место по ВВП (номинал)    =
+ |ЭТП (номинал) буйынса урыны    =
- |ВВП (номинал) на душу населения =
+ |Йән башына ЭТП (номинал) =
- |Место по ВВП (номинал) на душу населения =
+ |Йән башына ЭТП (номинал) буйынса урыны =
- |ИРЧП                    =
+ |КПҮИ                    =
- |Год расчёта ИРЧП        =
+ |КПҮИ-ны иҫәпләү йылы        =
- |Место по ИРЧП           =
+ |КПҮИ буйынса урыны           =
- |Уровень ИРЧП            =
+ |КПҮИ-ны кимәле            =
- |Авиакомпания            =
  |Валюта                  = [[Әзербайжан манаты]]
 ([[ISO 4217|AZN, код 944]])
- |Домен/Домены            = [[.az]]
+ |Домен            = [[.az]]
  |ISO                     =
  |МОК                     =
- |Телефонный код          = 994
+ |Телефон коды          = 994
- |Часовой пояс            = 0,8
+ |Сәғәт бүлкәте            = 0,8
- |Примечания              =
+ |Иҫкәрмәләр              =
-<!-- |Без флага и герба=* -->
+<!-- |Флаг һәм гербһыҙ=* -->
-<!-- |Без гимна=* -->
 }}
@@ 76 юл: / 74 юл: @@
 Нахчиван [[топоним]] упоминается в [[Клавдий Птолемей]] [[География (Птолемей)|Географияһында]] "Наксуана" ({{lang-el|Ναξουὰνα}}, {{lang-en|Naxuana}}) исеме менән телгә алына<ref>{{книга |автор = Flavius Josephus, William Whiston, Paul L. Maier. |заглавие = The new complete works of Josephus |издание = Revised and expanded edition |издательство = Kregel Academic |год = 1999 |pages = 56 |allpages = 1143 |isbn = 0825429242, ISBN 978-0-8254-2924-8 }}<blockquote>It is called in Ptolemy Naxuana,..</blockquote></ref>.
-[[Фасмер, Макс|М. Фасмер]] аңлатыуынса '''Нахчива́н''' топонимы [[әрмән теле]]ндәге «Νaχič» шәхси исеменән һәм "avan" — "тораҡ, ауыл" һүҙенән килеп сыҡҡан. <ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/vasmer/35622/нахичевань ''Фасмер Макс''. Этимологический словарь русского языка. — С-П. «Терра», 1996. — Т.3, Стр. 50]</ref> (һуңыраҡ төрки трансформация — '''Нахичеван''' йәки '''Нахчыван''' (дж → ч).
+[[Фасмер, Макс|М. Фасмер]] аңлатыуынса '''Нахчива́н''' топонимы [[әрмән теле]]ндәге «Νaχič» шәхси исеменән һәм "avan" — "тораҡ, ауыл" һүҙенән килеп сыҡҡан.<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/vasmer/35622/нахичевань ''Фасмер Макс''. Этимологический словарь русского языка. — С-П. «Терра», 1996. — Т.3, Стр. 50]</ref> (һуңыраҡ төрки трансформация — '''Нахичеван''' йәки '''Нахчыван''' (дж → ч).
 йылдарҙа урыҫ телле әзербайжан сығанаҡтары һәм Геодези һәм картография буйынса федераль агентлыҡ (Роскартография) '''Нахчыва́н''' типонимын ҡуллана башлай. Башҡа сығанаҡтарҙа совет осорондағы '''Нахичева́нь''' топонимы ҡулланыла.
@@ 83 юл: / 81 юл: @@
 Көньяҡ-көнбайыш өлөшө [[Аракс]] йылғаһы буйлап 600—1000 м бейеклектә ята.
 Ғинуарҙың уртаса температураһы тигеҙлектә −3 °С һәм тауҙарҙа −14 °С-ҡа тиклем. Июльдә +28 һәм +25 °С (тау түбәләрендә +5 °С). Уртаса яуым-төшөм тигеҙлектә 200 мм һәм тауҙарҙа 600 мм.
 == Иҫкәрмәләр ==
@@ 89 юл: / 86 юл: @@
 == Һылтанмалар ==
-{{countries-stub}}
 [[Категория:Әзербайжан]]
 [[Категория:Нахичеван Автономиялы Республикаһы]]
+{{countries-stub}}