Жёлтый татар-башҡорт педагогия училищеһы битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Ук}}
'''Жёлтый татар-башҡорт педагогия училищеһы''' — 1920—1955 йылдарҙа [[Ырымбур]], [[Боғорослан (Ырымбур өлкәһе)|Боғорослан]] ҡалаларында һәм Жёлтый ауылында урынлашҡан уҡыу йорто.

== Тарихы ==
1920 йылда [[Ырымбур]] ҡалаһындағы [[«Хөсәйениә» мәҙрәсәһе]] базаһында Ырымбур татар халыҡ мәғарифы институты булараҡ асыла<ref name="БЭ">{{БЭ|3414|автор=Мырҙәбәков М. Ә.}}</ref>.

1923 йылдан Ырымбур татар педагогия техникумы исемен йөрөтә, ә 1927 йылда уҡыу йортонда башҡорт бүлексәһе асыла<ref name="БЭ" />.

1935 йылдан [[Боғорослан (Ырымбур өлкәһе)|Боғорослан]] ҡалаһына татар‑башҡорт педагогия техникумы итеп күсерелә. Бында уҡыу йорто элекке казармаларҙың бинаһында урынлаштырыла, ятаҡ итеп өс бүмәле йорт бирелгән<ref name="Моргунов" />. 1937 йылда татар‑башҡорт педагогия училищеһы тип үҙгәртелә<ref name="БЭ" />.

1941 йылда училище Чкалов өлкәһе Ейәнсура районы (хәҙерге Ырымбур өлкәһе [[Һарыҡташ районы]]) Жёлтый ауылына күсерелә<ref name="Моргунов" />.

1943/44 уҡыу йылында училищела 96 студент белем алған, шуларҙың 24-е тамамлау тураһында диплом алған. 1944/45 уҡыу йылында бында 90 кеше ҡабул ителгән, дөйөм алғанда 156 кеше уҡыған<ref name="Моргунов">{{книга|автор=Моргунов К. А. |заглавие=Состояние национального образования в Чкаловской и Челябинской областях в 1940–1950-е годы / Этнокультурный и межконфессиональный диалог в Урало-Поволжском полиэтничном пространстве: исторический опыт и современность // Материалы Всероссийской научно-практической конференции|ответственный= |ссылка= |место=Оренбург |издательство=Издательский центр ОГАУ|год= 2012|том= |страниц= 224|страницы= 93, 109|isbn=978-5-88838-775-7 |ref= }}</ref>.

1946 йылда училище директоры А. М. Мусин, уңайлы шарттар булдырыу өсөн уҡыу йортон Чкалов ҡалаһына күсереүҙе һораған, әммә быға ыңғай яуап бирелмәгән. Башҡорт студенттары [[башҡорт теле]] уҡытылмауына зарланғандар. Тикшереүҙәр барышында уҡыу тик татар телендә алып барылыуы асыҡланған һәм башҡорт телендә уҡытыуҙы ла индерергә ҡушылған<ref name="Моргунов" />.

1951/52 уҡыу йылында училищела 210 кеше белем алған. Был осорҙа башҡорт теле һәм әҙәбиәтен юғары белемле белгес У. М. Ҡәйүмова уҡытҡан<ref name="Моргунов" />. 

Училищеға уҡырға инеү конкурсы сағыштырмаса юғары булған, мәҫәлән, 1954/55 уҡыу йылында 1-се курсҡа 170 ғариза яҙылған, ә тик 30 кеше ҡабул ителгән, шуларҙың 21-е отличниктар булараҡ имтихандарһыҙ уҡырға ингәндәр<ref name="Моргунов" />.

1955 йылда ябыла, көндөҙгө бүлеге — Боғорослан урыҫ педагогия училищеһына, ситтән тороп уҡыу бүлеге Аҡбулаҡ урыҫ педагогия училищеһына ҡушыла<ref name="БЭ" />.

== Билдәле уҡыусылары ==
* [[Кәримов Марат Нәби улы]] — шағир. Башҡортостандың халыҡ шағиры (2003).
* [[Ҡыуатов Дамир Мөҙәрис улы]] — ғалим, фән докторы.
* [[Мырҙабәков Мәргән Әхмәт улы]] — журналист.
* [[Сафин Вадим Фәтхи улы]] — психолог, педагог. Психология фәндәре кандидаты (1969), профессор (1992).

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

[[Категория:Ырымбур өлкәһе мәғарифы]]