Савицкий Евгений Яковлевич
Савицкий Евгений Яковлевич | |
Заты | ир-ат |
---|---|
Гражданлығы |
![]() ![]() |
Хеҙмәт итеүе | СССР |
Тыуған көнө | 11 (24) декабрь 1910 |
Тыуған урыны | Новороссийск, Рәсәй империяһы[1] |
Вафат булған көнө | 6 апрель 1990 (79 йәш) |
Вафат булған урыны | Мәскәү ҡалаһы, СССР |
Ерләнгән урыны | Новодевичье зыяраты[d] |
Балалары | Савицкая Светлана Евгеньевна |
Һөнәр төрө | лётчик, яҙыусы, сәйәсмән |
Биләгән вазифаһы | СССР Юғары Советы депутаты[d] |
Уҡыу йорто | Рәсәй Федерацияһы Ҡораллы Көстәре Генераль штабы Хәрби академияһы[d] |
Сәйәси фирҡә ағзаһы | Советтар Союзы Коммунистар партияһы |
Ҡатнашыусы | КПСС-тың XXII съезы[d] |
Хәрби звание | лейтенант, өлкән лейтенант[d], Капитан, Майор, подполковник[d], полковник[d], генерал-майор авиации[d], генерал-лейтенант авиации[d], генерал-полковник авиации[d] һәм маршал рода войск[d] |
Командалыҡ иткән | войска ПВО СССР[d] |
Һуғыш/алыш | Бөйөк Ватан һуғышы һәм Икенсе бөтә донъя һуғышы |
Ғәскәр төрө | военно-воздушные силы[d] һәм войска ПВО СССР[d] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
Савицкий Евгений Яковлевич (11 (24) декабрь 1910 йыл — 6 апрель 1990 йыл) — совет хәрби осоусыһы һәм хәрби эшмәкәре. Бөйөк Ватан һуғышының ас-истребителе. Ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы (1944, 1945). Авиация маршалы (1961)[2]. Ленин премияһы лауреаты (1978). СССР-ҙың атҡаҙанған хәрби осоусыһы (1965). КПСС Үҙәк Комитетына ағзалыҡҡа кандидат (1961—1966). СССР Юғары Советының 6-сы саҡырылыш депутаты.
Биографияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Евгений Яковлевич Савицкий Ҡара диңгеҙ губернаһы Новороссийск ҡалаһында (хәҙерге Краснодар крайы) 1910 йылдың 11 (24) декабрендә тыуа. Атаһы тимер юлда стрелочник булып эшләй. Ете йәшендә атайһыҙ ҡала. Бер ни тиклем ваҡытта ҡарауһыҙ йөрөй, һуңынан балалар йортонда тәрбиәләнә. ФЗУ мәктәбен тамамлай һәм бер нисә йыл «Пролетарий» цемент заводында дизелсы һәм шофер булып эшләй. Комсомол булараҡ, урындағы ОГПУ-ла ярҙам итеү отрядында тора.
Урыҫ. 1931 йылдан КПСС ағзаһы.
Ҡатыны — Лидия Павловна Савицкая (Лазаренкова, 1924—1986), һуғыш йылдарында 3-сө истребитель авиация корпусының штабында авиация диспетчеры була. Ҡыҙы — Светлана Савицкая (1948), летчик-космонавт, ике тапҡыр йыһанға осош яһай һәм шулай уҡ ике тапҡыр Советтар Союзы Геройы.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ Савицкий Евгений Яковлевич // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Савицкий Евгений Яковлевич // Авиационная энциклопедия в лицах / Отв. А. Н. Ефимов. — Москва: Барс, 2007. — С. 527. — 712 с. — ISBN 978-5-85914-075-6.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1988. — Т. 2 /Любов — Ящук/. — 863 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-203-00536-2.
- Ҡалып:Книга:Комдивы т2
- Бодрихин Н. Г. Великие советские асы. — М.: Центрполиграф; СПб.: Русская тройка-СПб, 2011. — 283 с. — ISBN 978-5-227-02656-9.
- Бодрихин Н. Г. Величайшие воздушные асы XX века. — Москва: Яуза, 2011. — 509 с. — (Война и мы. Военное дело глазами гражданина) — ISBN 978-5-699-50391-9.
- Сомов Г. А. Маршал авиации : О дважды Герое Советского Союза Е. Я. Савицком. — М.: Политиздат, 1990. — 222 с. — ISBN 5-250-00841-0.
- Тищенко А. Т. «Дракон» идет на цель. — Краснодар: Книжное издательство, 1969. — 240 с.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Савицкий Евгений Яковлевич. «Герои страны» сайты.
- Маршал Савицкий на сайте «Красные соколы».
- Е. Я. Савицкий на сайте «Советские асы».
- 24 декабрҙә тыуғандар
- 1910 йылда тыуғандар
- Рәсәй империяһында тыуғандар
- 6 апрелдә вафат булғандар
- 1990 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- Генераль штабтың Хәрби академияһын тамамлаусылар
- Ленин ордены кавалерҙары
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында Германияны еңгән өсөн» миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- Советтар Союзы Геройҙары
- Октябрь Революцияһы ордены кавалерҙары
- 1-се дәрәжә Ватан һуғышы ордены кавалерҙары
- II дәрәжә Суворов ордены кавалерҙары
- II дәрәжә Кутузов ордены кавалерҙары
- Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалерҙары
- II дәрәжә «СССР Ҡораллы Көстәрендә Ватанға хеҙмәт иткәне өсөн» ордены кавалерҙары
- III дәрәжә «СССР Ҡораллы Көстәрендә Ватанға хеҙмәт иткәне өсөн» ордены кавалерҙары
- «Мәскәүҙе обороналаған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «Сталинградты обороналаған өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- «Кавказды обороналаған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «Варшаваны азат иткән өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «За укрепление боевого содружества» миҙалы менән наградланыусылар
- «Берлинды алған өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- «Ветеран Вооружённых Сил СССР» миҙалы менән бүләкләнгәндәр
- Ленин премияһы лауреаттары
- Клемент Готвальд ордены кавалерҙары
- «1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 40 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр
- КПСС-тың XXIII съезы делегаттары
- КПСС-тың XXII съезы делегаттары
- КПСС ҮК ағзалыҡҡа кандидаттар
- 6-сы саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары
- Ике тапҡыр Советтар Союзы Геройҙары
- Авиация маршалдары
- Бөйөк Ватан һуғышында дивизия командирҙары
- Бөйөк Ватан һуғышы осоусылары
- Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары (Монголия)
- Польша Яңырыуы орденының Командор тәреһе кавалерҙары
- Алфавит буйынса шәхестәр