Сосновка районы (Силәбе өлкәһе)
| |||
| Ил | |||
|---|---|---|---|
| Статус |
Муниципаль район | ||
| Урынлашҡан урыны | |||
| Берләштерә |
16 муниципаль берәмек | ||
| Административ үҙәк |
Долгодеревенское ауылы | ||
| Барлыҡҡа килеүе | |||
| Район башлығы |
Котов Владимир Петрович | ||
| Халҡы (2016) |
↗67 678[1] (1.93 %, 4 урын) | ||
| Тығыҙлығы |
32.67 кеше/км² | ||
| Майҙаны | |||
| Диңгеҙ кимәленән бейеклеге • Иң бейек нөктәһе • Иң түбән нөктәһе | |||
|
| |||
| Ваҡыт бүлкәте | |||
| Автомобиль номерҙары коды |
74, 174 | ||
| Рәсми сайты | |||
.png)
.png)
Ҡарағай районы — Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһе составында район.
Административ үҙәге — Долгодеревенское ауылы.
Географияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Майҙаны — 2 112 мең км². Район Силәбе өлкәһенең төньяҡ-көнсығыш өлөшөндә урынлашҡан. Көнбайышта — Арғаяш һәм Сыбаркүл райондары, төньяҡта — Ҡоншаҡ районы, көнсығышта — Красноармейск районы, Силәбе һәм Копейск ҡала округтары, көньяҡта — Коркино һәм Эткүл райондары менән сиктәш.
Территорияһы тигеҙлекле, бейеклектәр үҙгәреше 150 метрҙан ашмай: Шишмә һаҙлыҡтары (186 м), Высокий ауылы тирәһендә Мейәс йылғаһы үҙәне (313 м). Файҙалы ҡаҙылмалыҡтар: баҡыр, ҡом, балсыҡ һәм гранит.
Ҡарағай районының бихисап күлдәренең бишәүһе популяр ял итеү урындары булараҡ билдәле, ә етәүһендә — балыҡ үрсетәләр.
Район биләмәләре сиктәрендә Харлушёв дәүләт тәбиғи заказнигы урынлашҡан[3].
Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Григорьев Иван Васильевич (1.10.1933—6.05.2014), хужалыҡ эшмәкәре. 1975—2008 йылдарҙа — Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ орденлы «Россия» дәүләт токомсолоҡ заводы (һуңынан ауыл хужалығы производство кооперативы) директоры. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1991). Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре. Сосновка районының почётлы гражданы (1995).
Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
1934 йылдың мартында Силәбе районы ойошторола. 1934 йылдың 20 декабрендә РСФСР-ҙың Бөтә Рәсәй үҙәк башҡарма комитетының ҡарарына ярашлы Силәбе районының үҙәге Силәбе ҡалаһынан Сосновка ауылына күсерелә һәм райондың исеме «Сосновка районы» тип үҙгәртелә. 1935 йылдың 18 февралендә район үҙәге Долгая Деревня (Оҙон Ауыл) ауылына күсерелә.
1997 йылдың 21 майында Сосновка районы муниципаль берәмегенең Уставы ҡабул ителә.
Халҡы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
10 000
20 000
30 000
40 000
50 000
60 000
70 000
2006
2011
2016
| Халыҡ иҫәбе | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2002[4] | 2005[5] | 2006[5] | 2007[5] | 2008[5] | 2009[6] | 2010[7] |
| 58 570 | ↘58 482 | ↘58 379 | ↘58 354 | ↗58 470 | ↗59 455 | ↗60 941 |
| 2011[8] | 2012[9] | 2013[10] | 2014[11] | 2015[12] | 2016[1] | |
| ↗61 063 | ↗62 335 | ↗63 276 | ↗64 384 | ↗65 867 | ↗67 678 | |
Милли составы: 76 % — урыҫтар, 18 % — башҡорттар. Башҡорттар башлыса Туҡтыбай, Архангельское, Әлиш, Әлмәй, Мамай, Оло Тәгеш, Смольное, Һолтай, Шишмә, Этимгән, Ҡуржакүл, Һаҡҡол, Теченский, Высокий һәм башҡа тораҡ пункттарҙа йәшәй.
Районда дүрт мәсет, бер мәҙрәсә, ике православие сиркәүе һәм бер йәкшәмбе мәктәбе бар.
Иҡтисады[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Районда Томинский тау-байыҡтырыу комбинаты төҙөлә.
