Чибилёв Александр Александрович
| Чибилёв Александр Александрович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Гражданлыҡ |
 СССР Рәсәй |
| Тыуған көнө | 26 март 1949 (75 йәш) |
| Тыуған урыны | Яшкино (Ырымбур өлкәһе), Красногвардейск районы, Ырымбур өлкәһе, РСФСР, СССР |
| Туған тел | урыҫ теле |
| Һөнәр төрө | географ |
| Эшмәкәрлек төрө | тыуған яҡты өйрәнеү[d] |
| Уҡыу йорто | Воронеж дәүләт университеты |
| Ғилми дәрәжә | география фәндәре докторы[d] |
| Ғилми етәксе | Мильков, Фёдор Николаевич[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
  |
Чибилёв Александр Александрович ( 26 март 1949 йыл) — ғалим-географ. СССР һәм Рәсәйҙең ландшафт экологияһы һәм ҡурсаулыҡ эше буйынса белгесе. География фәндәре докторы (1992), профессор, РФА академигы (2016). Рәсәй Фәндәр академияһының Урал бүлексәһе Дала институтының ғилми етәксеһе (2018 йылдан), Рус география йәмғиәтенең вице-президенты[1]. Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған географы (2020).
Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
1949 йылдың 26 мартында Ырымбур өлкәһендә Яшкино ауылында тыуған.
1971 йылда Воронеж дәүләт университетының география факультетын тамамлай.
Кандидатлыҡ диссертацияһы «Дөйөм һырт ландшафты һәм уларҙы мелиорациялау мәсьәләләре» темаһына арналған (1978).
1974-тән йыл һайын, Көньяҡ Урал һәм Ҡаҙағстан территорияларында экспедициялар үткәрә, улар нигеҙендә докторлыҡ диссертацияһын яҙған.
1996 йылда ойошторолған Рәсәй Фәндәр академияһының Урал бүлексәһе Дала институтын (1996-2018) ойоштора һәм директоры, һуңынан уның ғилми етәксеһе итеп һайлана. Институт Ырымбур ҡалаһында ойошторолған.
1997 йылда РФА-ға мөхбир ағза итеп һайлана.
2002 йылда — Рус география йәмғиәтенең вице-президенты, Рус география йәмғиәтенең Ырымбур төбәк бүлеге рәйесе .
2020 йылдан «Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған географы» исеме бирелә.
Рәсәй Фәндәр академияһының Урал бүлексәһе Дала институтын (1996-2018) ойоштороусыһы һәм директоры, һуңынан уның ғилми етәксеһе. "Йәшел китап" (төбәктең йәки илдең тәбиғи объекттарының берҙәм һәм тулы кадастры) ғилми-методик баҫмаһы авторы.
Чибилёв Александр Александровичтың күп мәҡәләләре тарихи Башҡортостан ер-һыуҙары топонимикаһына бәйле, мәҫәлән, Илек районы, Эзбизтау, Ымһанай, Таһиртау,Яйыҡ йылғаһы башы, Оло Эйек (Һаҡмар ҡушылдығы), Оло Ҡомаҡ, Әүлиәташ (Ырымбур өлкәһе), Ырымбур ҡурсаулығы һәм Ырымбур өлкәһе тәбиғәтенә бәйле бик күп мәҡәләләр уның ғилми хеҙмәттәренә лә таянып яҙылған.
Төп хеҙмәттәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Чибилёв А. А. Зелёная книга степного края. 1983.
- Чибилёв А. А. Река Урал. 1987.
- Чибилёв А. А. Зелёная книга степного края. 1987.
- Чибилёв А. А. Дорога к Каспию. 1988.
- Чибилев А. А. Лик степи: Эколого-географические очерки о степной зоне СССР. — Л.: Гидрометеоиздат, 1990. — 192 с. — ISBN 5-286-00104-1.
- Чибилёв А. А. Экологическая оптимизация степных ландшафтов. 1992.
- Чибилёв А. А. В глубь степей (1993)
- Чибилёв А. А. Редкие виды рыб Оренбургской области и их охрана. 1993.
- Чибилёв А. А. Млекопитающие Оренбургской области и их охрана. 1993.
- Чибилёв А. А. Природа Оренбургской области. 1995.
- Чибилёв А. А. Птицы Оренбургской области и их охрана. 1995.
- Чибилёв А. А. Природное наследие Оренбургской области. 1996.
- Чибилёв А. А. Степи Северной Евразии. 1998.
- Чибилёв А. А. Введение в геоэкологию. 1998.
- Чибилёв А. А. Геоэкологические проблемы степного региона. 2005.
- Чибилёв А. А. Оренбуржье — край благословенный. 2008.
- Чибилев А. А. Бассейн Урала: история, география, экология / отв. ред.: Ж. Т. Сивохип, О. А. Грошева; Институт степи УрО РАН. — Екатеринбург: УрО РАН, 2008. — 312 с. — ISBN 978-5-7691-1960-6.
- Чибилёв А. А., Тишков А. А. История заповедной системы России. — М.: РГО: Постоянная Природоохранительная комиссия, 2018. — 218 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-604-1476-8-9.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Профиль Александра Александровича Чибилёва РФА рәсми сайтында
- О проекте «Зелёная книга»
- Оренбургское областное отделение РГО
- Статья в Уральской исторической энциклопедии
- Историческая справка на сайте Архива РАН