Ғәссәниҙәр
| Ғәссәниҙәр | |
| ғәр. الغساسنة | |
| Герб | |
 | |
| Нигеҙләү датаһы | 220 |
|---|---|
| Ҡатнашыусы | Осада Алеппо[d] |
| Донъя ҡитғаһы | Азия |
| Административ үҙәк | Jabiyah[d] |
| Идара итеү формаһы | монархия |
| Ҡулланылған тел | Ғәрәп теле һәм доклассический арабский язык[d] |
| Башланыу датаһы | 220 |
| Тамамланыу датаһы | 638 |
| Ғәмәлдән сыҡҡан дата | 638 |
 | |
| Рәсми дине | Христианлыҡ |
 Ғәссәниҙәр Викимилектә | |
Ғәссәниҙәр (ғәр. الغساسنة Әл-Ғәсәсинә йәки الغسانيون Әл-Ғәссәсийүн) — боронғо Ғәрәбстанда хакимлыҡ иткән династия .
Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Был династияны ҡайһы берҙә ҡанбабаларының исеме менән Али Жәфнә тип тә атайҙар. Улар Йемендан төньяҡҡа табан күсенеп Рим империяһы сиктәрендә төпләнә. Ғәссән йылғаһы буйында урынлашҡанлыҡтан, уларҙы Ғәссәни тип атайҙар.
636 йылға тиклем Көнсығыш Фәләстиндә (Иордания) хакимлыҡ иткәндәр. Левантта төпләнеп, Ғәссәниҙәр әкренләп ғәрәп батшалығын Салихиҙарҙы бөтөрә, Византия империяһының клиент-дәүләте булып, улар менән бергә фарсы Сәсәниҙәргә һәм уларҙың ғәрәп вассалдары Ләхмиҙәргә ҡаршы һуғыша[1][2].
Ғәссәниҙәр ерҙәре рим биләмәләрен урындағы ҡәбиләләрҙең һөжүменән һаҡлаған буфер зонаһы булып тора.
529 йылда император Юстиниан I Әл-Харис ибн Жәбәлде Сүриә һәм Фәләстин хакимы тип иғлан итә, ғәрәптәр өсөн — батша, византийҙар өсөн патриций титулы бирә.
Дине[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ғәссәниҙәр Яковит православие сиркәүенә ҡарай.
Батшалыҡ Византия тарафынан 585 йылда юҡҡа сығарыла, әммә 629 йылда, мосолмандарҙан ҡурҡыу арҡаһында, тергеҙелә. Левантты мосолмандар баҫып алғандан һуң бик аҙ ғәссәниҙәр мосолман булып китә; дәүләттең күпселек халҡы христиан булып ҡала һәм хәҙерге Иордания, Фәләстин, Израиль, Сүриә һәм Ливан сиктәрендә мәлкит һәм Сүриә общиналарына ҡушыла[3].
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ Saudi Aramco World: The Kind of Ghassan. Barry Hoberman. http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198302/the.king.of.ghassan.htm {{{2}}}. Accessed 31 January 2014.
- ↑ bury, john. History of the Later Roman Empire from the Death of Theodosius I. to the Death of Justinian, Part 2. — courier dover publications.
- ↑ Bowersock, G. W.; Brown, Peter; Grabar, Oleg. Late Antiquity: A guide to the Postclassical World. — Harvard University Press.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Французов С. А. ГАССАНИДЫ: Православная энциклопедия.
- Yasmine Zahran: Ghassan Resurrected. Stacey International Publishers, London 2007.
- Almaqhafi, Awwad: Qabayl Wa Biton Al-Arab
- Almsaodi, Abdulaziz; Tarikh Qabayl Al-Arab
- Bosra of the Ghassanids in the Catholic Encyclopedia Newadvent.org
- Fergus Millar: «Rome’s 'Arab' Allies in Late Antiquity». In: Henning Börm — Josef Wiesehöfer (eds.), Commutatio et Contentio. Studies in the Late Roman, Sasanian, and Early Islamic Near East. Wellem Verlag, Düsseldorf 2010, pp. 159—186.
- Ball Warwick. Rome in the East: The Transformation of an Empire. — First edition. — L.: Routledge, 2000. — 546 p. — ISBN 04-152-4357-2. — ISBN 978-0-415-24357-5.
- Fowden, Elizabeth Key. The Barbarian Plain: Saint Sergius Between Rome and Iran (инг.). — Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1999. — ISBN 0-520-21685-7.
- The Roman eastern frontier and the Persian Wars. Part II, AD 363-630 : a narrative sourcebook / edited and compiled by Geoffrey Greatrex and Samuel N.C. Lieu. — L.: Routledge, 2002. — xxvii, 373 p. — ISBN 04-151-4687-9. — ISBN 978-0-415-14687-6.
- Ghassān / Shahîd I. // Encyclopaedia of Islam. 2 ed. — Leiden : E. J. Brill, 1960—2005. (түләүле)
- Shahîd Irfan. Byzantium and the Arabs in the Sixth Century. — Washington: Dumbarton Oaks, 1995. — Vol. I. — ISBN 978-0-88402-214-5.
Һүҙлектәр һәм энциклопедиялар | |
|---|---|
| Норматив контроль |
