Өрөк (емеш)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Өрөк
Рәсем
Төҫ оранжевый[d]
Етештерелә P. armeniaca[d]
Изображение в разрезе
 Өрөк Викимилектә

Өрөк рус. Абрикос (фрукт) — өрөк (абрикос) ағасы емеше, ғәҙәттә, уны ябай өрөктән (лат. Prunus armeniaca Lin. Lam vulgaris Armeniaca.) алалар[1][2], шулай уҡ маньчжур абрикосы (Prunus mandshurica), япон абрикосы (Prunus mume), себер абрикосы (Prunus sibirica)[3], бриансон абрикосы (Prunus brigantina)[4], ҡайһы бер гибрид төрҙәрҙең емештәрен дә өрөк тип атайҙар[5]

Тышҡы күренеше[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Өрөккә төҫтө уның матдәләрендәге каротиноидтар бирә[6].

Аҙыҡ ҡиммәте[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Емеше составында шәкәр, витаминдар, органик кислоталар (лимон һәм алма), каротин, минералдар бар. Кеше өсөн калий, каротин, С витамины[7][6] сығанағы булып тора, хәйер, С витамины бик күп түгел: 1 мг-да — 10 мг. Тимер ҙә әҙерәк 100 г-ға — 0,4 г мг, был оло кешенең тәүлек ихтыяжының 3-4 % тәшкил итә

Өрөктә калория әҙ (100 г-ға 48 ккал)[6], шуға күрә диетик аҙыҡ булараҡ яҡшы[8].

Өрөктән ҡайнатма, джем, һут, компот, марципан һәм цукат, шулай уҡ ликёр һәм шараптар эшләйҙәр. Шулай уҡ бәлеш һәм билмәндәргә эслек сифатында ҡулланалар[7].

Бынан тыш, өрөк киптергән ваҡытта файҙалы сифаттарын һаҡлап ҡала. Һөйәкһеҙ киптерелгән өрөктәр күрәгә тип атала, төшө эсенән емен сығарып кире өрөк эсенә тығып ҡуйылғаны — аштак-паштак[9][10][11]тип атала.

Өрөктөң төшө асыҡ-көрән, еме ҡырҡыуыраҡ[12]. Уны ашайҙар, шулай уҡ марципан эшләйҙәр[13]. Ҡайһы саҡ әсе миндаль урынына ҡулланалар.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. ↑ Энциклопедический лексикон— Алм. — Directmedia, 2014. — С. 41—. — ISBN 978-5-4460-9853-8.
  2. ↑ Аллергия. Полный справочник. — ОЛМА Медиа Групп, 2003. — С. 122—. — ISBN 978-5-224-04367-5.
  3. ↑ А.К. Скворцов; Л.А. Крамаренко. Абрикос в Москве и Подмосковье (билдәһеҙ). — KMK Scientific Press, 2007. — С. 7—.
  4. ↑ Bortiri, E.; Oh, S.-H.; Jiang, J.; Baggett, S.; Granger, A.; Weeks, C.; Buckingham, M.; Potter, D.; Parfitt, D.E. Phylogeny and systematics of Prunus (Rosaceae) as determined by sequence analysis of ITS and the chloroplast trnL-trnF spacer DNA (инг.) // Systematic Botany : journal. — 2001. — Т. 26. — № 4. — С. 797—807.
  5. ↑ А.К. Скворцов; Л.А. Крамаренко. Абрикос в Москве и Подмосковье (билдәһеҙ). — KMK Scientific Press, 2007. — С. 7—.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Виктор Конышев. Еда без вреда: Азбука питания. — Эксмо, 2017. — С. 3—. — ISBN 978-5-457-03689-5.
  7. ↑ 7,0 7,1 Галина Кизима. Большая энциклопедия садовода-огородника от А до Я. — Эксмо, 2017. — С. 6—. — ISBN 978-5-04-043810-5.
  8. ↑ Анна Гаврилова; Анастасия Колпакова. Вишня, слива, абрикос. — Эксмо, 2017. — С. 17—. — ISBN 978-5-457-43367-0.
  9. ↑ Галина Кизима. Большая энциклопедия садовода-огородника от А до Я. — Эксмо, 2017. — С. 6—. — ISBN 978-5-04-043810-5.
  10. ↑ Консервирование. Большая книга рецептов (билдәһеҙ). — Litres, 2015. — ISBN 9785457428713.
  11. ↑ «Кайса» в словарях. Грамота.ру.
  12. ↑ Алексей Синяков. Большой медовый лечебник. — Эксмо, 2017. — С. 700—. — ISBN 978-5-457-08736-1.
  13. ↑ Мороз В. Расскажите детям о фруктах. — МОЗАИКА-СИНТЕЗ. — С. 20—. — ISBN 978-5-86775-471-6.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Абрикос// Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 1-й т. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  • Галина Кизима Большая энциклопедия садовода-огородника от А до Я — Эксмо, 2017. — Б. 6—. — ISBN 978-5-04-043810-5.
«https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Өрөк_(емеш)&oldid=1224504» битенән алынған