Мулукаев Роланд Сергеевич

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Мулукаев Роланд Сергеевич
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  СССР
 Рәсәй
Тыуған көнө 22 октябрь 1929({{padleft:1929|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:22|2|0}}) (94 йәш)
Тыуған урыны Владикавказ, Северо-Кавказский край[d], РСФСР, СССР
Һөнәр төрө юрист
Уҡыу йорто юридический факультет МГУ[d]
Ғилми дәрәжә юридик фәндәр докторы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
«Почёт Билдәһе» ордены

Мулукаев Роланд Сергеевич (22 октябрь 1929 йыл) — юрист, дәүләт тарихы һәм хоҡуғы буйынса, шулай уҡ конституцион хоҡуҡтар буйынса белгес; юридик фәндәр докторы, Рәсәй Тәбиғи фәндәр академияһының академигы, Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре, РФ Эске эштәр министрлығының атҡаҙанған хеҙмәткәре, «Почёт Билдәһе» ордены һәм «Осетия алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» ордены кавалеры.

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Роланд Сергеевич Мулукаев 1929 йылдың 22 октябрендә Владикавказ ҡалаһында (шул ваҡытта РСФСР Төньяҡ-Осетия автономиялы өлкәһенең бер өлөшө) зыялы ғаиләлә тыуған; урта белемде ҡаланың 5-се мәктәбендә[1] , революцияға тиклем элекке ирҙәр классик гимназияһында ала, уны уңышлы тамамлай. Мәктәптән һуң ул Мәскәү юридик институтына уҡырға инә (бөгөн —О. Е. Кутафин исемендәге Мәскәү дәүләт юридик академияһы). Юғары белем алғандан һуң М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университетының (МДУ) өлөшө булып торған дәүләт тарихы һәм хоҡуғы һәм теорияһы кафедраһында аспирант була, унда фәнни осоронда унда 1953 йылдан 1956 йылға тиклем етәкселеге хоҡуҡ белгесе, профессор Ксения Софроненко етәкселеге аҫтында уҡый.

Мулукаев Роланд 1956 йылда «Образование Северо-Осетинской АССР» темаһы буйынса кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай — юридик фәндәр кандидаты ғилми дәрәжәһендәге беренсе осетин була. 1957—1958 йылдарҙа комсомолдың Төньяҡ-Осетин өлкә комитетында (ВЛКСМ-дың) эшләй, ә 1959 йылдан алып 1960 йылға тиклем Бөтә Союз «Белем» йәмғиәтендә уҡыта. 1960 йылда СССР Эске эштәр министрлығының Юғары милиция мәктәбендә уҡыта башлай (бөгөн — Рәсәй Эске эштәр министрлығы идаралығы академияһы). 1979 йылда «Организационно-правовые проблемы становления Советской милиции (1917—1920 гг.)» темаһы буйынса докторлыҡ диссертацияһын уңышлы яҡлай — һуңыраҡ был эше бер нисә сит ил телдәренә тәржемә ителә.

1980 йылдың сентябрендә Роланд Сергеевич Мулукаевҡа ғилми профессор исеме бирелә. СССР тарҡалыуына тиклем ул СССР Юғары Советының да, шулай уҡ РСФСР Юғары Советының да ғилми эксперты була; Рәсәйҙә Дәүләт Думаһы һәм Федерация Советы ҡарамағындағы милләт-ара мөнәсәбәт эштәре буйынса эксперт советына инә. 1997 йылда Роланд Сергеевич ЮНЕСКО-ның Халыҡ-ара конференцияһында Рәсәй вәкиле була. Рәсәй Эске эштәр министрлығының идаралығы академияһында баш ғилми хеҙмәткәр булып тора. Почёт билдәһе ордены һәм Почёт ордены менән бүләкләнгән; Рәсәй Тәбиғи фәндәр академияһы хәүефһеҙлек һәм геосәйәсәтенең хоҡуҡ мәсьәләләре бүлегенең академигы-секретары, РФ Эске эштәр министрлығының атҡаҙанған хеҙмәткәре һәм «Осетия алдындағы ҡаҙаныштары өсөн» ордены кавалеры булып тора.

Эштәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Роланд Сергеевич ике йөҙҙән ашыу ғилми баҫманың авторы һәм авторҙашы (башҡа мәғлүмәттәр буйынса — өс йөҙҙән ашыу, шул иҫәптән 14 монография); ул СССР-ҙың да, шулай уҡ Рәсәйҙең дә, Испанияның да закондар сығарыу органдарының, башҡарма һәм суд власының эшмәкәрлеге менән шөғөлләнә. Йөҙләгән кандидатлыҡ һәм докторлыҡ диссертацияларҙың ғилми етәксеһе һәм консультанты булып тора (башҡа мәғлүмәттәр буйынса — 98 кандидатлыҡ һәм 26 докторлыҡ диссертацияларҙың). Мулукаев күҙлегенән, «Тап совет власы арҡаһында Рәсәй халыҡтары үҙҙәренең автономиялы дәүләт берәмектәрен ойоштороуға хоҡуҡ алды»:

  • «Полиция в России» (1993);
  • «Милиция России» (1995);
  • «Полиция и милиция России: страницы истории» (1995) (в соавт.);
  • «Органы и войска МВД России» (1996) (в соавт.);
  • «История отечественных органов внутренних дел в материалах информационных служб» (1997) (в соавт.);
  • «Из опыта борьбы с профессиональной преступностью в России» (1998).

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Гончаров И. В., Ефремова Н. Н. К 80 летию профессора Р. С. Мулукаева // Государство и право. 2009. № 11.
  • Чеджемов С. Р. Корифей российского права. Роланд Сергеевич Мулукаев // Актуальные проблемы российского права. — 2014. — В. 11. — ISSN 1994-1471.
  • Видные ученые-юристы России (Вторая половина XX века) : энцикл. словарь биографий : по состоянию на 1 авг. 2004 г. / Рос. акад. правосудия; под ред. В. М. Сырых. — Москва : Рос. акад. правосудия, 2006. — 547 с. : портр.; 30 см; ISBN 5-93916-056-5.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]