Торриани Мария Антуанетта

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Торриани Мария Антуанетта
итал. Maria Antonietta Torriani
Рәсем
Зат ҡатын-ҡыҙ[1]
Гражданлыҡ  Италия короллеге[d][1]
Псевдоним La Marchesa Colombi[2][3][4][…], Amelia Lorrit[5] һәм La Moda[5]
Тыуған көнө 1 ғинуар 1840({{padleft:1840|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:1|2|0}})[6][4]
Тыуған урыны Новара[d], Пьемонт[d], Италия[7][6][2][…]
Вафат булған көнө 24 март 1920({{padleft:1920|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:24|2|0}})[6][4] (80 йәш)
Вафат булған урыны Турин, Италия[2][4]
Хәләл ефете Эудженио Торелли Виолье[d][4]
Һөнәр төрө яҙыусы, журналист, драматург, шағир, уҡытыусы, тәржемәсе, филантроп
Авторҙың Викимилектәге ҡалыбы Maria Antonietta Torriani
 Торриани Мария Антуанетта Викимилектә

Мария Антуанетта Торриани (итал. Maria Antonietta Torriani; 1 ғинуар 1840({{padleft:1840|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:1|2|0}})[6][4], Новара[d], Пьемонт[d][7][6][2][…] — 24 март 1920({{padleft:1920|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:24|2|0}})[6][4] (80 йәш), Турин[2][4]) — итальян яҙыусыһы, журналист, шағир, драматург, тәржемәсе, педагог, феминист, бигерәк тә «Маркиза Коломби» псевдонимы аҫтында билдәле[8] («Сатира и Парини» Паоло Феррари), «Amelia Lorrit» и «La Moda» комедиялары персонажы)[9][10]

Биография[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Мария Антуанетта Торриани 1840 йылдың 1 ғинуарында Пьемонт провинцияһындағы Новарайҙа тыуған. Атаһы Луиджи Торриани сәғәт эшләүсе була, ә әсәһе Каролина Императори башланғыс мәктәп уҡытыусыһы була. Ул тыуғандан һуң бер йыл үткәс, атаһы 32 йәшендә вафат була. Уның өлкән апаһы Джузеппина һәм ҡустыһы Томмазо була. Мария Антуанетта әсәһе уҡытҡан башланғыс мәктәптә уҡый, һәм дүрт йыл Беллини сәнғәт һәм һөнәрҙәр институтында үткәрә, унда бик һәйбәт уҡый. Ул Орта күл районындағы монастырҙа уҡығанда уҡытыусы дипломын ала[11].

Эудженио Торелли Виолье[it] — Торрианиҙың ире

Монастырҙа булғанда, ул журналист Эудженио Торелли Виолье[it]менән хатлаша башлай, ул һуңыраҡ Италияның иң боронғо гәзиттәренең береһе Corriere della Sera гәзитенә нигеҙ һала. 1865 йылда үгәй атаһы Торрианиға бөтә мөлкәтен ҡалдырып, вафат була, һәм бынан һуң күп тә үтмәҫтән, ул Миланда йорт һатып ала. Унда ул феминисткаларҙың лидеры Анна Мария Моццони менән дуҫлаша . Ике ҡатын 1871 йылда конференциялар серияһын ойоштора, Генуя, Флоренция һәм Болоньяла лекциялар уҡый. Болоньяла ул яҙыусылар Энрико Панцакки һәм Джозуэ Кардуччи менән дуҫлаша [12].

1875 йылда Мария Антуанетта Торриани Эудженио Торелли Виольеға кейәүгә сыға. Ул Миландың әҙәби тормошонда әүҙем ҡатнаша һәм Passatempo һәм L'Illustrazione italiana кеүек журналдарҙа баҫыла.[13]

1877 йылда ул этикет буйынса «La gente per bene» китабын баҫтыра, ул киләһе ике тиҫтә йыл эсендә 22 тапҡыр ҡабаттан нәшер ителә. Ул ҡырҡтан ашыу китап яҙа, улар башлыса ҡатын-ҡыҙҙар һәм балалар өсөн тәғәйенләнгән хикәйәләр һәм романдарҙан, шулай уҡ ике опера либреттоһы әҫәрҙәренән тора.

