Ҡаракүл (Дыуан районы)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Ауыл
Каракулево
башҡ. Ҡаракүл
Ил

Рәсәй

Федерация субъекты

Башҡортостан

Муниципаль район

Дыуан районы

Ауыл биләмәһе

Арый ауыл Советы

Координаталар

55°34′05″ с. ш. 58°10′31″ в. д.HGЯO

Халҡы

357[1] кеше (2010)

Сәғәт бүлкәте

UTC+6

Телефон коды

+7 34798

Почта индексы

452539

Һанлы танытмалар
Автомобиль коды

02, 102

ОКАТО коды

80 223 804 003

ОКТМО коды

80 623 404 111

Каракулево (Рәсәй)
Каракулево
Каракулево
Ҡаракүл (Дыуан районы) (Башҡортостан Республикаһы)
Каракулево

Ҡаракүл (рус. Каракулево) — Башҡортостандың Дыуан районындағы ауыл. Арый ауыл Советы сотавына инә. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 357 кеше[2]. Почта индексы — 452539, ОКАТО коды — 80223804003.

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Район үҙәгенә тиклем (Мәсәғүт): 6 км
  • Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Арый): 15 км
  • Яҡындағы тимер юл станцияһы (Һилейә): 81 км

Ҡаракүл ауылы Әй йылғаһы ҡушылдығы Әнйәк йылғаһы буйында, район үҙәге Мәсәғүт ауылынан төньяҡ-көнбайышҡа табан 6 километр һәм Һилейә (Силәбе өлкәһе) тимер юл станцияһынан 81 километр алыҫлыҡта урынлашҡан[3].

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1870 йылда әле Ҡаракүл ауылы иҫәпкә алынмаған, тимәк, ундай ауыл булмаған. XX быуат башында Златоуст өйәҙе территорияһындағы Арый ауылы кешеләре, төп ауылдан бүленеп сығып, Ҡаракүл ауылына нигеҙ һалған.

Һәм 1920 йылда Ҡаракүл ауылындағы 48 йортта 228 кеше йәшәгән.

1939 йылда Ҡаракүл ҡасаба булараҡ иҫәпкә алына, ә 2005 йылдан хәҙерге статусына эйә[4].


Биләмә берәмектәренә инеүе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Теркәү йылы Улус, ауыл советы Өйәҙ, кантон, район Губерна, Республика Дәүләт
1784 Һарт улусы Троицк өйәҙе Ырымбур губернаһы Рәсәй Империяһы
1816 -се йорт 4-се Загорный Башҡорт кантоны Троицк өйәҙе Ырымбур губернаһы Рәсәй империяһы
1834 -се йорт -се Башҡорт кантоны Троицк өйәҙе Ырымбур губернаһы Рәсәй империяһы
1847 -се йорт -се Башҡорт кантоны Өфө өйәҙе Ырымбур губернаһы Рәсәй империяһы
1859 -се йорт -се Башҡорт кантоны Өфө өйәҙе Ырымбур губернаһы Рәсәй империяһы
1895 Мырҙалар улусы Златоуст өйәҙе Өфө губернаһы Рәсәй империяһы
1920 Үрге Ҡыйғы биләмәһе Дыуан-Ҡошсо кантоны Автономлы Башҡорт ССР-ы (Бәләкәй Башҡортостан) РСФСР
1926 улусы Мәсәғүт кантоны Автономлы Башҡорт ССР-ы СССР СССР
1935 Мәсәғүт ауыл Советы Дыуан районы Башҡорт АССР-ы СССР СССР
1941 Мәсәғүт ауыл Советы Дыуан районы Башҡорт АССР-ы СССР СССР
1990 Мәсәғүт ауыл Советы Дыуан районы Башҡортостан Республикаһы Рәсәй флагы Рәсәй Федерацияһы
2008 Мәсәғүт ауыл Советы Дыуан районы Башҡортостан Республикаһы Рәсәй флагы Рәсәй Федерацияһы

Ҡаракүл ауылының XX быуаттағы һәм бөгөнгө үҫеше[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әлеге ваҡытта ауылда башланғыс кластар-балалар баҡсаһы мәктәбе, фельдшер-акушерлыҡ пункты, клуб (мәҙәниәт йортонда «Гөлнәзирә» башҡорт халыҡ фольклор ансамбле) эшләй[5].

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ҡаракүл ауылында башҡорттар йәшәй (2002).

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август 228
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар 62
1959 йыл 15 ғинуар 196
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар 291
2002 йыл 9 октябрь 335
2010 йыл 14 октябрь 357 162 195 45,4 54,6

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Билдәле кешеләре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Урамдары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Тыныслыҡ урамы (рус.  Мира (улица)
  • Үҙәк урамы (рус.  Центральная (улица)
  • Ялан урамы (рус.  Полевая (улица)
  • Яңы урамы (рус.  Новая (улица)
  • Мәктәп урамы (рус.  Школьная (улица)
  • Йылға урамы (рус.  Речная (улица)
  • Еңеү урамы (рус.  Победы (улица)[6]

Тирә-яҡ мөхит[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Ер-һыу атамалары

Тауҙар:

Йылғалар:

Шишмәләр:

Ялан-бесәнлектәр:

Таусыҡтар, түбәләр:

Тәбиғәт һәйкәле: Ҡаракүл һаҙлығы ауылдан көнбайышҡа табан 2 километрҙа урынлашҡан, майҙаны - 106 гектар. Һаҙланған тал, ерек, ҡайын ағаслыҡтары һәм күрәнле-йәшел мүкле, ҡамышлы комплекс, еүеш һәм һаҙланған туғайҙар менән уратып алынған. Һаҙлыҡтың төньяҡ-көнбайышында йәшел мүк үҫкән ҡарағайлыҡ утраусығы бар[7].

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7(рус.)  (Тикшерелеү көнө: 26 февраль 2021)
  • Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана. Кн. 9. Уфа: Китап, 2001, 112-113 с. – 304 с. — ISBN 5—295—02843—7 (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 26 февраль 2021)

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
  2. Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
  3. Ҡаракүл (Дыуан районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  4. Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 499. — ISBN 978-5-295-04683-4.
  5. Ҡаракүл (Дыуан районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
  6. Карта д. Каракулево. Улица
  7. Памятники природы Дуванского района.