Боғорослан (Ырымбур өлкәһе): өлгөләр араһындағы айырма

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
38 юл: 38 юл:


== Тарих ==
== Тарих ==
[[File:Orenburg oblast Buguruslan Mosque.jpg|300px|right|Боғорослан мәсете|thumb]]
[[Файл:Orenburg oblast Buguruslan Mosque.jpg|300px|right|Боғорослан мәсете|thumb]]
[[Файл:Postkarte Buguruslan.jpg|center|thumb|300px| Буғарыҫлан XX быуат башында]]
[[Файл:Postkarte Buguruslan.jpg|center|thumb|300px| Буғарыҫлан XX быуат башында]]
[[Файл:Coat of Arms of Buguruslan (Orenburg oblast) (1782).png|right|thumb|100px|Герб (1782)]]
[[Файл:Coat of Arms of Buguruslan (Orenburg oblast) (1782).png|right|thumb|100px|Герб (1782)]]
Ҡала 1748 йылда Боғорослан биҫтәһе булараҡ нигеҙ һалына <ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Бугуруслан}}</ref>.
Ҡала 1748 йылда Боғорослан биҫтәһе булараҡ нигеҙ һалына<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Бугуруслан}}</ref>.
Исем төрки теленән килә: ''боға''<ref>боға—племенной бык. ''Прим.'' күл боғаһы - большая выпь. Башкирско-русский словарь (под редакцией З.Г.Ураксина, 1996)</ref> (буға)<ref>Буға — Бык, корова. Боға, буға һүҙҙәре боронғо төрки ҡомартҡаларҙағы үгеҙ мәғәнәһендәге воуа~вUуа һүҙенә барып тоташа. - Слова боға, буға восходят к слову воуа/вUуа в значении `бык`, встречающемуся в древнетюркских памятниках. Мифологический словарь башкирского языка (Ф.Г.Хисамитдинова, 2010)</ref> үгеҙ, телец; арслан арыҫлан.
Исем төрки теленән килә: ''боға''<ref>боға—племенной бык. ''Прим.'' күл боғаһы — большая выпь. Башкирско-русский словарь (под редакцией З. Г. Ураксина, 1996)</ref> (буға)<ref>Буға — Бык, корова. Боға, буға һүҙҙәре боронғо төрки ҡомартҡаларҙағы үгеҙ мәғәнәһендәге воуа~вUуа һүҙенә барып тоташа. — Слова боға, буға восходят к слову воуа/вUуа в значении `бык`, встречающемуся в древнетюркских памятниках. Мифологический словарь башкирского языка (Ф. Г. Хисамитдинова, 2010)</ref> — үгеҙ, телец; арслан — арыҫлан.


Боғорослан 1781-1920 йылдарҙа [[Боғорослан өйәҙе]] үҙәге.
Боғорослан 1781—1920 йылдарҙа [[Боғорослан өйәҙе]] үҙәге.


Боғоросланда 267 йорт иҫәпләнгән, шул иҫәптән хәрби хеҙм рҙәргә һәм отставкалағы чиндарға 63 йорт ҡараған, канцелярия хеҙм рҙәренә — 3, сауҙагәр һәм мещандарға — 5, руханиҙарға — 4, крәҫтиәндәргә — 159 йорт.
Боғоросланда 267 йорт иҫәпләнгән, шул иҫәптән хәрби хеҙмәткәрҙәргә һәм отставкалағы чиндарға 63 йорт ҡараған, канцелярия хеҙмәткәрҙәренә — 3, сауҙагәр һәм мещандарға — 5, руханиҙарға — 4, крәҫтиәндәргә — 159 йорт.


1811 йылда 1300 кеше йәшәгән, 1897 — 12141 ([[башҡорттар]] — 66, [[мордвалар]] — 363, [[татарҙар]] — 868, [[урыҫтар]] — 10624 һ.б.), 1910 — 15000 кеше. 19 б. аҙ. халҡы сауҙа, игенселек, баҡсасылыҡ, умартасылыҡ м н шөғөлләнгән.
1811 йылда 1300 кеше йәшәгән, 1897 — 12141 ([[башҡорттар]] — 66, [[мордвалар]] — 363, [[татарҙар]] — 868, [[урыҫтар]] — 10624 һ.б.), 1910 — 15000 кеше. 19 быуат аҙағында халҡы сауҙа, игенселек, баҡсасылыҡ, умартасылыҡ менән шөғөлләнгән.


