Тәкәләр (ырыу)
| Тәкәләр | |
| төркм. Teke | |
| Туған тел | Төркмән теле һәм фарсы теле |
|---|---|
| Дәүләт |
 Төркмәнстан Иран |
| Мәзһәб | Хәнәфи мәҙһәб |
Тәкәләр[1][2] (шулай уҡ тәкә, ҡәбилә атамаһы боронғо замандан «тау кәзәһе» тотемынан килеп сыҡҡан, тәкә һүрәте — шулай уҡ тотем һәм тамға) — төркмән халҡы составындағы иң ҙур подразделениеларҙың береһе.
Сығышы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Төркмән ғалимы А.Бикморатов, тәкә ырыуы үҙ сығышын һуннуҙарҙың түкү ҡәбиләһенән алып бара; әйткәндәй, төркмән-тәкә һәм боронғо һуннуҙарҙың хәрби-административ ойошмаһы ла үҙ-ара оҡшаш.[3] "Төркмәндәрҙең шәжәрәһе"ндә тәкә ырыуы салыр төркмән ҡәбиләһенән Туй-Тотмаҫ тоҡомо булып тора, тип хәбәр ителә .
Тәкәләр урындағы үҙенсәлекле тоҡом — Аһалтәкә атын бик ҡәҙерләгән, үрсеткән. Башҡа күсмә төрки халыҡтарҙан айырмалы рәүештә, тәкәләр һарыҡ итенә өҫтөнлөк биреп, йылҡы итен ашамаған.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ Текинцы // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
- ↑ Текинцы // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 4 томах. — СПб., 1907—1909.
- ↑ С.Атаныязов. Словарь туркменских этнонимов с. 112. Ашхабад: Ылым (1988). Дата обращения: 4 август 2021. Архивировано 14 июль 2020 года.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Бек, туркменский род // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
- Константин Константинович Абаза, Война с текинцами, «Читальня народной школы» Вып. 10 — СПб., 1888. Стр. 1—21.
- Ахал-текинские экспедиции // Военная энциклопедия : в 18 т. / под ред. В. Ф. Новицкого и др.. — СПб. : Товарищество И. Д. Сытина, 1911—1915.