Мочальский Дмитрий Константинович

Дмитрий Мочальский
Исеме:	Дмитрий Константинович Мочальский
Тыуған:	2 (15) февраль 1908({{padleft:1908|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:15|2|0}})
Тыуған урыны:	Санкт-Петербург, Российская империя
Үлгән:	20 декабрь 1988({{padleft:1988|4|0}}-{{padleft:12|2|0}}-{{padleft:20|2|0}}) (80 йәш)
Үлгән урыны:	Мәскәү, СССР
Гражданлығы:	СССР
Наградалары:	Ҡалып:Государственная премия РСФСР имени И. Е. Репина

Мочальский Дмитрий Константинович (15 февраль 1908 йыл — 20 декабрь 1988 йыл) — рәссам. СССР-ҙың халыҡ рәссамы (1980).

Биографияһы

Дмитрий Мочальский Санкт-Петербургта 1908 йылдың 2 (15) февралендә тыуған .

1905 йыл иҫтәлеге исемендәге Мәскәү изотехникумын һәм Ленинград художество академияһының Һынлы сәнғәт, скульптура һәм архитектура институтын (1936) тамамлай, рәссам К. С. Петров-Водкиндың уҡыусыһы була.

«Демонстрациянан ҡайтыу» («Улар Сталинды күргән») (1949), «Еңеү. Берлин. 1945 йылдың 9 майы» (1947), «Совет ғәскәрҙәре Берлинда» график эштәр циклы (1945), картина «Яңы йортҡа күсеүселәр», «Тракторсылар палаткаһы» (икеһе лә — 1957), «Ҡыҙыл мөйөш» (1964), «Ишимда» (1965), «Совхозда иртә. Контор янында» (1967), «Дүрт быуын» (1968), «Баҫыуҙа» (1969), «Клубтағы репетиция» (1972), «Троица» (1975) картиналарының авторы.

Дмитрий Мочальский — СССР Художество академияһының ғәмәли ағзаһы (1973), 1961—1963 йылдарҙа Мәскәү рәссамдар союзы рәйесе, В. И. Суриков исемендәге МГАХИ-ҙа 1937 йылдан алып ғүмеренең аҙағына тиклем уҡытыусы (1950 йылдан профессор).

Дмитрий Мочальский — Мәскәү рәссамдар союзының тәүге берҙән-бер партияһыҙ рәйесе, «хрущев епшеге» осоронда ул 1961—1963 йылдарҙа был ойошманы етәкләүсе. Низағ менән билдәле Манеждағы «МОСХ -ҡа 30 йыл» ваҡиғаларында асыуы килгән Никита Сергеевич Хрущёв ундағы картиналарҙы күргәс былай тип ҡысҡыра: «Был ниндәй мазня?"», был күргәҙмәлә Дмитрий Мочальский туранан-тура ҡатнаша — ул Хрущевҡа күргәҙмәне күрһәтә. Һәм бөтә был ғауға, тауыш Мочальскийға ябырылаhttp://www.kultura-portal.ru/tree_new/cultpaper/article.jsp?number=421&rubric_id=210 (неопра.). 3 август 2012 йыл.

2008 йылда Д. К. Мочальскийҙың тыуыуына 100 йыл тулыу айҡанлы Мәскәүҙең Суриков институтында рәссамға арналған әҫәрҙәрҙең күргәҙмәһе асыла. Профессор Д. К. Мочальскийҙың бер нисә быуын студенттарының профессор оҫтаханаһында эшләгән 100-ҙән ашыу матур һүрәттәре, эскиздары, оҫтаның үҙе һыҙмалары экспозицияла ҡуйылған була.

Д. К. Мочальский Мәскәүҙең Ваганьково зыяратында ерләнгән.

Награда һәм премиялары

• РСФСР-ҙың атҡаҙанған рәссамы (1961)
• РСФСР-ҙың халыҡ рәссамы (1969)
• СССР-ҙың халыҡ рәссамы (1980)
• И. Е. Репин исемендәге РСФСР Дәүләт премияһы (1967) — «Сиҙәм ерҙәр кешеләре» серияһынан «Яңы йортҡа күсеүселәр», «Яңы өйләнешкән сиҙәм ерҙәрҙе күтәреүселәр-», «Ҡыҙыл мөйөш», "Ситтән тороп уҡыусылар"картиналары өсөн.

Билдәле уҡыусылары

• Байрамов Дурды, «Семерка» ижади берекмәһе рәссамы (1970—1972 йылдарҙа)
• Булгакова Ольга Васильевна
• Гаврилов Владимир Николаевич
• Двоеглазов Михаил Михайлович
• Полотнов Валерий Павлович
• Савицкий Михаил Андреевич
• Смирнов Сергей Иванович
• Телин Владимир Никитович
• Тутунов Сергей Андреевич
• Фролов Игорь Георгиевич
• Чары Амангельдыев, «Семерка» ижади берекмәһе рәссамы (1970—1987)

Шәхси күргәҙмәләре

«Дмитрий Мочальский (1908—1988) — соцреализм романтигы», Третьяков галереяһы 2009 [1]

Монография

«Дмитрий Мочальский», Издание Третьяковская галерея, Москва 2009

Коллекцияларҙағы эштәре

• Дәүләт Третьяков галереяһында

• Пушкин исемендәге ДҺСИ музейында

• Рус дәүләт музейында

• шулай уҡ утыҙҙан артыҡ рәсәй һәм сит ил музейҙарында.

Әҙәбиәт

• Большой энциклопедический словарь: В 2-х т. /Гл. ред. А. М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1991
• ГТГ, каталог работ Дмитрия Мочальского, 2009 М. Л. Бодрова, составители: Н. А. Мочальский,2009

Һылтанмалар

• Дмитрий Константинович Мочальский [2]