Оло Ағарҙаш
Оло Ағарҙаш | |
Дәүләт |
![]() |
---|---|
Административ-территориаль берәмек | Силәбе өлкәһе |
Оло Ағарҙаш (рус. Большо́й Агардя́ш - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Ҡарабаш ҡала округындағы күл.
Географияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Оло Ағарҙаш Силәбе өлкәһенең Ҡарабаш ҡала округында ятҡан, көнбайышында Аткөс йылғаһына инеш биргән күл. Көнбайыштан һәм төньяҡтан бер нисә ваҡ шишмә (Безымянка, Лебяжка һәм башҡалар) ҡушыла. Көньяҡ-көнсығыш яры буйлап урындағы әһәмиәттәге Ҡарабаш — Ҡыштым автомобиль юлы үтә. Аткөс йылғаһы ағымы буйынса күлдән көнсығышҡа табан 1 км алыҫлыҡта 29-сы км тип аталған кеше йәшәмәгән утар бар.
Көньяғынан ярға яҡын зур тау массивы килеп терәлгән.
Силәбенән - 120 километр, Екатеринбургтан 125 километр алыҫлыҡта урынлашҡан.
Координаттары - 55°32'57"N 60°15'21"E
Тасуирламаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Майҙаны — яҡынса 350 гектар.
- Уртаса тәрәнлеге — 4-5 м, иң тәрән урыны — 5 м.
- Һыу көҙгөһө - 306,2
Күлдең һыҙатланышы түңәрәк, көнбайыштан һыуҙы икегә бүлеп ярымутрау өңөп ингән, ике ҡултыҡ барлыҡҡа килгән (Серебрянская Нога һәм Беркутинская Нога)
Ярҙары ныҡ һаҙлыҡлы.
Флораһы һәм фаунаһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Күлде уратып периметры буйынса ҡатнаш (шыршы, ҡайын), ә көньяғынан япраҡлы урмандар уратып алған. Яр буйҙарында екән үҫә.
Күлдә суртан, ябай һыла, ҡарабалыҡ, алабуға, аҡ сабаҡ тереклек итә.
Этимологияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Оло Ағарҙаштан ағып сыҡҡан исемһеҙ бәләкәй шишмә Кесе Ағарҙаш күле менән тоташып, уларҙы иш-ҡуш яһай. Силәбе дәүләт университеты уҡытыусыһы Ғ.К. Вәлиев атаманың балыҡҡа килеүен былай аңлата:
Большой Агардяш, и его правый безымянный ручей, протекающий через Малый Агардяш, слившись, образуют озерную пару, что и подтверждают башкирские названия Ағарҙаш с аффиксом совместности -даш//-дəш//-ҙаш//-ҙəш//-таш//-тəш:. Русская передача аффикса с мягким согласным -д- (-дяш) говорит о возможном произношение слова башкирами в палатальном варианте: -Әгəрҙəш
[2].
Йәғни, халыҡ телендә гидроним Ағарҙаш булып та, Әгәрҙәш булып та йөрөүе ихтимал.
Шулай уҡ ҡара
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ GEOnet Names Server — 2018.
- ↑ Г. К. Валеев. ТЮРКСКИЕ ТЕРМИНЫ В ГИДРОНИМАХ ЧЕЛЯБИНСКОЙ ОБЛАСТИ И СОПРЕДЕЛЬНЫХ ТЕРРИТОРИЙ. - Вестник Челябинского государственного университета. 2018. № 6 (416). Филологические науки. Вып. 113. С. 17—27
Сығанаҡтар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Г. К. Валеев. ТЮРКСКИЕ ТЕРМИНЫ В ГИДРОНИМАХ ЧЕЛЯБИНСКОЙ ОБЛАСТИ И СОПРЕДЕЛЬНЫХ ТЕРРИТОРИЙ. - Вестник Челябинского государственного университета. 2018. № 6 (416). Филологические науки. Вып. 113. С. 17—27
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Озеро Большой Агардящ 2019 йыл 24 июнь архивланған.
Был гидрология буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып
Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