Спирин Юрий Леонидович (ғалим)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Спирин Юрий Леонидович (ғалим)
Зат ир-ат
Тыуған көнө 11 апрель 1930({{padleft:1930|4|0}}-{{padleft:4|2|0}}-{{padleft:11|2|0}}) (93 йәш)
Тыуған урыны Порздни[d], Лухский район[d], Иваново өлкәһе, СССР
Һөнәр төрө химик
Эш урыны Здание Научно-исследовательского физико-химического института им. Л. Я. Карпова[d]
Institute of Macromolecular Chemistry[d]
Уҡыу йорто Н. И. Лобачевский исемендәге Түбәнге Новгород дәүләт университеты
Ғилми дәрәжә химия фәндәре докторы[d]
Ғилми етәксе Медведев, Сергей Сергеевич[d]

Спирин Юрий Леонидович (укр. Юрій Леонідович Спірін; 1930 йыл) — совет һәм украин ғалимы, химия фәндәре докторы (1972), профессор (1974).

100-ҙән ашыу баҫылып сыҡҡан ғилми эш, шулай уҡ 20 уйлап табыу һәм патент авторы[1][2]

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Спирин Юрий Леонидович 1930 йылдың 11 апрелендә Иваново өлкәһенең Лух районы Порздни ауылында тыуған

Горький дәүләт университетының химия факультетын тамамлай (хәҙер Түбәнге Новгород дәүләт университеты) химик-тикшеренеүсе квалификацияһын алып физик химия һөнәре буйынса тамамлай. Юғары уҡыу йортон тамамлағандан һуң Дзержинск ҡалаһы предприятиеһында кесе ғилми хеҙмәткәр вазифаһында эшләй, һуңынан Л.Я. Карпов исемендәге физика-химия ғилми-тикшеренеү институтында эшләй (НДФХИ, Мәскәү). 1955—1962 йылдарҙа НДФХИ полимеризация процестары лабораторияһында академик С.С. Медведев етәкселегендә мономерҙарҙың анион полимеризацияһы механизмын тикшеренеүҙәрен үткәрә, уның һөҙөмтәләрен ул «Исследование полимеризации, инициированной литийэтилом в разных средах» темаһына 1962 йылда яҡланған кандидатлыҡ диссертацияһында дөйөмләштерә[3]

1963 йылдан Ю.Л. Спирин УССР Фәндәре академияһының мономерҙар һәм полимерҙар химияһы институтында термосыҙамлы полимерҙар лабораторияһында өлкән ғилми хеҙмәткәр булып эшләй. 1965 йылда уға юғары молекуляр ҡушылмалар химияһы һөнәре буйынса өлкән ғилми хеҙмәткәр дәрәжәһе бирелә. 1965 йылдан УССР ФА юғары молекуляр ҡушылмалар химияһы институтының олигомерҙар бүлеге мөдире булып эшләй. 1972 йылда «Акцепторно-донорные эффекты в радикальной и координационно-анионной полимеризации» темаһына докторлыҡ диссертацияһын яҡлай[4] . 1974 йылда ғилми профессор исеме бирелә.

Юрий Леонидович полимеризацияның анион һәм радикаль реакциялары теорияһын үҫтереүгә ҙур өлөш индерә. Был йүнәлештә үткәрелгән тикшеренеүҙәр «Реакции полимеризации» монографияһында дөйөмләштерелә (1977), унда юғары молекуляр ҡушылмалар химияһына хас булған миҫалдарҙа радикаль, анион, координацион-анион, катион һәм молекуляр реакцияларҙың механизмдары анализлана, тирә-яҡ мөхиттең уларҙың барышына йоғонтоһо ҡарала. Уның етәкселеге аҫтында олигомерҙар бүлегендә олигомерҙарҙың, функциональ төркөмдәре менән олигодиендарҙың, олигоуротанакрилаттарҙың реакция һәләтлеге синтезы буйынса тикшеренеү, уларҙың үҙенсәлектәрен һәм улар нигеҙендә композицион полимер материалдарҙың химик барлыҡҡа килеү законлыҡтарын өйрәнеү үткәрелә.

Ю.Л. Спирин етәкселегендә 7 кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлана.

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Є Лебедєв. В Інститут Н хімії України високомолекулярний сполук (50 років) 1958-2008. Київ, 2008.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Изобретатель СПИРИН ЮРИЙ ЛЕОНИДОВИЧ
  2. Патенты автора СПИРИН ЮРИЙ ЛЕОНИДОВИЧ
  3. Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата химических наук
  4. Диссертация доктора химических наук

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]