Баҡай (Кушнаренко районы)

Баҡай
	Ауыл
	Баҡай; рус. Бакаево
Ил	Рәсәй
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Кушнаренко районы
Ауыл советы	Баҡай ауыл Советы (Кушнаренко районы)
Координаталар	55°01′49″ с. ш. 55°02′04″ в. д.HGЯO
Башлыҡ	Шамиль Камилович Асмандияров
Халҡы	↘446 кеше (2010)
Милли состав	татарҙар, башҡорттар
Сәғәт бүлкәте	UTC+6
Почта индексы	452244
Һанлы танытмалар
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 240 810 001
ОКТМО коды	80 640 410 101
ГКГН номеры	0521115
	Картаны күрһәтергә/йәшерергә Баҡай

Был терминдың башҡа мәғәнәләре лә бар, ҡарағыҙ: Баҡай.

Баҡай (рус. Бакаево) — Башҡортостандың Кушнаренко районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 446 кеше^[2]. Почта индексы — 452244, ОКАТО коды — 80240810001.

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Халыҡ иҫәбе
2002^[3]	2009^[3]	2010^[1]
541	↗555	↘446

Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәтенә ярашлы күпселек татарҙар (57 %) һәм башҡорттар (41 %) йәшәй^[3].

Географик урыны[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Район үҙәгенә тиклем (Кушнаренко): 25 км
Яҡындағы тимер юл станцияһы (Өфө): 83 км

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Баҡай ауыл Советы үҙәге. Район үҙәгенән көньяҡ‑көнбайышта 25 саҡрым һәм Өфө тимер юл станцияһынан 83 саҡрым алыҫлыҡта Сәрмәсән йылғаһы буйында урынлашҡан.

Ауылға XVIII башында Ҡазан даруғаһы Дыуанай улусы башҡорттары нигеҙ һала. Тәүге төпләнеүсе Баҡай Төмәтов исеме менән аталған. 1716—1717 йылдарҙа керҙәшлек килешеүҙәре буйынса ауылға мишәрҙәр һәм яһаҡлы татарҙар килеп урынлаша. 1795 йылда 30 йортта — 186 кеше, 1865 йылда 152 йортта — 849 кеше йәшәй. Ауыл халҡы игенселек, малсылыҡ менән шөғөлләнгән. Улус идараһы, мәсет, училище, 2 һыу тирмәне булған. 1906 йылда Баҡай исеме менән ике ауыл теркәлгән: 1‑се Баҡайҙа 560 кеше йәшәгән, мәсет, һыу тирмәне, мөгәзәй, 2‑се Баҡайҙа — 834 кеше, мәсет, урыҫ‑башҡорт мәктәбе, 3 бакалея кибете, мөгәзәй булған, улус идараһы урынлашҡан, йәрминкәләр уҙғарылған. 1920 йылда 1-се Баҡайҙа 562 мишәр йәшәй, 2-се Баҡайҙа — 990 башҡорт йәшәй, 1930 йылдан бергә иҫәпкә алыналар. Халҡы: 1906 йылда — 1394 кеше; 1920 йылда—1552 кеше; 1939 йылда — 1667 кеше; 1959 йылда —1050 кеше; 1989 йылда — 647 кеше; 2002 йылда — 541 кеше; 2010 йылда — 446 кеше. Татарҙар, башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар баҡсаһы, китапхана бар^[4]^[5].

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Мортазина Миләүшә Ғәли ҡыҙы (1926 й.) — вокал буйынса педагог, юғары мәктәп уҡытыусыһы.
Янбулатова Рәғиҙә Сәйетғәли ҡыҙы (28.12.1915—13.10.1997), башҡорт совет театр актёры, шағир, драматург һәм тәржемәсе. 1938 йылдан СССР Театр эшмәкәрҙәре союзы, 1957 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған (1949) һәм халыҡ (1954), РСФСР-ҙың атҡаҙанған (1955) артисы.
Вәлиев Абдулла Хәбибулла улы (23 февраль 1922 йыл — 24 ғинуар 1944 йыл) — Бөйөк Ватан һуғышында һәләк булған яугир, уҡсылар полкының танкыға ҡаршы мылтыҡ тоҫҡаусыһы, рядовой. Советтар Союзы Геройы (1943).
Ган Тамара Оскаровна (1 февраль 1950 йыл) — химик-технолог, техник фәндәр докторы (1992), СССР‑ҙың уйлап табыусыһы (1989)^[6].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

↑ ^1,0 ^1,1 Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
↑ Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
↑ Башҡорт энциклопедияһы /Баҡай, Кушнаренко районындағы ауыл
↑ Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 378. — ISBN 978-5-295-04683-4.
↑ Ган Тамара Оскаровна // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Баҡай (Кушнаренко районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 20 май 2021)
Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 378. — ISBN 978-5-295-04683-4.

	Портал «Башҡортостан ауылдары»
	Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала
	Проект «Башҡортостан ауылдары»

[2010F-1] 1,0 ^1,1 Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.

[2] Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)

[2002F-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009

[4] Башҡорт энциклопедияһы /Баҡай, Кушнаренко районындағы ауыл

[5] Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 378. — ISBN 978-5-295-04683-4.

[6] Ган Тамара Оскаровна // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]