Мария Торриани
(рәссам G. Segantini; 1886)

Торриани шулай уҡ итальян теленә француз теле һәм инглиз теленән бер нисә әҫәрен тәржемә итә. Уның нәфис әҙәбиәтенең күп өлөшө реалистик һәм шул ваҡыттағы ҡатын-ҡыҙ проблемаларына иғтибарҙы йәлеп итә. Мәҫәлән, «In risaia» (1878) Төньяҡ Италияла дөгө баҫыуҙарын утаған mondina[en] ауыр хеҙмәт шарттарына иғтибарын йүнәлтә. Ул шулай уҡ» әҫәрҙәренең уңышы һәм популярлығы булыуына ҡарамаҫтан, «Vita Intima» журналын алып барыр өсөн Неерра " менән эшләй (Анна Радиус Зуккари)., А. Радиус, быны «ысын феминизм» тип иҫәпләп, ҡатын — ҡыҙҙың урыны-йорт һәм ғаилә, тип һанай[14].

Үҙенең туғаны Еваның үҙ үҙенә ҡул һалғандан һуң ире менән айырылыша һәм Туринға күсеп китә. Ул яҙыуын ташлай, әммә Арриго Бойто һәм Джузеппе Джакоза кеүек музыканттар, интеллектуалдар һәм яҙыусылар йыш йөрөгән салонға нигеҙ һалып, йәмғиәттә әүҙем булып ҡала. Ул мохтаждарға ярҙам итеү өсөн хәйриә ойошмаһына нигеҙ һала, ә Беренсе донъя һуғышы ваҡытында итальян һалдаттарын йылы кейем менән тәьмин иткән төркөм ойоштора.

Мария Антуанетта Торриани 1920 йылдың 24 мартында Турин ҡалаһында вафат була.

Торриани үлгәндән һуң уның эштәре, 1970-се йылдарҙа Наталья Гинзбург һәм публицист Италия Кальвинот тергеҙгәнгә тиклем, бөтөнләй тиерлек онотола. Уның иң билдәле эштәренең береһе, «Брак в провинции» (1885), Паула Сперлинг Пейдж тарафынан инглиз теленә тәржемә ителә (ингл. Paula Sperling Paige) һәм 2001 йылда «Брак в маленьком городке» тип баҫылып сыға. Рецензент «Italian Americana[en]» уға ҡыҫҡа метражлы шедевр тип, ә икенсе «Kirkus Reviews» эшендә уны «үҙенә күрә новаторлыҡ эше һәм күптән көтөлгән яңы асыш» тип атай[15].

Библиография[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

 

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. ↑ 1,0 1,1 Торриани, Мария (урыҫ) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXIIIа. — С. 646.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Marchesa Colombi // OPAC SBN (итал.)
  3. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #119504693 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Cicala R. TORRIANI, Maria Antonietta // Dizionario Biografico degli Italiani (итал.) — 2019. — Vol. 96.
  5. ↑ 5,0 5,1 https://www.ajol.info/index.php/issa/article/view/106654 — 1998.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): платформа открытых данных — 2011.
  7. ↑ 7,0 7,1 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  8. ↑ Торриани, Мария // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
  9. ↑ Baldissone, Giusi (2004). “Reviewed Work: A Small Town Marriage by Marchesa Colombi, Paula Spurling Paige”. Italian Americana. 22 (1): 99. JSTOR'29776934.
  10. ↑ Kirkus Review: A Small-Town Marriage by The Marchesa Colombi & translated by Paula Paige.
  11. ↑ Maria Antonietta Torriani (1840-1920) // Italian Women Writers: Gender and Everyday Life in Fiction and Journalism, 1870-1910. — University of Toronto Press. — P. 155–157. — ISBN 9781442665644.
  12. ↑ Marchesa Colombi (2001). A Small-Town Marriage. Translated by Paige, Paula Sperling. Northwestern University Press. ISBN 9780810118416.
  13. ↑ Baldissone, Giusi (2004). «Reviewed Work: A Small Town Marriage by Marchesa Colombi, Paula Spurling Paige». Italian Americana. 22 (1): 99. JSTOR 29776934.
  14. ↑ Neera, Ps. f. Anna Radius Zuccari // FemBio: Банк данных о выдающихся женщинах.
  15. ↑ Kirkus Review: A Small-Town Marriage by The Marchesa Colombi & translated by Paula Paige.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • (2008) «La Marchesa Colombi, Neera, Matilde Serao: Forging a Female Solidarity in Late Nineteenth-Century Journals for Women». Italian Studies 63 (1): 63–84. DOI:10.1179/007516308X270137.
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Торриани_Мария_Антуанетта&oldid=1215885» битенән алынған