Яңы Зеландия

Яңы Зеландия
New Zealand
Aotearoa

Флаг Герб
Гимн: «God Defend New Zealand»
Үҙаллылыҡ датаһы	Доминион: 26 сентябрь 1907 Вестминстерский статуты: 11 декабрь 1931 (25 ноябрь 1947) Конституционный Указ: 13 декабрь 1986 ( Бөйөк Британия)
Рәсми телдәр	инглиз, маори, жестар теле
Баш ҡала	Веллингтон
Эре ҡалалар	Окленд, Веллингтон, Крайстчёрч, Гамильтон, Данидин, Тауранга
Идара итеү төрө	Конституцион монархия
Монарх Генерал-губернатор Премьер-министр	Елизавета II Джерри Матепараи Джон Кей
Территория • Бөтәһе • % һыу өҫтө	75 268 680 км² 2,1
Халыҡ • Һаны (2012) • Халыҡ тығыҙлығы	4 443 900 чел. (122) 16,0 чел./км²
ЭТП   • Бөтәһе (2008)   • Бер кешегә	146,028 млрд. долл. (58) 34 121 долл.
ИЧР (2011)	▬ 0,908 (Бигерәк юғары) (5 урын)
Валюта	Яңы Зеландия доллары (NZD, Код 554)
Интернет-домены	.nz
Код ISO	NZ
МОК коды	NZL
Телефон коды	+64
Сәғәт бүлкәте	+12

Яңы Зеландия (ингл. New Zealand, маори Aotearoa) — Тымыҡ океандың көньяҡ-көнсығышында урынлашҡан дәүләт.

Яңы Зеландия ике ҙур (Төньяҡ һәм Көньяҡ) һәм 700 тирәһе бәләкәй утрауҙан тора. Баш ҡалаһы — Веллингтон. Яңы Зеландияла 2012 йылда 4 443 900 кеше йәшәгән. Дәүләт конситуцион монархия һәм парламент демократияһы принциптарына ярашлы төҙөлгән. Яңы Зеландия донъяның иң уңышлы дәүләттәренең береһе.

Тарих

X—XIV быуаттарҙа Яңы Зеландияла Полинезиянан сыҡҡан кешеләрҙең йәшәп ятҡаны билдәле. Европа сәйәхәтселәре уны 1642 йылда асҡан. 1762 йылдан Бөйөк Британия илде тәрән өйрәнә башлай, ә 1907 йылда уға доминион статусын бирә.

География

Яңы Зеландияның үҙенсәлеге — георафик алыҫлыҡ.

Илдең иң яҡын "күршеләре" булып түбәндәге илдәр һанала: Австралия (иң ҡыҫҡа ара 1700 км), Тога, Яңы Каледония һәм Фиджи.