Муниципаль-территориаль ҡоролошо[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Сосновка районының 16 ауыл биләмәһендә 81 тораҡ пункт бар:
| № | Ауыл биләмәләре | Административ үҙәк | Тораҡ пункттар һаны | Халҡы | Майҙаны, км2 |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Архангельское ауыл биләмәһе | Архангельское ауылы | 1 | ↘917[12] | 51,82[2] |
| 2 | Вознесенка ауыл биләмәһе | Вознесенка ауылы | 3 | ↗2699[12] | 58,96[2] |
| 3 | Долгодеревенское ауыл биләмәһе | Долгодеревенское ауылы | 6 | ↗10 985[12] | 218,14[2] |
| 4 | Есаульский ауыл биләмәһе | Есаульский ҡасабаһы | 1 | ↘2771[12] | 13,33[2] |
| 5 | Красное Поле ауыл биләмәһе | Красное Поле ҡасабаһы | 5 | ↗2547[12] | 67,14[2] |
| 6 | Кременкүл ауыл биләмәһе | Кременкүл ауылы | 13 | ↗7882[12] | 322,58[2] |
| 7 | Мирный ауыл биләмәһе | Мирный ҡасабаһы | 7 | ↗3863[12] | 172,21[2] |
| 8 | Полетаево ауыл биләмәһе | Полетаево ҡасабаһы | 12 | ↗10 156[12] | 246,74[2] |
| 9 | Рощино ауыл биләмәһе | Рощино ҡасабаһы | 3 | ↗8279[12] | 50,12[2] |
| 10 | Солнечный ауыл биләмәһе | Солнечный ҡасабаһы | 4 | ↗1859[12] | 38,85[2] |
| 11 | Теченский ауыл биләмәһе | Теченский ҡасабаһы | 2 | ↘1277[12] | 95,93[2] |
| 12 | Томинский ауыл биләмәһе | Томинский ҡасабаһы | 5 | ↗1737[12] | 181,92[2] |
| 13 | Һаҡҡол ауыл биләмәһе | Һаҡҡол ҡасабаһы | 7 | ↘4085[12] | 288,08[2] |
| 14 | Һарғаҙы ауыл биләмәһе | Һарғаҙы ҡасабаһы | 6 | ↗4179[12] | 65,92[2] |
| 15 | Әлеш ауыл биләмәһе | Трубный ҡасабаһы | 5 | ↗2413[12] | 197,54[2] |
| 16 | Яңы Кременкүл ауыл биләмәһе | Яңы Кременкүл ҡасабаһы | 1 | ↗218[12] | 2,10[2] |
- Тораҡ пункттар
Тораҡ пункттың исеме төшөрмәһендә муниципаль ҡарамағанлығы күрһәтелгән
|
|
|
Экологияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Сосновка районы биләмәләренең төньяғында Теча йылғаһы аға. ХХ быуат уртаһында «Маяк» химкомбинатында авария булыу сәбәпле, Теча йылғаһы радиоактив ҡалдыҡтар менән ныҡ бысрана. Йылға яр буйҙарында радиоактив фон норманан күп тапҡырға юғарыраҡ.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ 1,0 1,1 Предварительная численность постоянного населения городских округов и муниципальных районов Челябинской области на 1 января 2016 года. Дата обращения: 22 февраль 2016. Архивировано 22 февраль 2016 года.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 Челябинская область. Общая площадь земель муниципального образования 2020 йыл 8 июль архивланған.
- ↑ Постановление Правительства Челябинской области о Харлушёвском государственном природном заказнике. Красная книга Южного Урала. Архивировано 25 август 2011 года. 2007 йыл 11 декабрь архивланған.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Численность постоянного населения по городским округам и муниципальным районам Челябинской области на 1 января 2005-2016 гг. (численность населения 2004-2010 гг. пересчитана от итогов ВПН-2010). Дата обращения: 8 апрель 2016. Архивировано 8 апрель 2016 года.
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 2 ғинуар 2014 года.
- ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 7,10 7,11 7,12 7,13 7,14 7,15 7,16 7,17 7,18 7,19 7,20 7,21 7,22 7,23 7,24 7,25 7,26 7,27 7,28 7,29 7,30 7,31 7,32 7,33 7,34 7,35 7,36 7,37 7,38 7,39 7,40 7,41 7,42 7,43 7,44 7,45 7,46 7,47 7,48 7,49 7,50 7,51 7,52 7,53 7,54 7,55 7,56 7,57 7,58 7,59 7,60 7,61 7,62 7,63 7,64 7,65 7,66 7,67 7,68 7,69 7,70 7,71 7,72 7,73 Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11. Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 13 февраль 2014 года.
- ↑ Численность постоянного населения Челябинской области в разрезе муниципальных образований на 1 января 2012 года. Дата обращения: 12 апрель 2014. Архивировано 12 апрель 2014 года.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
- ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
- ↑ 12,00 12,01 12,02 12,03 12,04 12,05 12,06 12,07 12,08 12,09 12,10 12,11 12,12 12,13 12,14 12,15 12,16 12,17 12,18 12,19 Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
- ↑ Архангельское ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 14,00 14,01 14,02 14,03 14,04 14,05 14,06 14,07 14,08 14,09 14,10 14,11 Полетаево ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 Мирный ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 16,00 16,01 16,02 16,03 16,04 16,05 16,06 16,07 16,08 16,09 16,10 Кременкүл ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 17,0 17,1 17,2 Вознесенка ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 18,4 18,5 Долгодеревенское ауыл биләмәһенә керә
- ↑ Есаульский ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 Красное Поле ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 21,0 21,1 21,2 Рощино ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 Әлеш ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 Һарғаҙы ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 24,0 24,1 Теченский ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 25,5 25,6 25,7 Һаҡҡол ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 26,4 Томинский ауыл биләмәһенә керә
- ↑ 27,0 27,1 27,2 27,3 Солнечный ауыл биләмәһенә керә
- ↑ Полина (Челябинская область) > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
- ↑ Терема > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
- ↑ Шимәк > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
- ↑ Яңы Кременкүл ауыл биләмәһенә керә
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Сосновка районы (Силәбе өлкәһе) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 15 сентябрь 2019)
- Мурзабулатов М. В., Шитова С. Н., Юсупов Р. М. Зауральские башкиры // Башкирская энциклопедия. — Уфа: ГАУН «Башкирская энциклопедия», 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-306-8.
- Карта расселения зауральских башкир в конце 19 — в начале 20 вв.
- Список населённых пунктов (с населением свыше 100 чел. в 1866 г.) зауральских башкир, входивших в Оренбургскую губернию
- Сосновка районы хакимиәтенең рәсми сайты 2014 йыл 24 декабрь архивланған.
