Эстәлеккә күсергә

Чадта ислам

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Чадта ислам
Дәүләт  Чад
 Чадта ислам Викимилектә

Чадта ислам иң күп һанлы дин булып тора. Мосолмандар башлыса төньяҡ райондарҙа йәшәй һәм халыҡтың яҡынса 57,8 % тәшкил итә[1]. Илдә сөнни йүнәлешле исламдың мәлики мәҙһәбе өҫтөнлөк итә, ғәрәптәр араһында шәфиғи мәҙһәбе яҡлылар ҙа бар. Илдең төньяғында ҡадирилек ордены йоғонтоһо, көньяҡта — тижәниә, йоғонтоһо таралған, илдең ҡайһы бер төбәктәрендә сенуситтар.бар. Чад мосолмандарының 5-10%-ы исламдың фундаменталист йүнәлештәрен— үәһһәбилек һәм сәләфилекте[2] яҡлаусылар тип баһалана  Чад мосолмандары ислам традицияларын исламға тиклемге йолалар һәм инаныуҙар менән берләштерә.

Ислам Чад территорияһына XI быуат аҙағында[3] үтеп инә башлай. Чадта, башлыса ҡатмарлы географик шарттар арҡаһында, ислам әкрен тарала. Чадта ғәрәп телен белгән кеше аҙ булғанлыҡтан, ғәрәптәр менән бәйләнеш мөсһөҙ була[4].

Мосолмандарҙың 48 %-ҡа яҡыны үҙҙәрен сөнни тиҙәр, 21 %-ы — шиғый һәм 4 %-ы — әһәмәниҙәр, дингә ышаныусыларҙың ҡалғаны ниндәй ҙә булһа төркөмгә ҡаратмай[5].

Сәғүд Ғәрәбстаны һымаҡ башҡа мосолман илдәре менән сағыштырғанда, Чадта ислам мәғарифы көсһөҙ[6]. Чадта беренсе мосолман мәктәбенә — École Mohamed Illech1918 йылда нигеҙ һалынған[7]. Юғары ислам белеме алыу маҡсатында, Чадтан студенттар башҡа илдәргә — Мысырға (Әл-Азһар университеты), Суданға һ.б. урындарға уҡырға бара.

  1. J. Gordon Melton, Martin Baumann. Religions of the World: A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices. — Oxford, England: ABC CLIO, 2010. — С. 534. — 3200 с. — ISBN 1-57607-223-1.
  2. Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ]. International Religious Freedom Report 2007. Дата обращения: 14 октябрь 2013.
  3. Чад. Энциклопедия Кругосвет. Дата обращения: 13 октябрь 2013. Архивировано 14 ноябрь 2012 года.
  4. Islam in Chad 2021 йыл 28 октябрь архивланған.. «Government Local». Library of Congress country studies, December 1988.
  5. The World's Muslims: Unity and Diversity. Pew Forum on Religious & Public life (9 август 2012). Дата обращения: 14 август 2012. Архивировано из оригинала 24 октябрь 2012 года. 2012 йыл 24 октябрь архивланған.
  6. Islam in Saudi Arabia 2013 йыл 18 октябрь архивланған.. «Islamic counsels», Monday April 22, 2013.
  7. Chad country study 1999 йыл 17 ғинуар архивланған.. This article incorporates text from this source, which is in the public domain