Ҡабырсаҡ
Ҡабырсаҡ | |
Ҡабырсаҡ Викимилектә |
Ҡабырсаҡ - (рус. Раковина)([1]) — ҡайһы бер умыртҡаһыҙҙар һәм микроорганизмдарҙың тәнен ҡаплап, ҡурсып торған ҡаты тышлыҡ. Умыртҡаһыҙҙарҙың ҡабырсағын өйрәнеү менән конхиология шөғөлләнә. Файҙаланыу һәм коллекциялар туплау өсөн моллюскыларҙың ҡабырсаҡтары әһәмиәтле.
Ҡабырсаҡлы организмдар төркөмдәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Протистар (бер күҙәнәклеләр):
- Диатомолы ылымыҡтар йәки диатомдар , ҡабырсағы эпитека һәм гипотеканан тора[2].
- Динофлагелляттар панцирлы була ала[3] из пластинок Целлюлоза|целлюлозы, также изредка называемый ҡабырсаҡой[4].
- Фораминиферҙар. ҡабырсаҡлы фораминифер төрлө рәүештә була[5].
- Громиидтар. ҡабырсаҡлы громиид бер камералы була[6].
- Tectofilosida[6].
- Эуглифиды[7].
- Арцеллиниды[7].
- Trichosida[7].
- Хайуандар:
- Ҡыҫала һымаҡтар:
- Конхострактар[8].
- Ҡабырсаҡлы ҡыҫала һымаҡтар йәки остракоддар[5][9].
- 'Мыйыҡ аяҡлы ҡыҫала һымаҡтар'[10].
- Раки-отшельники үҙ ҡабырсаҡтары юҡ, әммә ҡорһаҡ аяҡлыларҙың үҙҙәренә таман килгән ҡабырсаҡтарын файҙаланалар.
- Моллюскылар[11]. Они могут быть цельными, либо состоять из двух отдельных створок — правой и левой (у двустворчатых моллюсков)[12] или из восьми или семи пластинок (у панцирных моллюсков)[12][4].
- Яурын аяҡлылар йәки брахиоподтар[12].
- Ҡыҫала һымаҡтар:
Геологик әһәмиәте
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Төрлө төркөм организмдарҙың ҡабырсаҡтары Һыу төбө ултырмаларының һәм Ултырма тау тоҡомдарының хасил булыуына булышлыҡ итә .
Диатом ылымыҡтар диңгеҙ төбөнә ултырып, Диатом ләм барлыҡҡа килтерә, уныһы артабан диатомит, трепел һәм опока хасил итә[13].
Планктон фораминифер ҡабырсаҡтары глобигерин ләмдәр барлыҡҡа килтерә [14]. Эре фузулинид һәм нуммулитидтар эзбиз ятҡылыҡтары хасил булыуына булышлыҡ итә [15].
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ ҡабырсаҡа — Этимологический словарь Фасмера 2015 йыл 15 август архивланған.
- ↑ Диатомовые водоросли / Петров Ю. Е. // Дебитор — Евкалипт. — М. : Советская энциклопедия, 1972. — С. 240. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.]; vol. 1969—1978, вып. 8).
- ↑ Панцирные жгутиконосцы // Отоми — Пластырь. — М. : Советская энциклопедия, 1975. — С. 154. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.]; vol. 1969—1978, вып. 19).
- ↑ 4,0 4,1 Өҙөмтә хатаһы:
<ref>
тамғаһы дөрөҫ түгел;БСЭ-ҡабырсаҡа
төшөрмәләре өсөн текст юҡ - ↑ 5,0 5,1 Маслакова Н. И., Горбачик Т. Н., Алексеев А. С., Барсков И. С., Голубев С. Н., Назаров Б. Б., Петрушевская М. Г. Микропалеонтология. — Москва: Издательство Московского университета, 1995. — 256 с. — 1000 экз. — ISBN 5-211-03386-8.
- ↑ 6,0 6,1 Thomas Cavalier-Smith, Ema E-Y Chao. Phylogeny and classification of phylum Cercozoa (Protozoa) (инг.) // Protist : Журнал. — 2003. — Т. 154. — № 3—4. — С. 341—358. — DOI:10.1078/143446103322454112
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Карташев А. Г., Смолина Т. В. Влияние нефтезагрязнений на почвенных беспозвоночных животных. — Томск: В-Спектр, 2011. — 146 с. — 500 экз. — ISBN 978-5-91191-213-9.
- ↑ Бирштейн Я. А., Пастернак Р. К. Подкласс Жаброногие ракообразные (Branchiopoda) // Жизнь животных. — 2-е изд. — Москва: Просвещение, 1988. — Т. 2. — С. 295—311. — 447 с. — 300 000 экз.
- ↑ Бирштейн Я. А., Пастернак Р. К. Подкласс Ракушковые ракообразные (Ostracoda) // Жизнь животных. — 2-е изд. — Москва: Просвещение, 1988. — Т. 2. — С. 341—343. — 447 с. — 300 000 экз.
- ↑ Бирштейн Я. А., Пастернак Р. К. Подкласс Максиллоподы (Maxillopoda) // Жизнь животных. — 2-е изд. — Москва: Просвещение, 1988. — Т. 2. — С. 314—341. — 447 с. — 300 000 экз.
- ↑ Моллюски / Лихарев И. М. // Мёзия — Моршанск. — М. : Советская энциклопедия, 1974. — С. 467—468. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.]; vol. 1969—1978, вып. 16).
- ↑ 12,0 12,1 12,2 Михайлова И. А., Бондаренко О. Б. Палеонтология. Часть 1. — Москва: Издательство Московского университета, 1997. — 448 с. — 2000 экз. — ISBN 5-211-03841-X.
- ↑ Диатомит / Каледа Г. А. // Дебитор — Евкалипт. — М. : Советская энциклопедия, 1972. — С. 240. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.]; vol. 1969—1978, вып. 8).
- ↑ Глобигериновый ил / Мурдмаа И. О. // Газлифт — Гоголево. — М. : Советская энциклопедия, 1971. — С. 598. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.]; vol. 1969—1978, вып. 6).
- ↑ Фораминиферы / Полянский Ю. И., Шиманский В. Н. // Ульяновск — Франкфорт. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — С. 536. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.]; vol. 1969—1978, вып. 27).
Өҙөмтә хатаһы: <references>
билдәләнгән "БСЭ-Раковина" исемле <ref>
тамға алдағы текста ҡулланылмай.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ершов В. Е., Кантор Ю. И. Морские ҡабырсаҡы. Краткий определитель. — М., 2008.
- Буруковский Р. О чём поют ракушки. Калининград, 1977
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]ҡабырсаҡа Викиһүҙлектә | |
ҡабырсаҡа Викимилектә |