Рус партияһы (Греция)

Рус партияһы
грек. Ρωσικό Κόμμα της Ελλάδας
Лидер:	Иоанн Каподистрия
Штаб-квартира:	Афины
Идеология:	консерватизм, монархизм, Милләтселек, русофиллек (дипломатик)

Рус партияһы (грек. Ρωσικό Κόμμα της Ελλάδας) — Грецияла XIX быуат уртаһында булған һәм Рәсәй империяһына йүнәлеш алған Грецияның сәйәси консерватив партияһы (төркөмө).

Уның яҡлылар хөкүмәт аппаратында, православие сиркәүендә булалар, ул хәрбиҙәр, шулай уҡ грек магнат-карап хужаларына ҡаршы сыҡҡан ябай халыҡта популяр була. Партия яңы дәүләттең арҙаҡлы кешеләре араһында ҙур әһәмиәткә эйә булды, был уға үҙәк аппаратта ла билдәле бер абруй бирҙе. Партияның яңы дәүләткә йоғонтоһо ҙур була.

Британия яҡлы һәм профранцуз төркөмдәр араһындағы ҡаршылыҡ арҡаһында Греция президенты, урыҫ партияһы лидеры Иоанн Каподистрия үлтерелгәс, власҡа уның ҡустыһы Августинос килә. Бер йылда булған бер нисә ихтилалдан һуң, ул үҙенең вәкәләттәрен һала, һәм власҡа Грецияның беренсе короле Отто I килә. Абсолют монархияға ҡарамаҫтан, урыҫ партияһы 1865 йылға тиклем була.

Тарихы

1827 йылда ул ваҡытта Рәсәй империяһында сит ил эштәре министры вазифаһын биләгән Кадапострия яңы грек дәүләте губернаторы итеп һайлана. Губернатор тәғәйенләнгәндән һуң барлыҡҡа килгән яңы сәйәси төркөм хәҙерге грек тарихында Рус партияһы тип аталған беренсе сәйәси төркөм була.

Губернаторҙың власты үҙәкләштерергә тырышыуы ойошма сафтарының бүленеүенә килтерә. Партияның күп ағзалары патриотик ҡарашта була һәм Ғосман империяһының төбәкте контролдә тотоуына ҡаршы көрәшә. Шулай итеп, ике конкурент партия: француз яҡлы һәм британ яҡлы партиялар ойошторола. Партиялар араһындағы көрәш Греция президенты Иоанн Каподистрияның үлтерелеүенә сәбәпсе була. Граждандар һуғышы яңынан башланғас, 1833 йылда Греция короле итеп Оттон һайлана. Абсолют монархияға ҡарамаҫтан, өс партия ла эшмәкәрлеген дауам итә.

Оттон бәлиғ булмаған сағында король итеп һайлана, шуға күрә ил менән граф Иосиф Людвиг Армансперг етәкләгән регент советы етәкселек итә, ул Рус партияһына кире мөнәсәбәттә була. 1830-сы йылдарҙа Рус партияһы лидеры итеп Теодорос Колокотронис һайлана. Уның улдары Геннайос һәм Китсос Цавелас регент советы башлығына ҡаршы фетнәлә ҡатнашалар, шулай уҡ Рәсәйҙең илгә йоғонтоһон арттырыу өсөн мөмкинлектәр эҙләйҙәр. Улар ҡулға алына һәм төрмәгә ябыла. Әммә тиҙҙән һаҡ аҫтынан азат ителәләр, әммә 1837 йылға тиклем, башҡа ике партиянан айырмалы рәүештә, сәйәсәткә йоғонто яһамайҙар. 1837 йылдан һуң илебеҙҙә Рәсәй партияһына лояль булған Геннаиос Колокотронис, Андреас Метаксас һәм Константинос Ойкономос власҡа килә. Колокотронис үҙе отто короленең ярҙамсыһы булып хеҙмәт итә, шуға күрә ул урыҫ партияһын аҡлау мөмкинлегенә эйә була.

Оттон короле регентлыҡтан сыҡҡас, ул тап Рус партияһына һәм Колокотронисҡа өҫтөнлөк бирә башлай. 1838 йылдан 1939 йылға тиклем төбәкте Рәсәй империяһы контролдә тота. 1843 йылдан 1844 йылға тиклем Рус партияһы менән Андреас Метаксас етәкселек итә, ул халыҡ ихтилалынан һуң конституция төҙөү өсөн һайлау тәғәйенләй. 1844 йылда премьер-министр вазифаһын Ионис Колеттисҡа бирә.

Партия үҙ эшен туҡтата һәм 1865 йылда бөтөрөлә.

Әҙәбиәт

• Petmezas, Socrates D. From privileged outcasts to power players: the 'Romantic' redefinition of the Hellenic nation in the mid-nineteenth century. The Making of Modern Greece. — Ashgate, 2009. — P. 126.
• Koliopoulos, John S.; Veremis, Thanos M. Modern Greece: A History since 1821. — Wiley-Blackwell, 2010. — P. 30—35.
• John A. Petropulos. Politics and Statecraft in the Kingdom of Greece. — Princeton University Press, 1968. — 666 p. — ISBN 9780691649276.
• Gunnar Hering. Tα Πολιτικά Kόμματα στην Eλλάδα, 1821—1936. — ΜΙΕΤ, 2008. — Vol. 1. — 1420 p. — ISBN 9789602502884.