Раумизм

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте

Раумизм (эспер. Raŭmismo, ҡала исеме — Раума) — традицион эсперанто-хәрәкәтен тәнҡитләүсе һәм эсперантсыларҙы «үҙ аллы һайланған аҙ һанлы диаспора теле»[1] тип билдәләүсе идеология. Раумизм телгә ҡарата яңы лингвистик принциптарын ҡуллана, уға ярашлы, эсперанто аралашыу сараһы ғына түгел, ә, бәлки, был телдә һөйләшеүселәр өсөн үҙҙәрен танытыу сараһы ла.

Раума манифесы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Раумизм Рауманың 1980 йылғы манифесына нигеҙләнә, ул фин ҡалаларының берһендә, XXXVI Эсперанто йәштәренең халыҡ-ара конгресында ҡабул ителә.

Манифест биш бүлектән тора:

1. Оҡшашлыҡ кризисы: мотвация кәрәклеген эсперантоға ғарағандымтвациялау кәрәклеген конкрет эш менән билдәләп китеү.

2. Иҫке маҡсаттарҙы тәнҡитләү: эсперантоға рәсми статус алыуға өлгәшеү һәм ҡаршы идеялар һәм статусы рәсми телдәр инглиз теленә ҡаршы тороу идеяһы.

3. Беҙҙең маҡсаттар: төп маҡсат — эсперантоның ыңғай ҡиммәттәре яйлап тормошҡа ашырыу юлы менән, уға таралыш биреү:

4. Үҫешкә илтеүсе юл булараҡ конгрестар: эсперанто-осрашыуҙарҙың һанын арттырыу һәм махсус халыҡ-ара конференцияларҙа эсперантоның эш итеү теле булараҡ ҡулланыу .

5. Эсперантоның яңы киләсәгенә ышаныу тураһында һығымта.

Esperanta Civito[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1998 йылдың авгусында Civito Esperanta (рус. Эсперантистский Полис һүҙмә-һүҙ:) төҙөлә, ул үҙен «раумизмды эҙмә-эҙлекле тормошҡа ашырыусы»[2] тип билдәләй. Esperanta Civito халыҡ-ара субъект хоҡуғына эйә булырға ынтыла, ул дәүләтселектең конституция, партия, парламент ише ҡайһы бер атрибуттарына эйә.

Тәнҡит[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Раумизм, Esperanto Civito кеүек үк, күпселек эсперантистарҙа рәсми танынылыу тапманы.

Шулай уҡ ҡарарға[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Һуңғы еңеүе — раумизмға ҡапма-ҡаршы раумизм идеологияһы.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Третий раздел манифеста Раумы
  2. Раумизм и Esperanta Civito  (эсп.)

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]