Церетели Василий Георгиевич
| Церетели Василий Георгиевич | |
.jpeg) | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Тыуған көнө | 1862 |
| Тыуған урыны | Цхруквети[d], Чиатурский муниципалитет[d], Имеретия[d], Грузия |
| Вафат булған көнө | 1937 |
| Һөнәр төрө | журналист, табип, сәйәсмән |
| Уҡыу йорто | Тарас Шевченко исемендәге Киев милли университеты |
Василий Георгиевич Церетели (груз. ვასილ გიორგის ძე წერეთელი, 18 ғинуар 1862 йыл— 23 октябрь 1937 йыл) — грузия сәйәсмәне, табип һәм журналист.
Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Василий Георгиевич Церетели 1862 йылдың 18 ғинуарында Цхрукветиҙа тыуа. Кенәз сығышлы. Ағаһы — Михаил Церетели (1878—1965).
Урта белемде Кутаиси ҡалаһында ала, 1884 йылда Новороссийск университетының тәбиғи фәндәр факультетына уҡырға инә. 1887 йылда университеттан ҡыуыла («Халыҡ ихтыяры» ойошмаһы ағзаһы һәм Варлам Черкезишвили менән бәйләнештә була).
Тыуған иленә ҡайтҡас, Батумиҙа биш йыл самаһы «Черноморский вестник» рус телле гәзите мөхәррире булып эшләй.
1898 йылда Киев университетының медицина факультетын тамамлай.
Уҡыуын тамамлап, Чиатурҙа Тифлис һәм Тианоситта табип булып эшләй, 1908 йылдан Кутаисиҙа — Кутаиси поликлиникаһы етәксеһе һәм Кутаиси гимназияһында гигиена уҡытыусыһы була.
Был йылдарҙа әүҙем публицистик эшмәкәрлек менән шөғөлләнә. Йыш ҡына хаттары Дроэба, Иверия, The Leaflet, Imereti, Georgia гәзиттәрендә баҫыла. 1912 йылда «Имерети» гәзитенә нигеҙ һалыусыларҙың береһе, ә һуңынан уның мөхәррире була. 1916—1917 йылдарҙа — популяр «Родина» һәм «Наша страна» гәзиттәре мөхәррире. Грузин телендә «Фәнни-фәлсәфәүи терминология» китабын туплай һәм баҫтыра.
Әүҙем сәйәси эшмәкәрлек алып бара, 1900 йылдар һуңында Грузин социал-федералистик партия ағзаһы була, ә 1917 йылда уның туранан-тура ҡатнашлығында Милли-демократик партияға нигеҙ һалына. Ул 1905 йылда Илья Чавчавадзе төҙөгән программаға нигеҙ булып тора. Церетели был партияла иң билдәле фигураларҙың береһе була.
1890 йылдар аҙағында — Грузия грамоталылыҡ йәмғиәте ағзаһы.
1917 йылда Грузияның милли йыйылышына һайлана.
1918 йылдың 26 майында Грузияның Бойондороҡһоҙлоҡ декларацияһына ҡул ҡуя[1].
Грузия советлаштырылғандан һуң (1921) илдә ҡала. 1921—1926 йылдарҙа Кутаисиҙа табип булып эшләй. 1926 йылда Тбилисиҙа йәшәй һәм эшләй. 1930 йылға тиклем «Джансахкомис моамбе» медицина журналын мөхәррирләй.
75 йәшендә вафат булды. Тбилисиҙың Верейский зыяратында ерләнгән. 1980 йылдар аҙағында зыяраттың ҙур өлөшө уның эргәһендә биналар төҙөлөүгә бәйле, күсерелә. Василий Церетели ҡәбере юғала.
Улы — Георгий Церетели, ғалим-шәрҡиәтсе, Грузин ССР-ы Фәндәр академияһы академигы.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- თამარ ღვალაძე. ვასილ წერეთელი. — გაზ. «ლიტერატურული საქართველო», 9 სექტ. 1988.
- ლეილა ბიწაძე. არდავიწყება მოყვრისა, ქუთაისი, 2004, გვ. 155—156.
- ვასილ წერეთლის (1862—1937) დაბადებიდან 150-ე წლისთავისადმი მიძღვნილი სამეცნიერო კონფერენცია (თბილისი-ჭიათურა, 2012 წლის 18-20 ოქტომბერი). პროგრამა და მასალების კრებული. პ/მგ. რედაქტორი ლევან ზ. ურუშაძე, საქართველოს ეროვნული მუზეუმის გამოცემა, თბილისი-ჭიათურა, 2012, 86 გვ.