Һабын ҡайнатыу һәм балауыҙ һығыу заводтары эшләгән. Йыл һайын йәрминкәләр үткәрелгән. Покров ҡатын-ҡыҙҙар монастыры, 2 сиркәү, дини, 2 класлы ҡала һәм 2 мәхәллә училищелары, ҡыҙ балалар прогимназияһы, 2 дауахана булған. 1935—41 йй. татар башҡ. пед. уч щеһы (ҡара: Жёлтый татар башҡорт педагогия училищеһы) эшләгән.
Һабын ҡайнатыу һәм балауыҙ һығыу заводтары эшләгән. Йыл һайын йәрминкәләр үткәрелгән. Покров ҡатын-ҡыҙҙар монастыры, 2 сиркәү, дини, 2 класлы ҡала һәм 2 мәхәллә училищелары, ҡыҙ балалар прогимназияһы, 2 дауахана булған. 1935—1941 йылдарҙа ҡалала [[Желтый татар-башҡорт педагогия училищеһы|татар-башҡорт педагогия техникумы (училищеһы)]] эшләгән.

1920 йылдан башлап [[Ырымбур өлкәһе]] составында.


== Климат ==
== Климат ==

13:35, 28 октябрь 2019 өлгөһө

Ҡала
Боғорослан
Герб
Герб
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Ырымбур өлкәһе

Ҡала округы

Боғорослан

Координаталар

53°37′ с. ш. 52°25′ в. д.HGЯO

Нигеҙләнгән

1748

Беренсе мәртәбә телгә алынған

1748

Ҡала с

1781

Майҙаны

76 км²

Халҡы

49 942 кеше (2013)

Этнохороним

Буғарыҫлансы

Телефон коды

+7 35352

Почта индексы

461630-...-461639

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

56

ОКАТО коды

53 408

ОКТМО коды

53 708 000 001

Рәсми сайт

bugadmin.orb.ru

Картаны күрһәтергә/йәшерергә
Боғорослан (Рәсәй)
Боғорослан
Боғорослан
Боғорослан (Ырымбур өлкәһе) (Ырымбур өлкәһе)
Боғорослан

Боғорослан (Буғарыҫлан) — Ырымбур өлкәһендә, Рәсәйҙә өлкә әһәмиәтендә булған ҡала. Ҡалала Боғорослан районы үҙәге урынлашҡан. Үҙе Буғарыҫлан ҡалаһы район составына инмәй.

Ҡала Бөгөлмә-Бәләбәй юғарылыҡта, Большой Кинель йылғаһы ярында ята. Һамарҙан — 180, Ырымбурҙан — 360, Мәскәүҙән — 1200 км. алыҫлыҡта.

Тарих

Боғорослан мәсете
Буғарыҫлан XX быуат башында
Герб (1782)

Ҡала 1748 йылда Боғорослан биҫтәһе булараҡ нигеҙ һалына[1]. Исем төрки теленән килә: боға[2] (буға)[3] — үгеҙ, телец; арслан — арыҫлан.

Боғорослан 1781—1920 йылдарҙа Боғорослан өйәҙе үҙәге.

Боғоросланда 267 йорт иҫәпләнгән, шул иҫәптән хәрби хеҙмәткәрҙәргә һәм отставкалағы чиндарға 63 йорт ҡараған, канцелярия хеҙмәткәрҙәренә — 3, сауҙагәр һәм мещандарға — 5, руханиҙарға — 4, крәҫтиәндәргә — 159 йорт.

1811 йылда 1300 кеше йәшәгән, 1897 — 12141 (башҡорттар — 66, мордвалар — 363, татарҙар — 868, урыҫтар — 10624 һ.б.), 1910 — 15000 кеше. 19 быуат аҙағында халҡы сауҙа, игенселек, баҡсасылыҡ, умартасылыҡ менән шөғөлләнгән.

Һабын ҡайнатыу һәм балауыҙ һығыу заводтары эшләгән. Йыл һайын йәрминкәләр үткәрелгән. Покров ҡатын-ҡыҙҙар монастыры, 2 сиркәү, дини, 2 класлы ҡала һәм 2 мәхәллә училищелары, ҡыҙ балалар прогимназияһы, 2 дауахана булған. 1935—1941 йылдарҙа ҡалала татар-башҡорт педагогия техникумы (училищеһы) эшләгән.

Климат

Ҡала климаты
Күрһәткес Ғин Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Йыл
Уртаса температура, °C −10,7 −10,6 −5,5 5,5 14,8 19,9 21,6 20,4 13,6 5,3 −3,9 −9,8 5,0
Сығанаҡ: NASA. База данных RETScreen

Сотовая связь

Ҡалала Боғорослан граждан авиацияһының осоу училищеһы, Ырымбур дәүләт университеты филиалы эшләй.

Иҫкәрмәләр

  1. Бугуруслан // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
  2. боға—племенной бык. Прим. күл боғаһы — большая выпь. Башкирско-русский словарь (под редакцией З. Г. Ураксина, 1996)
  3. Буға — Бык, корова. Боға, буға һүҙҙәре боронғо төрки ҡомартҡаларҙағы үгеҙ мәғәнәһендәге воуа~вUуа һүҙенә барып тоташа. — Слова боға, буға восходят к слову воуа/вUуа в значении `бык`, встречающемуся в древнетюркских памятниках. Мифологический словарь башкирского языка (Ф. Г. Хисамитдинова, 2010)

Һылтанмалар