Ғөбәйҙуллина Софья Әсғәт ҡыҙы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Сания Ғөбәйҙуллина битенән йүнәлтелде)
Ғөбәйҙуллина Софья Әсғәт ҡыҙы
Рәсем
Зат ҡатын-ҡыҙ[1][2]
Гражданлыҡ  СССР
 Рәсәй
Тыуған көнө 24 октябрь 1931({{padleft:1931|4|0}}-{{padleft:10|2|0}}-{{padleft:24|2|0}})[1][3][4][…] (92 йәш)
Тыуған урыны Чистай, Татар Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы[d], РСФСР, СССР[5]
Һөнәр төрө композитор, кинокомпозитор, классический пианист
Уҡыу йорто Ҡазан дәүләт консерваторияһы
П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү дәүләт консерваторияһы[d][6]
Музыка ҡоралы фортепиано
Әҫәрҙәр исемлеге list of compositions by Sofia Gubaidulina[d]
Ойошма ағзаһы Берлин сәнғәттәр академияһы[d], Академия искусств ГДР[d], Бавария сәнғәт академияһы[d] һәм Американская академия искусств и литературы[d]
Жанр классик музыка
Тауыш яҙҙырыу лейблы Дойче Граммофон[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
 Ғөбәйҙуллина Софья Әсғәт ҡыҙы Викимилектә

Ғөбәйҙуллина Софья Әсғәт ҡыҙы (24 октябрь 1931 йыл) — СССР һәм Рәсәй композиторы. 1991 йылдан Германияла йәшәй.

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Софья (Сания) Әсғәт ҡыҙы Ғөбәйҙуллина 1931 йылдың 24 октябрендә Чистай ҡалаһында тыуа, бала сағы һәм йәшлеге Ҡазан ҡалаһында уҙа. Мәктәпте тамамлағас, Ҡазан консерваторияһына фортепьяно бүлегенә уҡырға инә. Бында ул Сәлих Сәйҙәшев, Нәжип Йыһанов, Альберт Леман, Семен Казачков, Леопольд Лукомский кеүек талантлы уҡытыусыларҙан белем ала.

1954 йылда Софья Ғөбәйҙуллина Мәскәүгә күсә, консерваторияны ла шунда тамамлай. Был йылдарҙа ул документаль, нәфис, мультипликацион фильмдарға музыка яҙа: «День ангела», «Маугли», «Анна Голубкова», «Чучело», «Кошка, которая гуляет сама по себе» һ.б.

1969-1970 йылдарҙа Мәскәү эксперименталь электрон музыка студияһында эшләй, 1975 йылда «Астрея» төркөмө менән хеҙмәттәшлек итә. 1992 йылда композитор Германияның Алпен-Унтерглиде ҡалаһына күсә.

Софья Ғөбәйҙуллинаның ижады күп төрлө дәүләт премиялары менән билдәләнә, композиторҙың исеме бөтә донъяға танылған.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • 1990 РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре
  • 1992 РФ дәүләт премияһы
  • 1998 Империале премияһы (Япония)
  • 1995 Людвиг Шпор исемендәге премия (Германия)
  • 1987 Монако кенәзе премияһы
  • 1990, 1994 Сергей һәм Наталия Кусевицкийҙар исемендәге премия (АҠШ)
  • 1991 Франко Аббиато премияһы (Италия)
  • 1992 Ҡатын-ҡыҙ композиторҙарҙың VII халыҡ-ара фестивале премияһы (Гейдельберг)
  • 1999 Библия һәм мәҙәниәт фонды премияһы (Германия)
  • 1999 Леони Соннинг музыка премияһы (Дания)
  • 2002 Polar Music премияһы (Стокгольм)
  • 2000 Pour le merite ордены ағзаһы (Германия)
  • 2001 Гёте миҙалы (Германия)
  • 2002 «Хеҙмәттәр өсөн» орденының Ҙур Тәреһе, Германия
  • 2002 «Германия Федератив Республикаһындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены (Германия)
  • 2003 «Living Composer» (Франция)[7]
  • 2006 «Триумф» премияһы
  • 2009 Йель университетының почётлы докторы
  • 2010 Дуҫлыҡ ордены (Рәсәй Федерацияһы)
  • 2011 Ҡазандың почётлы гражданы
  • 2016 «Дуҫлыҡ» ордены (Татарстан) — «музыка сәнғәтен үҫтереүгә индергән ҙур өлөшө һәм күп йыллыҡ ижади эшмәкәрлеге өсөн»[8]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #119073927 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
  2. Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  3. Sofia Gubaidulina // SNAC (ингл.) — 2010.
  4. Rauch R. Sofia Gubaidulina // Encyclopædia Britannica (ингл.)
  5. Archivio Storico Ricordi — 1808.
  6. Komponisten-Porträts (нем.): Bilder und Daten — 1 — Reclam-Verlag, 2003. — 400 с. — ISBN 978-3-15-018268-0
  7. «Люди» сайтында
  8. Татарстан хөкүмәте сайтында 2020 йыл 21 октябрь архивланған.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Холопова В. Н., Рестаньо Э. София Губайдулина. — М., 1996. (на ит. яз. — Турин, 1991).
  • Ценова В. С. Числовые тайны музыки Софии Губайдулиной. — М., 2000 (на нём. яз. — Берлин, 2001).
  • Холопова В. Н. София Губайдулина: Путеводитель. — М., 2001.
  • Кудряшов А. Ю. Об особенностях ладогармонического устройства «Сада радости и печали» С. Губайдулиной // Проблемы музыкознания. Музыка. Язык. Традиция: Сборник научных трудов. Вып. 5. / Отв. ред.-сост.: В. Г. Карцовник. — Л.: ЛГИТМиК, 1990. — С. 179—192.
  • Петров Владислав Олегович (музыковед). Инструментальный театр Софии Губайдулиной // Актуальные проблемы высшего музыкального образования: Научно-аналитический и научно-образовательный журнал. — 2011. — № 4 (20). —С. 49-55.
  • Петров В. О. «Сад радости и печали» Софии Губайдулиной (о концепции сочинения) // Камертон: Вестник Астраханской государственной консерватории. Вып 9: сентябрь — декабрь 2010. — Астрахань: Новая линия, 2010. — С. 28-30.
  • M. Kurtz. Sofia Gubaidulina. — Stuttgart, 2001.

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]